26–02–2015
Nusret KEBAPÇI
MEKSİKA USULÜ…
Belki başlığı görünce Meksika’ya özgü bir yemekten bahsedileceği gibi bir düşünceye kapılabilirsiniz de…
Konumuz o değil…
Burada anlatmak istediğimiz şey Meksika’nın siyasi sistemi.Daha doğrusu orada uygulanan başkanlık…
Zaten bir kaç gün önce de Cumhurbaşkanı saray’da muhtarlarla yaptığı toplantıda istediği başkanlık sisteminin “Meksika türü” olduğunu açıklamadı mı?
Sonuçta öğrendik de biraz olsun rahatladık
Çünkü
Bugüne kadar başkanlık sistemi denildiğinde ilk aklımıza gelen…Gerek kuvvetler ayrımının çok keskin hatlarla birbirinden ayrılması…Gerekse bunu dünyada başarıyla en iyi uygulayabilen ülke olması nedeniyle ABD’ydi…
Diğer ülkeler bir şekilde diktatörlüktü…Bunun için de ülkemizde yapılan uygulamaları bir türlü ABD’dekilere benzetemiyorduk…
Aslına bakarsanız Meksika başkanlık sistemi denilen şey, bizde uygulanmaya konulan başkanlık sitemiyle neredeyse birebir aynı bile denilebilir…
Hani Cumhurbaşkanı önümüzdeki haziran seçimlerinde “en az 400 milletvekili isteyip bu seçimin gerçekte başkanlık sistemine verilen onay” anlamına geleceğini de söylüyor ya…
İşin doğrusu kimsenin anayasa değişikliğini falan beklediği yok…Bu sistem neredeyse Cumhurbaşkanlığı seçiminden bu yana zaten uygulanmaya çalışılmaktadır…
Seçimle de işin yasal kılıfı hazırlanacak.Meksika’daki sisteme göre ülkede başbakan ve başbakan yardımcılığı bulunmuyor…Peki ya bizde…
Doğrusunu isterseniz anayasa değişmeden bile görünürdeki hükümetin başı başbakan değil…Kendisini ekonomiden sorumlu görüp hükümeti bile dışlayarak Merkez Bankasına müdahale eden her kimse, o…
Ve yine Cumhurbaşkanı yaptığı mitinglerde iktidar partisine oy istemişti ya…Bazıları da bunu çok garip karşılamıştı…
İnanın Meksika’da da aynı. Orada da başkan bizdeki gibi partili…
Dahası var…
Kimlerin milletvekili olabileceğini bile o belirliyor…
Bakanları o seçiyor…
Hani bizde yapılan operasyonlarla yargının baskı altına alınmasından bahsediliyor ya…Hatta hesap sorulamamasından…Meksika’da da yasama ve yürütmeyle birlikte yargı da tamamen başkana bağlı…
Başsavcıyı…
Yüksek yargı organlarını…
Kuvvet komutanlarını başkan seçiyor.
Kısacası ülkedeki tek yetkili…
Ama tüm bunlara rağmen iki ülke arsında bazı farklar da yok değil…
Örneğin
Başkanlıkla yönetilen tüm ülkeler gibi bu Meksika ‘da eyaletlerden oluşuyor…Öyle üniter olup sonradan parçalanarak falan da değil ülkede ilk kurulduğundan itibaren 31 eyalet bir federal bölge bulunuyor…
Üstelik anadilde eğitim türünden bir garabet de yok…
Tek resmi dil İspanyolca…
Neyse çok uzatmayalım…
Başkanlıkla yönetilen tüm ülkeler eyaletlerden oluşmaktadır…Bizde de başkanlık mı parlamenter mi tartışmasının altında aslında bu plan yatmaktadır… Buna göre ya başkanlığa karar verip, etnik ve dinsel kimliklere ayrışıp eyaletlere bölüneceğiz…ya da bir ve bütün halinde olup ulus devlet olarak yolumuza devam edeceğiz…
Karar sizin…
