Noyan Umruk
Güncel Meydan
13 Haziran 2015
MİLLET CAMBAZA BAKARKEN PARA GİRİŞ – ÇIKIŞLARINA
KAPILAR ARDINA KADAR AÇILDI!
Seçimden hemen önce yurtdışına para girişinin serbest bırakan hükümet, AKP’nin seçimlerde ağır bir yenilgi almasının hemen ardından bu kez yurdışına para çıkışındaki tüm sınırlamaları kaldırdı, Türkiye’den serbest bölgelere kayıt dışı para sokulmasına da izin verdi. Artık bavullarla, kamyonlarla, TIR’larla paralar dışarı götürülebilecek. CHP, AKP iktidarı döneminde Türkiye’ye giren kaynağı belirsiz para miktarının 36.3 milyar dolar olduğunu bildirdi, para çıkışının serbest bırakılmasına hükümetten açıklama istedi.
Meydan Gazetesi’nden Oğuz Karamuk’un köşesine göre; AKP hükümeti seçimde iktidarı kaybedince 8 Haziran sabahı ilk iş yurtdışına kayıt dışı para kaçırma yasası çıkardı. Para ve altınlar serbest bölgeden gizlice gemiyle götürülecek.
DEVLETİN KONTROLÜ DIŞINDA
AKP, 7 Haziran’da tek başına iktidar yetkisini kaybetmesinin ardından ilk yasal düzenlemeyi yurtdışına kayıt dışı para gönderme konusunda yaptı. 8 Haziran’da yapılan düzenlemeye göre, Türkiye’de bulunan serbest bölgeler aracılığıyla yurtdışına nakit döviz, Türk Lirası, altın ve elmas gibi değerli eşyalar kayıt dışı yollarla çıkartılabilecek. Çıkartılan varlıklar Gümrük Bakanlığı ile Maliye’nin, bir başka deyişle devletin kontrolü dışında sayılacak. Ayrıca bankacılık sistemi, yani Merkez Bankası devre dışı bırakıldığı için, çıkartılan para ve varlıkların nereye gittiği de sonradan takip edilemeyecek. Para ve değerli eşyalar kamyonlarla Türkiye’deki serbest bölgelere ulaştıktan sonra istenildiği zaman hiçbir bildirim yapılmaksızın yabancı bir ülke ya da karapara cenneti adalara gemiyle gönderilebilecek. Türkiye’ye tekrar sokulması durumunda da bildirimde bulunulmayacak.
SEÇİM SONRASI İLK İŞ
AKP hükümetinin seçim yenilgisinden saatler sonrasında aldığı bu karar, önceki gün Resmi Gazete’de yayımlanan bir kararla ortaya çıktı. Türk Parası’nı Koruma Kanunu’nun 32 sayılı maddesinde yapılan değişiklik perşembe günkü Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Söz konusu değişiklikle, daha önce yasak olan 10 bin dolar ya da 25 bin TL’nin üzerindeki nakit paranın yolcu beraberinde çıkarılmasına izin verildi. Konuyla ilgili düzenlemeye ilişkin şartların Ekonomi Bakanlığı tarafından belirleneceği belirtildi. İlk bakışta, Ekonomi Bakanlığı’nın nakit döviz ve TL çıkışına ilişkin düzenlemeyi sonradan duyuracağı gibi anlaşılsa da aslında bakanlığın bu düzenlemeyi 8 Haziran’da duyurduğu ortaya çıktı.
YETKİ, BANKALARDAN ÖZEL ŞİRKETLERE BIRAKILDI
Ekonomi Bakanlığı’nın 2015/1 sayı numarasıyla 8 Haziran’da yayımlayıp yürürlüğe soktuğu Kıymetli Eşya Lojistiği ve Borsa Kasa Hizmeti’ne İlişkin Genelgesi ile Türkiye’den yurtdışına para sokup-çıkarma konusunda ilginç bir adım atıldı. Genelge bugüne kadar bankalar aracılığıyla yapılan nakit para ve kıymetli maden giriş-çıkışını özel şirketlerin yetkisine bıraktı. Özel şirketlere iki ayrı ruhsat izni şart koşuldu. Ruhsatlardan ilki para ve kıymetli madenlerin serbest bölgelere taşınma ruhsatı (ruhsat bedeli 30 bin dolar) olarak belirlendi. İkincisi ise serbest bölgelerde saklama hizmeti (ruhsat bedeli 50 bin dolar) olarak adlandırıldı.
PARA KAÇIRMAYA HAZIR
Buraya kadar Türkiye’de bulunan paranın bankacılık sistemi kullanılmadan serbest bölgelere taşınmasını içeren değişikliğe, mevcut düzenlemeler de eklenince işin renginin bambaşka olduğu ortaya çıktı. Çünkü Türkiye’den serbest bölgelere fiziki olarak götürülen para ve kıymetli madenler, serbest bölgenin kapısından girer girmez Türkiye Cumhuriyeti kanunları dışına çıkmış sayılıyor. Serbest Belgeler 10 Mart 1993’te uygulamaya konan Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesine göre bir serbest bölgeden ihracat, yani bir malı yurtdışına göndermek Dış Ticaret Rejimi kapsamı dışında gerçekleştirilebiliyor.
TÜRKİYE’YE SOKULMASINDA BEYAN ZORUNLULUĞU YOK
Rejim dışı olan serbest bölgeden gemiye yüklenen bir malı Gümrük ve Maliye Bakanlığı’na haber verilmeden istenilen ülkeye gönderilebiliyor. Serbest bölgede tutulan nakit ve kıymetli madenlerin tekrar Türkiye sokulması durumunda ise Gümrük Bakanlığı’na haber verilmesi gerekiyor. Ancak hükümet 15 Nisan’da yaptığı bir değişiklikle yurtdışından gelen her türlü paranın Türkiye’ye sokulmasında beyan zorunluluğunu kaldırdığı için bu konu da sorun olmaktan çıkıyor.
21 SERBEST BÖLGE VAR
Vergilendirme ve gümrük açısından Türkiye topraklarının dışında sayılan serbest bölgelerden ilki 1987 yılında Mersin Limanı’nda kurulurken, bugün itibariyle 21 tane var. Serbest bölgeler gümrük dışı bölge sayıldığı için girip çıkan mallar Gümrük Bakanlığı’nın dışında sayılıyor. Ayrıca kurumlar vergisi ve gelir vergisi de alınmıyor. Bu yüzden Maliye’nin denetimi dışında kalıyor.
BABACAN HAZIRLATMIŞ
Türkiye’deki para ve kıymetli eşyaları serbest bölgelere götürüp kayıtdışına çıkarmayla ilgili düzenlemenin Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’a bağlı bakanlık tarafından hazırlandığı ortaya çıktı. Resmi Gazete’deki karara göre Türk Parası’nı Koruma Kanunu’ndaki değişiklik Başbakan Yardımcılığı’nın 1 Nisan tarihli yazısı üzerine Bakanlar Kurulu’nun gündemine gelmiş. Ali Babacan’ın gönderdiği yazı tarihsel olarak da manidar. Yazı, 31 Mart’ta neredeyse Türkiye’nin tamamında yaşanan dev elektrik kesintisinin hemen ardından gönderiliyor. Elektrik kesintisinin neden olduğu hala açıklanamazken, kesintinin yaşandığı gün özellikle sosyal medyada bankalardan kayıtdışı para çıkışına izin verildiği yönünde iddialar paylaşılmıştı. Kararın yasalaşması ise 14 Nisan’da imzalanmış. Ancak değişiklik seçimin hemen ardından 11 Haziran Perşembe günü Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
CHP: ZAMANLAMA MANİDAR
CHP Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak, yaptığı yazılı açıklamada şunları belirtti:
“Seçimlerden hemen önce 15 Nisan’da gümrük kapılarından nakit yabancı para girişinde beyan zorunluluğunu kaldıran AKP iktidarı, seçimlerin hemen ardından da Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararname’de değişiklik yapmıştır. Bu değişikliklerle Türkiye’den dışarı döviz ve Türk Lirası ihracına imkan tanınırken, kişilerin yurtdışına giderken gerek efektif, gerekse TL cinsinden yanlarında taşıyabilecekleri para sınırları da gevşetilmiştir.
“Müstafi 62. Hükümetin, 11 Haziran 2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 32 Sayılı Kararda yaptığı değişikliklerin zamanlaması oldukça manidardır. AKP tam da giderayak yurtdışına para transferleriyle ilgili sınırları neden gevşetmiştir? Yurtdışına dönük para hareketlerinde bankacılık sisteminin devreden çıkartılmaya çalışılıyorsa bunun nedeni nedir?
“GİZEMLİ PARA HAREKETLERİNİN ODAĞI OLDUK”
“Bu düzenlemenin yapıldığı gün açıklanan Nisan ayı ödemeler dengesi rakamları da oldukça dikkat çekicidir. 2015’in ilk dört ayında Türkiye’ye 7 milyar dolar kaynağı belirsiz para girişi olmuştur. Bu, ilk dört aylık dönemler itibariyle, Cumhuriyet tarihinin rekorudur. AKP’nin 13 yıllık iktidar döneminde ülkeye giren kaynağı belirsiz “net” para miktarı ise 36,3 milyar dolardır.
“NEDENLERİ AÇIKLASINLAR”
“Vatandaşlarımızın birinci sınıf demokrasi talebi 7 Haziran seçimlerinin sonuçlarına yansımıştır. Birinci sınıf demokrasinin olmazsa olmaz koşullarından birisi de şeffaf ve vatandaşına hesap veren devlettir. Müstafi AKP iktidarı milli iradenin bu talebini doğru okumalı, 32 sayılı kararnamede yaptığı değişikliklerin ve muazzam kaynağı belirsiz para girişlerinin nedenlerini kamuoyu ile derhal paylaşmalıdır.”
Hükümetin kayıt dışı para çıkışına izin vermesi 17-25 Aralık’a konu alan 200 miyar doları aşan meblağı ve sıfırlama operayonlarını vb. akıllara getirdi…
Kaynak: GAZETECİLER Online-Gazetecilerin Özgür Platformu…
