17.07.2015
Yeniçağ
İran, dev şirketlerin iştahını kabartıyor
Uluslararası dev şirketler gözünü, yaptırımların kalktığı İran’a dikti. Potansiyel sadece “petrol ve doğal gaz”la sınırlı değil. Bu ülkede 80 milyonluk alışverişe aç müşteri de var.
Bu şirketlerin başında dünya ölçeğinde örgütlü BP, ENI, Shell, Statoil, Exxon , British American Tobacco, Boeing, Daimler, Peugeot geliyor. Dünyanın en büyük gaz ve en büyük dördüncü petrol rezervine sahip ülkesindeki fırsatlar içinde ilk sırada enerji var.
Türkiye için de fırsat
Ancak 370 milyar dolarlık ekonomi sadece “petrol ve gaz” dan ibaret değil. Kaliteli ürüne, para harcamaya hasret yaklaşık 80 milyonluk dev bir pazar da iştahları kabartıyor. Başta Türkiye olmak üzere bölge ülkeleri de ekonomik ilişkilerin ivme kazanacağını düşünüyor.
İran’ın yıllardır süren uluslararası yalnızlığının sona erecek olması pek çok şirketin iştahını kabartıyor. Dünyanın en büyük gaz ve en büyük dördüncü petrol rezervine sahip olan ülkede doğacak fırsatlar dendiğinde ilk sırada akla enerji şirketleri geliyor.
Ancak 370 milyar dolarlık ekonomi hidrokarbondan ibaret değil. 10 yıldan uzun bir süredir Batılı ürünlerden mahrum kalan 80 milyon “müşteri” pek çok küresel şirketin ağzını sulandırıyor. İşte analistlere göre, İran üzerindeki yaptırımların kalkması halinde yatırımcıların dikkatle izlemesi gereken o şirketler:
BOEİNG’E DOPİNG
Boeing, yoğun lobi çalışmaları sonrası ABD hükümetinden Nisan 2014’te İran’a jet parçaları satabilmek için kısa süreli izin almıştı. Şimdi ise yaptırımların kalkması yeni fırsatlar doğurabilir. Jefferies analisti Howard Rubel, “İran’ın sivil havacılık filosu çok eski ve kesinlikle modern Batılı teknolojinin faydasını görebilir” diyor. Geçtiğimiz 12 ayda şirket hisselerindeki artış yüzde 14 oldu.
BRİTİSH AMERİCAN TOBACCO
İran’ın Orta Doğu’nun en büyük tütün pazarı olduğunu söyleyen BAT, ülkede yerel olarak ürettiği sigaraları zaten satıyor. Bloomberg Intelligence analisti Kenneth Shea, “Tütün şirketleri gibi çokuluslu şirketler, ekonomik aktiviteyi canlandırabildikleri ve müşterilerin ürünleri satın almasını sağlayabildikleri ölçüde yaptırımların kalkmasından faydalanacaklar” diyor.
BP, ENİ, ROYAL DUTCH SHELL, STATOİL, EXXON
İran Petrol Bakanı Bijan Namdar Zanganeh, küresel güçlerle ilk anlaşmanın sağlandığı Kasım 2013’ten bu yana dünyanın ham petrol ve doğal gaz devlerini İran’da yatırım yapmaya çağırıyor. Büyük petrol şirketlerinin yaptırımlar devreye girmeden önce İran’da başladığı pek çok proje yarım kalmıştı. Bloomberg Intelligence analisti Philipp Chladek’e göre, bu yatırımlar yenilenebilir. Enerji danışmanı Gianna Bern, “BP gibi Avrupa şirketlerinin İran’da uzun yıllara dayanan geçmişi var ve bazılar ilk başta temkinli olacak olsa da ülkeye ilk dönecekler de muhtemelen bu şirketler olacak” diyor.
PEUGEOT DÖNÜYOR
Fransız otomobil firması PSA Peugeot CitroÎn, İran’a geri dönmek için görüşmelerini hızlandırdı. Tahran’la nükleer anlaşma sağlanmasının ardından şirketten yapılan açıklamada, İran pazarına geri dönmek için İranlı otomobil üretim firması Iran Khodro ile ’İran’da ortak girişim oluşturulması’amaçlı yürütülen görüşmelerde ilerleme kaydedildiği duyuruldu. Peugeot’un Afrika ve Orta Doğu Genel Müdürü Jean-Christophe Quemard imzalı açıklamada, “Viyana’da varılan anlaşma uluslararası yaptırımların kalkmasına imkan sağlıyor. Devam eden görüşmelerimizde de önemli bir ilerleme sağlayacak” ifadeleri kullanıldı.
DAİMLER YENİ PLANLAR YAPIYOR
Dünyanın en büyük kamyon üreticisi şirket dört yıl önce Tahran merkezini kapatmıştı. Şimdi ise İran’daki gelecek planlarını yapmak için görüşmelerin sonuçlanmasını bekliyor. Şirket İran’dan çıkarken, İran Khodro ile ortak olduğu dizel motor şirketindeki yüzde 30 hissesini bırakmıştı ve üç akslı kamyonlarının teslimatını dondurmuştu. Şirket sözcüsü Silke Mockert, “İran’la varılan çerçeve anlaşmayı memnuniyetle karşılıyoruz. Gelecek planlarımız nihai sonuca göre olacak” dedi.
http://www.yenicaggazetesi.com.tr/iran-dev-sirketlerin-istahini-kabartiyor-117238h.htm
