Bu tesisin destansı öyküsünü ZİRAAT Y. MÜHENDİSİ Süleyman YURDDAŞER’in anlatımıyla aşağıdadır. Kuruluşunda ,dokuma üretiminde emeği olan bu kutsal insanların anıları önünde saygıyla..
– 46 bin 500 metrekare alana kurulan bu entegre tesis; iplik, dokuma, boya, baskı, konfeksiyon ve dikiş ünitelerinden oluşuyordu.
-Çalışanların ihtiyacını karşılaşacak modern sosyal tesisler:
*Yazlık ve kışlık sinema, tiyatro salonu, tenis kortu, kreş ve sağlık ünitesi…
*Yönetici ve teknik personel ile ustabaşı seviyesindeki bütün çalışanlara, harika bir çevre düzenlemesi yapılmış lojmanlar veriliyordu.
*Ayrıca bu sosyal tesislerden ilçe halkı da yararlanıyordu…
– Ordumuzun ihtiyacı olan elbisenin de yüzde 40’ı üretiliyordu. Buna benzer bir tesis de bizzat Atatürk tarafından aynı yıl içinde açılan Nazilli Sümerbank Fabrikası’nda vardı… Malatya ve Kayseri fabrikaları da farksızdı…
–Konya’daki bu tesisler ne yazık ki 1997 yılında özelleştirme salgını gereği Albayrak Grubu’na satıldı ve adım adım işlevsizleştirildi.
– Nazilli’deki de benzer akıbete uğradı. Şimdi yerinde yeller esiyor.(1 )
Bellek Yenilemesi
Peki bu tesislerin yerinde yelleri kimler estirmişti?
ÇİLLER-BAYKAL (DYP-CHP) HÜKÜMETİNDE NELER OLDU?
30.10.1995- 06.03.1996 arası iktidardaki Tansu Çiller ve Deniz Baykal’ın Doğru Yol Partisi-Cumhuriyet Halk Partisi ortak hükümeti Sümerbank’a, fabrikalarına ve bankasına büyük bir saldırı gerçekleştirildi.
Adı “SÜMER HOLDİNG” olarak değiştirilerek, işletmeleri, varlıkları, hatta adı bile kazınmak istenen, SÜMERBANK’ın, Adana Pamuklu Sanayi İşletmesi’ni, Erzincan Pamuklu Sanayi İşletmesi’ni sattılar.
Hereke Yünlü Sanayi İşletmesi’ni, Eskişehir Basma Sanayi İşletmesi’ni, Karaman Pamuklu Sanayi İşletmesi’ni sattılar.
Nevşehir Pamuklu Sanayi İşletmesi’ni ve Şanlıurfa Yün Yapağı İşletmesi’ni sattılar.
Bu kadarla yetinmediler. Demirel-İnönü Hükümeti Sümerbank’ın 292 mağazasını satmıştı. Çiller-Baykal Hükümeti de 88 mağazasını sattı. Halkın aracısız olarak ucuz ve sağlıklı kumaş aldığı mağazalar yerle bir edildi.
Sümer Holding’in bankacılık kurumu olan SÜMERBANK’ı da yok ettiler. Önce TMSF el koydu bankaya. Sonra el koyduğu başka bankalarla birleştirdi ve OYAKBANK’a sattı. OYAKBANK ise Hollandalılara satıldı, adı ING oldu. Böylece pamuk, tiftik, yün ve ipek üreticisini destekleyen, fabrikaların açılmasına sağlayan SÜMERBANK’ın bankası tarihten silindi.
ECEVİT – BAHÇELİ – YILMAZ (DSP – MHP – ANAP) HÜKÜMETİNDE NELER OLDU?
Cumhuriyetin kalesine, bağımsız ekonominin inşasında, ümmetten millet yaratılmasında efsane kurumlardan SÜMER… SÜMER’in işletmelerine saldırıyı bunlar da devam ettirdiler.
Sümer’in Balıkesir Pamuklu Dokuma Sanayi’ni, Aydın Tekstil İşletmesi’ni sattılar.Dumlu Yün İpliği Fabrikası’nı, Boyabat Ayakkabı Fabrikası’nı sattılar. İskenderun, Gökçeada ve Hakkari’deki mağazaları, Muş’daki mağaza binasını sattılar. Çeşitli illerdeki 11 arsasını, 19 taşınmazını, üç lojmanını sattılar.
MESUT YILMAZ VE BÜLENT ECEVİT’İN GENEL BAŞKANI OLDUĞU ANAP VE DSP 30 HAZİRAN 1997-11 OCAK 1999 ARASINDA 15 AY 11 GÜN İKTİDARDA KALDILAR.
SÜMERBANK’a büyük saldırı gerçekleştirdiler.
Denizli Pamuklu Sanayi İşletmesi, Maraş Pamuklu Sanayi İşletmesi ve Ereğli Pamuklu Sanayi İşletmesi’ni sattılar. Afyon Sincanlı Yapağı ve Tiftik İşletmesi ile Salihli Palamut ve Valeks İşletmesi’ni sattılar.
Bünyan Yünlü Sanayi İşletmesi, Sungurlu Konfeksiyon Fabrikası ve Erhaz Hazır Giyim Tesisi’ni sattılar. Sivas Hazır Giyim Tesisi, Mersin Konfeksiyon Tesisi, satış mağazası ve deposunu sattılar.
Sivrihisar Alım Ajansı’nı ve Bursa Bölge Müdürlüğü’nü sattılar.
Mannesman-Sümer Boru Endüstrisi’ni ve Soda Sanayii’ni sattılar.
Bütün bunlar SÜMERBANK tesisleri idi ve Mesut Yılmaz-Bülent Ecevit döneminde satıldılar.
BAYKAL -ÇİLLER HÜKÜMETİ BEŞ AYDA NELERİ YIKTI?
-Çiller ve Baykal’ın DYP-CHP ortak hükümeti, 30 Ekim 1995 ile 6 Mart 1996 arasında iktidarda kaldılar. Sadece beş ay.
Sümerbank’a, fabrikalarına ve bankasına büyük bir saldırı gerçekleştirildi bu dönemde. Adana Pamuklu Sanayi İşletmesi ve Erzincan Pamuklu Sanayi İşletmesi bu dönemde satıldı.
Hereke Yünlü Sanayi İşletmesi, Eskişehir Basma Sanayi İşletmesi ve Karaman Pamuklu Sanayi İşletmesi bu dönemde satıldı.
Nevşehir Pamuklu Sanayi İşletmesi ve Şanlıurfa Yün Yapağı İşletmesi de bu dönemde satıldı. Bunların hiçbiri çalışmıyor artık. Arsaları ise talan edildi.
SÜMERBANK’a saldırı bunlarla bitmedi. Aynı partilerin mirasını devraldığı Demirel-İnönü Hükümeti Sümerbank’ın 292 mağazasını satmıştı. Çiller-Baykal Hükümeti ise tam 88 mağazasını sattı beş ayda. Halkın aracısız olarak ucuz ve sağlıklı kumaş, çeyizlik ve elbise aldığı mağazalar, yerle bir edildi.
Sonra da Sümer Holding’in bankacılık kurumu olan SÜMERBANK… Önce TMSF el koydu bankaya. Sonra el koyduğu diğer bankalarla birleştirdi ve OYAKBANK’a sattı. OYAKBANK ise Hollandalılara satıldı, adı ING oldu. Böylece pamuk, tiftik, yün, ipek ve deri üreticisini destekleyen, fabrikaların açılmasına sağlayan SÜMERBANK’ın bankası, tarihten silindi.
KAYNAKLAR
(1) Süleymen Yurtaşeri’in Kutörenli ölmedi daha! yazısından.Ziraat Yüksek Mühendisi Yurddaşer, aslen Konyalı olup Bursa’da yaşıyor
(2 )Mehmet Akkaya’ın KİT’ler yok edilirken yandaşlar ne yaptı-1,2,3 yazısından. dan alınıtlar
Paylaşan Mehmet Boz
