JEAN MESLIER : SAĞDUYU TANRISIZLIĞIN İLMİHALİ *
137. SOFU BIR HÜKÜMDAR, BİR ÜLKE İÇİN BELADIR
Ictenlikle sofu olan bir hukumdar, devlet icin cok tehlikeli bir baskandir. Cok cabuk inanma yetenegi, daralmis bir zekayi gosterir. Hukumdarin, kavminin yonetimine harcamasi gereken dikkat ve ozenini, sofuluk cogu kez yutar. Rahiplerinin telkinlerine boyun egmis oldugundan, boyle bir hukumdar, rahiplerin arzularinin oyuncagi, cekismelerinin nedeni, buyuk bir onem ve deger verdigi budalaliklarinin araci ve suc ortagi olur.
Dinin dunyaya yaptigi bagislarin en kotusu olarak; uyruklarinin esenligine calismak fikrini, vicdanlari kendilerini hukumdardan farkli dusunduren kimseleri baski altina almayi ve yok etmeyi kutsal bir gorev edinen sofu ve bagnaz hukumdarlari saymak gerekir. Bir imparatorlugun basindaki bir sofu, gazap halindeki ofkeli Allah’in yeryuzune verebilecegi en buyuk belalardan biridir. Safdil bir hukumdarin kulagini elinde tutan bagnaz ya da duzenbaz tek bir rahip (tek bir Ebulhuda Efendi, tek bir Rasputin), bir devleti alt ust edebilir ve dunyayi atese verebilir.
Hemen butun ulkelerdeki rahipler ve sofular, milletleri yonetecek olan genc hukumdar cocuklarinin ruh ve kalplerini egitmeye memur edilmistir. Bu ortamda egiticilerin hangi kultur isigi ve erdemi bulunabilir? Bunlari hangi cikarlar harekete gecirebilir?
Kendileri de hurafelerle dolu olduklarindan, ogrencilerine; hurafeyi en kutsal sey, yapacagi isi en kutsal gorev, bagnazligi, saldirganligi ve zulmu, gelecekteki nufuz ve yuceliginin gercek esaslari olarak ogretir. Bu tur egiticiler, hukumdar cocuklarini bir parti baskani, kiskirtici bir bagnaz, bir zorba yapmaya calisir. Bu yuzden, her seyden once insafi ve akli bogazlarlar. Onu dogruluga, acimaya ve anlayisa dusman bir duruma getirirler; gercegin kendisine ulasmasini ve nufuz etmesini yasaklarlar. Gercek yeteneklere karsi onlari dusmanlik agisiyla zehirlerler. Asagilanmaya deger yetenekler gelistirmek icin onu egip bukerler. Sozun kisasi; ondan, adalet, zulum, gercek onur ve san, gercek buyukluk hakkinda hicbir fikre sahip olmayan ve buyuk bir devleti iyi bir sekilde yonetmek icin gerekli isik ve erdemden yoksun bir ahmak sofu yaparlar.
Gunun birinde milyonlarca insanin mutluluguna ya da felaketine yol acacak bir cocugun egitiminin plani, ozetle iste bundan ibarettir.
