Diyanet’ten cuma dayatması

CUMHURİYET – Cengiz Karagöz: 05.08.2023

Diyanet İşleri Başkanlığı cuma hutbesinde, anayasanın değiştirilemez maddesi laikliği göz ardı etti. Hutbede, mesai ve okul saatlerinin cuma namazına göre ayarlanması çağrısı yapıldı. Cuma namazı vaktinde alışverişi “haram” ilan eden Diyanet, altı yıl önce benzer durum için “Helaldir” yanıtını vermişti. Hutbeye tepki gösteren ÇYDD, “İbadet bireysel alandır. Devlet kurumu Diyanet, bilimsel ve laik eğitim çizgisinden uzaklaşan açıklamalar yapmaktadır” açıklaması yaptı. İlahiyatçı Cemil Kılıç da hem Diyanet’in hem de hutbelerin siyasallaştığına işaret etti.

Diyanet İşleri Başkanlığı’nın tepki çeken uygulamaları hız kesmeden devam ediyor. Son olarak Diyanet İşleri Başkanlığı Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün dün yayımladığı cuma hutbesinde çalışma saatlerinin cuma namazı saatlerine göre ayarlanması gerektiği ifade edildi. Söz konusu ifadeler laik bir ülkede sosyal yaşamın din kurallarına göre belirlenmesinin kabul edilemezliği nedeniyle eleştirildi. Hutbede, “Çalışanlarımızın ve öğrenci kardeşlerimizin en önemli farz ibadetlerinden birisi olan cuma namazını eda edebilmelerine yardımcı olalım. İş yerlerimizdeki mesai saatlerini, okullarımızdaki ders programlarını cuma namazının vaktine göre düzenleyelim” ifadeleri yer aldı

‘ALIŞVERİŞ DE HARAM’
Açıklamada, “İş yerlerimizdeki mesai saatlerini, okullarımızdaki ders programlarını Cuma namazının vaktine göre düzenleyelim. Unutmayalım ki ibadet özgürlüğü ve insan haklarına riayet bunu gerektirir. Bu hususta hassas davranmayanlar büyük bir vebal altına girmektedir” denildi.

‘LAİKLİKTEN UZAKLAŞILDI’
Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (ÇYDD) konuya ilişkin bir açıklama yaptı. Diyanet’in söz konusu hutbesinin kaygı verici olduğuna vurgu yapılan açıklamada, “Laik devlet yapısına yönelik bu saldırılar, toplumsal geleceğimiz için çok büyük risk ve tehlikeleri içermektedir. İbadet bireysel ve özel alandır. Devlet kurumu olan Diyanet, bilimsel ve laik eğitim çizgisinden uzaklaşan açıklamalar yapmaktadır” ifadeleri yer aldı.

‘YURTTAŞ ARTIK GİTMİYOR’
İlahiyatçı yazar Cemil Kılıç, söz konusu hutbede yer alan ifadeleri Cumhuriyet’e değerlendirdi.

Diyanet’in siyasallaşmasıyla birlikte cuma namazlarına katılımın azaldığını ifade eden Kılıç, “Diyanet’e yönelik bir tepki var. Kendileri siyasallaştı, cuma hutbelerini de siyasallaştılar. Birçok yurttaş buna tepki olarak cuma namazına gitmeyi bıraktı” dedi. Cuma namazlarına katılımın düşmesi nedeniyle Diyanet’in bu şekilde hutbeler vermeye başladığını belirten Kılıç, “İnsanlar vaazların siyasallaşmasından dolayı namaza gitmeyi bıraktı” dedi. Kılıç, Diyanet’in cuma hutbesinde hadis olarak yer verilen “Cuma namazını üç kez terk edenin kalbi mühürlenir” sözlerinin ise bir hadise dayanmadığını ifade etti.

Diyanet’in dünkü hutbesinde Cuma namazı farz olan kimselerin, ezan okunduktan sonra alışveriş yapmaları ve elde ettikleri kazanç helal olmadığına vurgu yapılmıştı.

2017’DE HELALDİ!
Diyanet’in sitesinde 2017 yılında sorulan bir soruya ise bunun tam tersi bir yanıt verildiği görüldü. “Cuma günü ve cuma namazı vaktinde çalışmanın ve bu vakitte elde edilen kazancın hükmü nedir?” sorusuna verilen yanıtta, “Cuma namazı kılmakta yükümlü olanlar cuma saatinde alışveriş ile meşgul olmamalı. Ancak yapılan alışverişte elde edilen kazanç helaldir” ifadeleri yer aldı.

Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu (TKDF), Diyanet İşleri Başkanlığı’nın bu hafta yayınladığı Cuma hutbesinde ‘iş ve okul saatlerinin Cuma namazı vaktine göre düzenlemesi’ne yönelik ifadelere tepki gösterdi. TKDF, ‘Diyanet İşleri Başkanlığı’na açık mektup’ başlığıyla; “Türkiye Cumhuriyeti sizin yeniden dönüştürmeye çalıştığınız bilimsellikten demokrasi çağdaşlık ve eşitlikten uzak o günlere dair savaşı kazanarak bugünlere gelmiş ve 100. yılında dini İslam, yönetim şekli laiklik olan bir düzen olan Cumhuriyeti kurmuştur. Ülkenin kaos halini fırsat bilip laiklik karşıtı eylemlere tevessül etmeniz kabul edilemez bilmiş olunuz. Bir daha bugünkü gibi inanç içinde ibadette bulunmak adına camiye gelen vatandaşlara hutbe içeriğinde laiklikten uzak düşüncelerinizi empoze etmeye kalkmayınız” açıklamasını yaptı.