REİS VE ÇAKMAK

Naci Kaptan – 11 mart 2023

Bir grup bilim adamı araştırmalar yapmak için Amazon ormanın derinliklerine kadar gitmişler. Amaçları beyaz insanları, şehirleri, köyleri, medeniyeti bilmeyen ve sadece kendi yaşam alanlarında ilkel hayatlarını sürdürmekte olan kabileleri bularak bilimsel incelemeler yapmakmış.

Yöresel rehberler eşliğinde günlerce Amazon ormanın derinliklerinde yol almışlar. Ve nihayet bir Amazon yerlisine rastlamışlar. Yöresel dili bilen rehber, yerlilerin köyüne gitmek istediklerini ve kabile reisi ile görüşmek istediklerini söylemişler.

Yerli önde, bilim adamları grubu arkada uzunca bir yürüyüşten sonra sazlardan yapılmış bir köye varmışlar. Yol gösteren köylü kabile reisine giderek yabancıların görüşmek istediklerini söylemiş.

Yerliler belki de beyaz adamlarla ilk kez karşılaştıklarından çok tedirgin ve çekingen davranarak ve bir tehditten de korunmak için oklarını beyaz adamlara çevirerek reisin emrini beklemişler. Bu sırada hava da kararmaya başlamış.

Bilim adamları üstlerine çevrilmiş olan okların hedefinde korku içinde reisin kararını beklerken, bu sırada birkaç yerli de köyün ortasındaki meydanda ilkel yöntemle, taşı taşa vurarak ateş yakmaya çalışıyorlarmış. Durumu gören bir bilim adamı hemen cebindeki çakmağı çıkartarak havaya kaldırmış ve çakmağı yakmış.

Bilim adamının elinde parlayan ateşi gören tüm yerliler büyük bir uğultu çıkartarak yere kapanmışlar. Reis de bu beyaz adamların büyücü olduğunu düşünmüş. Büyücü beyaz adamın ateşi elindeki çakmakla hemen yakmış olması  yerlilerde büyük saygı uyandırmış.

Bilim adamları köyde ağırlanmışlar ve incelemelerini tamamladıktan sonra, çevrede bulunan bir başka köyde de araştırmalar yapmak için köyden ayrılırken çakmağı reise hediye etmişler.  Bir kutu çakmak benzini ile bir kutu da çakmak taşını da vermişler.

Çakmağa sahip olan reisin köydeki saygınlığı çok artmış, kabilesine saçma emirler vermeye başlamış. Köylüler ateşin korkusundan reisin her türlü akla hayale gelmeyen isteklerini yerine getiriyorlarmış. Köyde reise muhalif olanlar da bu kez çakmağın verdiği güce tapınmaya başlamışlar. Reisin etrafında şak-şakçılar, üçkağıtçılar toplanmaya başlamış. Reis çakmağa sahip olduğu için her geçen gün daha otoriter, daha baskıcı ve daha adaletsiz olmuş. Şımarmış da şımarmış. Köy ihtiyar heyetinin aldığı kararları da  dinlememeye başlamış. Kararları tek başına aldıkça köydeki yerliler çok sıkıntıya düşmüşler.

Geçmişte, çakmaktan önce huzurlu olan köyde adaletsizlik almış, yürümüş . Gün gelmiş köy ihtiyar heyetini de görevden almış. Emirlerini dinlemeyenlerin kulübelerini, hasatlarını, yiyecek depolarını da yakmaya başlamış.

Köy böylesi sıkıntılar yaşarken, köyün reisi halkına zulüm yaparken. Köylülerin tarlalarına, ürünlerine el koymaya da başlamış. Vergileri ağırlaştırmış. Direnmeye kalkana, cebindeki çakmağı çıkartarak yüzüne doğru yakması büyük korku yaratıyormuş.

Reisin köyünde bunlar yaşanırken, komşu köyden birisi ziyarete gelmiş fakat gördüklerinden, duyduklarından şaşkınlığa düşmüş. Misafir yerliye köylüler sormuşlar; “Beyaz adamlar sizin köye de geldiler mi?” yerli “evet demiş bizim reis onları ağırladı, onlar da giderken bizim reise ateş çıkartan küçük bir alet hediye etti, adı çakmakmış!”

Köylüler bu kez merakla bir ağızdan sormuşlar; “Sizin reis de bizimki gibi istediği her yeri yakıyor mu? Tarlalarınızı, ürünlerinizi elinizden alıyor mu?  İhtiyar heyetiniz ne oldu?”

Misafir köylü; “Bizim reis istese de hiç bir yeri yakamaz, herkes kendi tarlasını istediğince ekip biçiyor. İhtiyar heyetimiz köyümüz için en doğru kararları alıyor. Barış ve huzur içinde yaşıyoruz”

Köylüler; “Demek sizin reisiniz çok dürüst ve iyi!. Elinde ateş aleti var ama yangın çıkartmıyor”

Misafir köylü gülmüş; “Kime hak ettiğinden fazla yönetim gücü verirseniz, adaleti bozar, kibirlenir, kendisini büyük görür, haksızlık yapar, malınıza, ürününüze el koyar, istediği yeri yakar. Biz bunu bildiğimiz için ateş aletini, çakmağı reise, benzini ihtiyar heyetinin başına, çakmak taşını da köyün büyücüsüne verdik. Üçü bir araya gelmeden çakmağı yakmak mümkün değil”

Kıssadan hisse…

İyi hafta sonları

Naci Kaptan – 11 Mart 2023