ÖRNEK 1
Sayıştay Raporu çıktı: Fahrettin Altun bir yılda ne kadar harcadı?
Furkan Karabay – 28 Eylül 2021 Salı
Sayıştay’ın 2020 yılı Denetim Raporu’nda, Fahrettin Altun’un başında olduğu Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın yüzlerce milyon lira ödenek aldığı belirtildi. Öte yandan İletişim Başkanlığı’ndan Anadolu Ajansı’na aktarılan milyonlar dikkat çekti.
Sayıştay’ın 2020 yılı Denetim Raporu ortaya çıktı. Raporda, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın faaliyet raporunda, yüz milyonlarca lira eksilerde olduğuna dikkat çekildi.
Sayıştay’ın raporunda, Fahrettin Altun’un başında olduğu İletişim Başkanlığı’nın nasıl çalıştığı, teşkilat ve mali yapısına dair bilgilere yer verildi.
443 MİLYON ÖDENEK ALDI
İletişim Başkanlığı’nda, 527 kadrolu, 126 sözleşmeli, 68 sürekli işçi ile 95 kurum dışı personel olmak üzere, toplam 816 personel bulunduğu ifade edildi. Öte yandan kurumun Cumhurbaşkanlığı’na bağlı olduğu, mali açıdan ise Anadolu Ajansı Türk Anonim Şirketi ile ilişkili olduğu belirtildi.
Altun’un emrinde olan İletişim Başkanlığı’nın 2020 yılı mali tablosu ise dikkat çekti. 2020 yılı bütçe başlangıç ödeneği 368 milyon 136 bin TL olan İletişim Başkanlığı’na yıl içerisinde 74 milyon 169 bin TL ödenek verildiği toplamda yıl sonu ödeneğinin 443 milyon 305 bin TL olduğu ifade edildi.
-417 MİLYON 933 BİN
Sayıştay raporunun devamında ise Altun’un aldığı 443 milyon TL’lik ödeneğin 440 milyonunu harcadığı belirtildi. Kullanılmayarak yıl sonunda iptal edilen ödeneğin ise 2 milyon 421 bin TL olduğu bilgisine yer verildi.
Raporda, Altun’un başlangıç ödeneğine göre yüzde 119,84 oranında gider gerçekleştirdiğine dikkat çekildi. Kurumun Faaliyet Sonuçları Tablosuna göre 2020 yılında; 25 milyon 974 bin TL net geliri, 443 milyon 908 bin TL gideri ve -417 milyon 933 bin TL faaliyet sonucu gerçekleştiği belirtildi.
ANADOLU AJANSI’NA AKTARILAN MİLYONLAR
Mali tabloyla ilgili raporun sonunda ise ana kalemler arasında mal ve hizmet alım giderleri olarak 329 milyon 789 TL’nin dikkat çektiği belirtildi. Bu miktarın büyük bir kısmının Anadolu Ajansı’ndan yapılan hizmet alımı olduğu ifade edildi.
Raporda, İletişim Başkanlığı ile Anadolu Ajansı arasında 16 Temmuz 2019 tarihinde yapılan sözleşmeye dikkat çekildi. Ve İletişim Başkanlığı’nın 2020 yılında, Anadolu Ajansı’na yapılan parasal aktarımının tutarının 298 milyon 923 bin TL olduğu belirtildi.
ÖRNEK 2
Saray’ın mutfak harcamasında yüzde 64 artış
ANKA – 28 Eylül 2021 Sal
Sayıştay’ın kamu kurumlarının mali faaliyetlerini izlediği 2020 raporuna göre Saray’ın üç ayrı kalemdeki mutfak harcamaları 2020’de yaklaşık yüzde 64 artarak 2020’de toplam 7 milyon 414 bin TL oldu. Sayıştay’ın, kamu kurumlarının 2020 denetim raporları yayımlandı. Cumhurbaşkanlığı 2020 Yılı Sayıştay Denetim Raporu’na göre, Saray 2 milyar 896 milyon 174 bin lira harcama yaptı.
Raporda yer alan bilgilere göre, beslenme, gıda amaçlı ve mutfakta kullanılan tüketim malzemeleri ile, yiyecek ve içecek harcamaları 2019’da toplam 4 milyon 517 bin TL iken, bu kalemlerde yapılan harcamalar yaklaşık yüzde 64 artarak 2020’de 7 milyon 414 bin TL oldu.
Yolluklar için 2019 yılında 14 milyon lira harcama yapılırken, 2020 yılında bu rakam 8.4 milyon liraya, görev giderleri 1.4 milyar lira iken 1.2 milyar liraya, hizmet alımları 147 milyon lira iken 154 milyon liraya, temsil tanıtma giderleri 50 milyon liradan 32 milyona düştü.
Cumhurbaşkanlığı’nın “Tıbbi ve Laboratuvar Sarf Malzemeleri” harcamaları da dikkat çekti. 2019 yılında yaklaşık 5 milyon lira harcama yapılan bu kalemde 2020 yılında yapılan harcama ise 51 milyon lirayı geçti.
Cumhurbaşkanlığı’nın 2019’da 11 milyon 73 bin TL olan “Bakım Onarım ve Üretim Malzemeleri” harcamaları yaklaşık 3 kat artarak 32 milyon TL’ye çıktı.
Cumhurbaşkanlığı 2020’de toplam 397 milyon 605 bin TL transfer ödemesi yaptı. Bu rakam 2019’da 420 milyon 158 bin TL idi.
2020’de yapılan transfer ödemelerinin 377 milyon 605 bin TL’lik kısmı hazine yardımları iken; Cumhurbaşkanlığı’nın çeşitli dernek ve vakıflara yaptığı ödemelerin izlendiği “Kar amacı gütmeyen kuruluşlara yapılan transferler” hesabı 12.5 milyon TL’den 14 milyon TL’ye çıktı. Hane halkına yapılan yardımlar ise 5 milyon TL’den 6 milyon TL’ye çıktı.
https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/sarayin-mutfak-harcamasinda-yuzde-64-artis-1872552
ÖRNEK 3
Sayıştay raporu, İçişleri Bakanlığı’ndaki usulsüzlüğü ortaya çıkardı
ANKA – 28 Eylül 2021 Salı
Sayıştay’ın tespitine göre; İçişleri Bakanlığı, Kamu İhale Kanunu’na aykırı şekilde 8 adet sürücülü araç kiraladı.
Sayıştay’ın tespitine göre; İçişleri Bakanlığı, Kamu İhale Kanunu’na aykırı şekilde 8 adet sürücülü araç kiraladı. Sayıştay denetçileri, “2020 yılı için yapılması gereken araç kiralama hizmet alımı işinin, bir önceki ihalenin sözleşme dönemi sona ermeden planlama yapılması suretiyle ihale usulüyle temin edilmesi gerekirdi” uyarısında bulundu.
Sayıştay, 2020 Yılı İçişleri Bakanlığı Denetim Raporu’nu yayımladı. Raporda; Bakanlığın, Kamu İhale Kanunu’na uymaksızın protokol ile hizmet alımı yaptığı belirtildi. Sayıştay denetçilerinin yaptığı bu tespite göre; İç Güvenlik Stratejileri Dairesi Başkanlığı’nın düzenlediği programlara davet edilen misafirler ve bu programlarda görevlendirilen personel için uçak bileti ve havalimanından gidecekleri yere taşınması için bir firma ile protokol imzalandı. Denetçiler, bu işin Kamu İhale Kanunu’na göre ihaleye çıkarak yapması gerektiğini vurguladı.
Bakanlık, bu tespitin doğru olduğunu Sayıştay denetçilerine bildirerek, gelecek denetim yılında bu aykırılığı düzelteceğini açıkladı.
ÖRNEK 4
MEB ihalelerinde usulsüzlük: Milyonlar nereye gitti?
cumhuriyet.com.tr – 28 Eylül 2021 Salı
Sayıştay’ın Milli Eğitim Bakanlığı raporunda, yapılan ihalelere dikkat çekilirken çarpıcı verilere ulaşıldı. Raporda, 2018-2020 yılları arasında toplam 94 milyon lira tutarında doğalgaz güvence bedeli ödendiği belirtildi.
Sayıştay’ın Milli Eğitim Bakanlığı’nda 2020 yılında gerçekleştirdiği denetimlerden dikkat çeken sonuçlar ortaya çıktı. Raporda, bakanlığın yaptığı ihalelere dikkat çekilirken çarpıcı verilere yer aldı.
Raporda bakanlığın, temizlik ve kırtasiye malzemeleri üreten ve pazarlayan firmalar yerine, yolcu taşımacılığı yapan firmalara ihale verildiği görüldü.
Ayrıca, ihalelere teklif vermeye davet edilen veya alımın yapıldığı bazı firmaların, ihale tarihinden yaklaşık bir ay önce kurulduğuna dikkat çekildi. Raporda, 2018-2020 yılları arasında toplam 94 milyon lira tutarında doğalgaz güvence bedeli ödendiği belirtildi.
Rapordaki ihaleleri Cumhuriyet’e değerlendiren Eğitim Uzmanı Ali Taştan, “Teknik şartnameleri bire bir aynı olan Mart ve Temmuz ayında yapılan kırtasiye setleri alım ihalelerindeki bazı kalemlerde, yaklaşık maliyet ve ihale fiyatlarında yaklaşık 3-4 kat fiyat farkı tespit edilmiş” dedi.
Taştan şu değerlendirmeleri yaptı:
“Temizlik ve kırtasiye malzemeleri üreten ve pazarlayan firmalar yerine, yolcu taşımacılığı, filo kiralama, ilaç ve tıbbi cihaz, bilişim ve yazılım gibi ilgisiz alanlarında faaliyet gösteren firmalardan, hem yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas piyasa araştırması yapılmış, hem de ihaleye davet edilerek alımlar yapıldığı tespit yapılmıştır. Temizlik malzemesi alım ihalesinde ihaleye teklif veren 3 firmadan 2’sinin adresleri de aynıdır.
Teknik şartnameleri bire bir aynı olan Mart ve Temmuz ayında yapılan kırtasiye setleri alım ihalelerindeki bazı kalemlerde, yaklaşık maliyet ve ihale fiyatlarında yaklaşık 3-4 kat fiyat farkı tespit edilmiş, hem yaklaşık maliyet hem ihale fiyatlarının gerçek piyasa fiyatlarını yansıtmadığı tespit edilmiştir.
Sayıştay raporunda ihalelerine ilişkin olarak aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
Üç ihalenin de 21/b maddesi kapsamında yaptırılmasına ilişkin onay belgeleri incelendiğinde, her hangi bir hukuki gerekçelendirmenin yer almadığı, sadece 4734 sayılı Kanun’un 21/b maddesi uyarınca pazarlık usulü ile ihale edilmesine karar verildiği görülmüştür. Söz konusu ihalelerin 21/b kapsamında değerlendirilerek ihale edilmesi mümkün görülememektedir. Bu tespitler, ilgili Genel Müdürlüğün açık ihale usulüne ilişkin usul şekil kurallarına tabi olmaksızın, pazarlık usulüne getirilen kolaylıklardan yararlanarak ihale yapma yolunu tercih ettiğini göstermektedir.
Temizlik ve kırtasiye malzemeleri üreten ve pazarlayan firmalar yerine, yolcu taşımacılığı, filo kiralama, ilaç ve tıbbi cihaz, bilişim ve yazılım gibi ilgisiz alanlarında faaliyet gösteren firmalardan, hem yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas piyasa araştırması yapıldığı hem de ihaleye davet edilerek alımlar yapıldığı tespit edilmiştir.
Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas piyasa araştırmasının yapıldığı, ihalelere teklif vermeye davet edilen veya alımın yapıldığı bazı firmalar, ihale tarihinden yaklaşık bir ay önce tarihte kurulduğu görülmüş olup, bu firmaların hangi özelliklerinden dolayı ihaleye davet edildiği konusunda her hangi bir gerekçe ileri sürülememiştir. Temizlik malzemesi alım ihalesinde ihaleye teklif veren 3 firmadan 2’sinin adresleri de aynıdır.
Temizlik Malzemeleri Alımına ilişkin ihalenin Teknik Şartnamesinde (madde 4.5), ürünlerin Halk Eğitim Merkezlerine “teslim tesellüm tutanakları veya sevk irsaliyesi” karşılığında teslim edileceği ve bu belgelerde teslim edilen ürünlerin birim ve miktarlarının net olarak belirtilmek zorunda olduğu, ürünlerin birim ve miktarı belirli olmayan tutanakların muayene kabul komisyonlarınca teslim alınmayıp yükleniciye iade edileceği hüküm altına alındığı halde, ‘teslim tesellüm tutanaklarında’ teslim edilen ürün birim ve miktarları yer almamaktadır.
‘GERÇEK PİYASA DEĞERİNİ YANSITMIYOR’
Temizlik ve kırtasiye malzemeleri alımlarının yaklaşık maliyet ve ihale fiyatları gerçek piyasa fiyatlarını yansıtmadığı görülmüştür. Söz konusu alımların ihale tarihlerindeki fiyatlarına ilişkin Ankara Ticaret Odasından resmi yazı ile rayiç fiyat tespiti istenilmiş; gelen cevapta alımların ihale tarihindeki fiyatları (sözleşme fiyatları) toplamı ile Ankara Ticaret Odası rayiç tespit fiyatları toplamı arasında büyük farklar olduğu tespit edilmiştir. Bu fark temizlik malzemesi alım ihalesinde 3,25 kat olup alımların belirlenen Halk Eğitim Merkezlerine nakliye dahil teslim fiyatı olması da arada bu derece yüksek fiyat farkı olmasını gerektirmemektedir.
Teknik şartnameleri bire bir aynı olan Mart ve Temmuz ayında yapılan kırtasiye setleri alım ihalelerindeki bazı kalemlerde, yaklaşık maliyet ve ihale fiyatlarında yaklaşık 3-4 kat fiyat farkı olup, hem yaklaşık maliyet hem ihale fiyatlarının gerçek piyasa fiyatlarını yansıtmadığı görülmektedir. 21/b kapsamında yapılan bu ihalelerde, ihale/sözleşme bedelinin yaklaşık maliyete oranının ortalaması yüzde 97 olup bu sonuçlar, pazarlık usulü ihalelerde rekabetin yeterince sağlanamadığını göstermektedir. Kamu idaresi cevabında, bulguda yer alan konuların Bakanlıkça inceleme ve soruşturma kapsamına alınarak inceleme sonucuna göre gerekli işlemlerin yapılacağı belirtilmiştir.”
https://www.cumhuriyet.com.tr/siyaset/meb-ihalelerinde-usulsuzluk-milyonlar-nereye-gitti-1872615
ÖRNEK 5
İşte Ziya Selçuk’un MEB karnesi: Doğalgaz şirketine milyonlar, usülsüz ihaleler…
cumhuriyet.com.tr – 28 Eylül 2021
Milli Eğitim Bakanlığı’nın bazı ihaleleri ve atamaları usulsüz gerçekleştirdiği ortaya çıktı. Yapılan denetimlerde piyasa fiyatının 3 – 4 kat fazlasına malzeme alımı yapıldığı belirlenirken, doğalgaz dağıtım şirketlerine ‘güvence bedeli’ adı altında milyonlarca lira ödendiği tespit edildi.
Sayıştay’ın Milli Eğitim Bakanlığı’nda 2020 yılında gerçekleştirdiği denetimlerden çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı. Geçtiğimiz günlerde istifa eden Ziya Selçuk’un bakan olduğu dönemde yapılan incelemelerde çok sayıda usulsüz işlem tespit edildi.
İlçe milli eğitim müdürlüğü kadrolarına mevzuatta öngörülen atanma şartlarını taşımayan 49 kişi asaleten atandı. Bakanlık, bu durumun insan kaynağı yetersizliğinin getirdiği zorunluluklardan kaynaklandığını ifade etti. Sayıştay ise bu durumun mevzuatın dışına çıkılmasının gerekçesi olamayacağını belirtti.
Sözcü’den İsmail Şahin’in haberine göre Sayıştay, eğitim sisteminin etkili, güven duyulan ve yasal çerçevesi ile uyumlu bir şekilde yönetilmesinin güvence altına alınmasını sağlamak amacıyla ilçe milli eğitim müdürlüğü kadrolarına yapılan atamalarda yasal düzenlemelere riayet edilmesini, mevzuata aykırı atamaların iptal edilmesini ve bundan sonra yapılacak atamalarda yasal düzenlemelere uygun olmayan uygulamalara izin verilmemesini istedi.
ŞARTLAR OLUŞMADIĞI HALDE PAZARLIK
Sayıştay’ın bulgularına göre Milli Eğitim Bakanlığı, 2020 yılında gerekli şartlar oluşmadığı halde bazı yapım işlerinde pazarlık usulü (21/b) ihaleler yaptı. Bu ihalelerde rekabetin yeterince sağlanamaması sebebiyle ihale/sözleşme bedelinin işlerin yaklaşık maliyetine çok yakın gerçekleştiği ve gerekçeleri açıklanamayan bazı uygulamaların yapıldığı tespit edildi.
Bakanlığın Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü tarafından yapılan;
– Hızlandırılmış Eğitim Programı Kırtasiye Setleri Alımı (ihale tarihi 18.03.2020)
– Halk Eğitim Merkezleri Temizlik Malzemesi Alımı (ihale tarihi 23.07.2020)
– Hızlandırılmış Eğitim Programı Kırtasiye Setleri Alımı (ihale tarihi 28.07.2020)
İhalelerinin 21/b kapsamında değerlendirilerek ihale edilmesinin mümkün olmadığını ifade eden Sayıştay denetçileri, temizlik ve kırtasiye malzemeleri üreten ve pazarlayan firmalar yerine, yolcu taşımacılığı, filo kiralama, ilaç ve tıbbi cihaz, bilişim ve yazılım gibi ilgisiz alanlarında faaliyet gösteren firmalardan, hem yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas piyasa araştırması yapıldığını hem de ihaleye davet edilerek alımlar yapıldığını belirledi.
FİRMALAR İHALELERDEN HEMEN ÖNCE KURULMUŞ
İhalelere teklif vermeye davet edilen veya alımın yapıldığı bazı firmaların, ihale tarihinden yaklaşık bir ay önce kurulduğuna dikkat çeken denetçiler, bu firmaların hangi özelliklerinden dolayı ihaleye davet edildiği konusunda her hangi bir gerekçe ileri sürülemediğini raporuna yazdı. Temizlik malzemesi alım ihalesinde ihaleye teklif veren 3 firmadan 2’sinin adreslerinin de aynı olduğu görüldü.
ÜÇ KAT FİYATLA SATTILAR
Sayıştay’ın raporunda ihalelerle ilgili şu ifadeler yer aldı:
“Temizlik ve kırtasiye malzemeleri alımlarının yaklaşık maliyet ve ihale fiyatları gerçek piyasa fiyatlarını yansıtmadığı görülmüştür.
Söz konusu alımların ihale tarihlerindeki fiyatlarına ilişkin Ankara Ticaret Odası’ndan resmi yazı ile rayiç fiyat tespiti istenilmiş; gelen cevapta alımların ihale tarihindeki fiyatları (sözleşme fiyatları) toplamı ile Ankara Ticaret Odası rayiç tespit fiyatları toplamı arasında büyük farklar olduğu tespit edilmiştir.
Bu fark temizlik malzemesi alım ihalesinde 3,25 kat olup alımların belirlenen Halk Eğitim Merkezlerine nakliye dahil teslim fiyatı olması da arada bu derece yüksek fiyat farkı olmasını gerektirmemektedir.
Teknik şartnameleri bire bir aynı olan Mart ve Temmuz ayında yapılan kırtasiye setleri alım ihalelerindeki bazı kalemlerde, yaklaşık maliyet ve ihale fiyatlarında yaklaşık 3-4 kat fiyat farkı olup, hem yaklaşık maliyet hem ihale fiyatlarının gerçek piyasa fiyatlarını yansıtmadığı görülmektedir.”
HİBELER TAKİP EDİLMEDİ
Sayıştay’ın denetimlerine göre Milli Eğitim Bakanlığı, bütçe dışı kaynaklarla finanse edilen projelerle sağlanan eğitim hizmetleri ile yapılan yatırımlar için merkezi bir izleme, raporlama ve takip sistemi kurmadı.
Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği ve UNESCO gibi yapılardan gelen hibelerle 2020 yılında 2 bin 241 proje hayata geçirildi. Burada kullanılan kaynağın büyüklüğü 2 milyar 38 milyon liraydı.
Sayıştay, bakanlığın taşra teşkilatlarında kullanılan fonlara ilişkin tüm süreç ve uygulamaların ortak bir platformda kayıt altına alınmasını ve tüm verilerin ulaşılabilir olmasını, projelerin bölge ve iller arasında dengeli dağıtılmasını istedi.
DOĞALGAZ DAĞITIM ŞİRKETLERİNE GÜVENCE
Sayıştay incelemelerinde, serbest olmayan tüketici konumunda olan Milli Eğitim Bakanlığı eğitim kurumları ile dağıtım şirketleri arasında imzalanan doğalgaz kullanım sözleşmeleri kapsamında 2018-2020 yılları arasında toplam 94 milyon lira tutarında doğalgaz güvence bedeli ödendiğini tespit etti.
Uygulamanın usulsüz olduğunu belirten Sayıştay denetçileri, doğalgaz kullanım sözleşmelerinin kamu yararı gözetilerek düzenlenmesi ve dağıtım şirketlerine doğalgaz güvence bedeli adı altında ödemede bulunulmaması gerektiğini vurguladı.
