Cumhuriyet ve Atatürk, Türkiye ve Afganistan…
Yeniçağ – Orhan UĞUROĞLU
1683 yılında 2. Viyana ile Türk çekilmesi başlar. Bu çekilme ve toprak kaybı durdurulamaz. 1. dünya savaşı sonunda Osmanlı devleti fiilen dağılır. 1683’te başlayan bu Türk çekilmesini Mustafa Kemal Paşa 238 yıl sonra Sakarya meydan muharebesinde durdurur.
Cumhuriyet rejimine giden süreçte,
İlk adım, 23 Nisan 1920’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) açılması;
İkinci adım, mili egemenlik ilkesinin 1921 Anayasası’nın birinci maddesi olarak yer almasıdır.
Üçüncü adım, Sakarya meydan muharebesi ve Büyük Taarruzla işgalcilerin hayallerinin yerle bir edilmesidir.
Dördüncü adım, 1 Kasım 1922’de saltanatın kaldırılmasıdır.
Beşinci adım, 24 Temmuz 1923’te Sevr’in yırtılması ve Türkiye’nin tapu senedi Lozan barış Antlaşması’nın imzalanmasıdır.
Altıncı adım, 13 ekim 1923’te Ankara’nın başkent yapılmasıdır.
Yedinci adımda, 29 ekim 1923’te siyasal rejimin adı, şekli açıklanmış ve cumhuriyet ilan edilmiştir.
Cumhuriyet nedir?
Cumhuriyet akıl, bilim, antiemperyalizm ve tam bağımsızlık demektir.
Cumhuriyet umut demektir.
Cumhuriyet Atatürk’ün kendisidir.
Cumhuriyet, Mardin’in yoksul bir köyünden Aziz Sancar’ı Nobel Bilim Ödülü’ne taşıyan, batıda yoksul bir köyden isimsiz insanları Cumhurbaşkanlığı makamına taşıyan rejimin adıdır.
Cumhuriyet fırsat eşitliğidir.
Cumhuriyet liyakattir.
Atatürk, cumhuriyeti bir gecede kurmadı.
Cumhuriyet, Mustafa Kemal’in kafasında uzun yıllar boyunca şekillenen çağdaş Türkiye projesinin eseridir.
21/22 Haziran 1919 Amasya Genelgesi’nde, “Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır” maddesi aslında Cumhuriyet’in kendisiydi.
23 Temmuz – 7 Ağustos 1919 Erzurum Kongresi’nde alınan kararlarda, “Milli kuvvetleri etkin ve milli iradeyi hâkim kılmak esastır” ifadesi ve ardından Sivas Kongre’sinde alınan kararlar Cumhuriyet’e gidişin göstergesiydi.
29 Ekim 1923 Pazartesi günü saat 20.30’da, anayasa değişikliği “Yaşasın Cumhuriyet” nidaları ve alkışlarıyla cumhuriyet kabul edildi.
Saat 20.45’te, oylamaya katılan 158 üyenin oybirliği ile Ankara milletvekili Gazi Mustafa Kemal Paşa ilk cumhurbaşkanı seçildi.
Kadınlar ikinci sınıf sayılıyordu. Türk kadını 1934’te seçme ve seçilme hakkını kazandı.
İtalya ve Fransa’da 1946’da, İsviçre’de 1971’de bu haklar verildi.
1935’te yapılan seçimlerde 18 kadın meclise girdi. 1935’teki meclisteki kadınların temsil oranına, 2000’lere kadar ulaşılamadı. Cumhuriyet bu yüzden mucizedir…
Hatay’ı tek kurşun atmadan vatana katma başarısını gösteren aktif siyasetin, “Yurtta Barış Dünyada Barış” politikasının adıdır cumhuriyet…
Küresel güçlerin baskılarına rağmen, Türkiye’yi ikinci dünya savaşı dışında tutabilme başarısıdır Cumhuriyet.
ABD’ye, Batı’ya, ambargoya, emperyalizme ve TSK’nın yetersiz donanımına rağmen 1974 Kıbrıs Barış Harekâtını başarıyla yapan ve soydaşları zulümden kurtaran rejimin adıdır cumhuriyet.
Atatürk nutkun bitiminde, “Ey Türk gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyeti’ni, ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir” cümlesiyle başlayan “Gençliğe Hitabe” eserini okur…
“Benim en büyük eserim Türkiye Cumhuriyetidir” diyen Atatürk, cumhuriyeti Türk gençliğine emanet eder. Kendisinin ölümünden sonra ne olacağı endişesini taşıyanlara da, “Mustafa Kemaller artık yirmi yaşında” yanıtını verir.
Türkiye’den cumhuriyeti ve Atatürk’ü çıkarın geriye Afganistan kalır.
Bu vesileyle bu özgür vatanı bize emanet eden o kahraman kuşağa, vatandan milletten başka sevgili bilmeyen o kuşağa, başta Mustafa Kemal Atatürk, silah arkadaşlarını saygı ve minnetle anıyorum. Hepinizin Cumhuriyet Bayramını kutluyorum.
Değerli okurlarım,
Bu harika yazıyı İstanbul Aydın Üniversitesi öğretim üyesi olan emekli Tuğgeneral Dr. Naim Babüroğlu’nun “29 Ekim ve Cumhuriyet” başlıklı konferans konuşmasından oluşturdum. Cumhuriyet ancak bu kadar güzel anlatılabilirdi. Teşekkürler Sayın Babüroğlu…
Atam izindeyiz;
Demokratik, laik, sosyal hukuk devleti olan Cumhuriyetimizin ve devrimlerinin yılmaz bekçisiyiz. Demokrasi ile taçlandırdığın Cumhuriyetimizi yıkmaya hiç kimsenin gücü yetmeyecek, Türkiye kesinlikle Afganistan olmayacaktır…
Ruhun şad olsun…