CIA’den ‘yüzyılın istihbari darbesi’:
Türkiye ve onlarca ülke nasıl dinlendi?

Yüzyılın istihbarat skandalı, İkinci Dünya Savaşından sonra İsviçre’ye taşınan Crypto AG (ilk ismi AB Cryptoteknik) isimli şirketin CIA ve Batı Almanya istihbarat teşkilatı BND ile iş birliği kurmasının 70 yıl sonra ortaya çıkmasıdır. Kuruluşundan bu yana ABD ile yakın çalışan şirket 1970’de tamamen CIA ve BND tarafından satın alınmıştır.

Skandal Alman ZDF kanalı, Amerikan Washington Post gazetesi, İsviçre kanalı SRF ve Barış Politikaları Enstitüsü’nün ortak çalışması sonrasında ortaya çıkartıldı. İlk olarak bahsi geçen medya organlarına bazı gizli istihbari belgelerin gitmesi sonrasında araştırma başlatıldı. Washington Post, şirketin eski çalışanlarıyla röportajlar yaparak belgelerdeki bilgilerin doğruluğunu test etti.

“Operasyon Rubikon” adı verilen insiyatif CIA ve BND imzalı 280 sayfalık belgelerle ispatlanmış durumda.

Gizli belgelere göre, CRYPTO AG üzerinden alınan istihbaratlar 1979’da İran Devriminden sonra ABD’nin Tahran Büyükelçiliğinde yaşanan rehine krizinde, İngiltere ile Arjantin arasındaki Falkland Adaları savaşında ve 1986’da Berlin’de ABD’li askeri ve diplomatik personelin gittiği bir diskoda yaşanan patlamada kullanıldı.

Libya ve İran CRYPTO AG müşterisiydi. Belgelerde Arjantinli yetkililerin İsviçreli şirketten aldıkları ürünlerin güvenliğinden hiç kuşkulanmadıkları da belirtiliyor.

Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu yüzden fazla ülkeye şifreleme cihazları satan İsviçre merkezli Crypto AG firmasının arkasında CIA ve Batı Almanya istihbaratının olduğu öne sürüldü. İsviçre, iddialarla ilgili inceleme başlattığını açıkladı.

Amerikan The Washington Post gazetesi ve Alman ZDF kanalının haberine göre, İkinci Dünya Savaşı sonrasında çok sayıda ülke ile çalışan şirket, aslında ABD ve Almanya’nın istihbarat birimleri tarafından kullanılıyordu. CIA ve Alman istihbaratı, satılan cihazları değiştirerek ülkelerin gizli bilgilerine erişim sağladı.

İsviçre Savunma Bakanlığı, iddialar hakkında ocak ayında Crypto AG’yi inceleyerek durumu aydınlatması için bir hakimin görevlendirildiğini duyurdu.

‘Yüzyılın istihbari darbesi’
Söz konusu operasyon hakkındaki CIA raporuna erişen gazete, raporda şu ifadelerin kullanıldığını aktardı: “Bu, yüzyılın istihbari darbesiydi. Yabancı devletler, en gizli konuşmalarının en az iki (bazen altıya kadar) ülkenin de dinlemesi ayrıcalığı için ABD ve Batı Almanya’ya yüksek meblağlar veriyordu”.

Crypto AG’nin müşterileri arasından Türkiye’nin yanı sıra İran, Suudi Arabistan, Libya, Hindistan, Pakistan, Latin Amerika ülkeleri ve Afrika ülkeleri bulunuyor. Söz konusu iddialar doğruysa, ABD bu bilgilerle Soğuk Savaş döneminde önemli bir avantaj elde etmiş oluyor. Her ne kadar Rusya ve Çin, şirketin müşterileri arasında bulunmasa da diğer ülkelerin Moskova ve Pekin ile görüşmeleri, Washington için büyük bir kaynak teşkil ediyor.

Firmanın daha önce de Batılı istihbarat teşkilatlarına bilgi servis ettiği iddiaları ortaya atılmış ancak Crypto AG, bunları “komplo teorisi” şeklinde nitelendirerek kendini savunmuştu. Söz konusu şirket 2018 yılında tasfiye edilmişti.

İsviçre merkezli Crypto AG isimli şirket Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) ve Alman istihbarat servisi (BND) ile çalıştığı ortaya çıktı. Şirketin müşterileri arasında Milli İstihbarat Teşkilatının (MİT) da olduğu ortaya çıktı.

Crypto AG iletişim ve bilgi güvenliği konusunda uzmanlaşmıştır. Yaklaşık 100 yıllık tarihe sahip şirketin, şifreleme makineleri ve çeşitli özelliklerde şifre cihazları sattığı belirtiliyor. Şirketin yüzden fazla ülkede casusluk yapılmasına olanak sağladığı belirtiliyor.

CIA ve BND ile birlikte İsviçre’de faaliyet gösteren Crypto AG’nin casusluk işine 1970’lerde girdiği iki istihbarat servisinin de eşit paylarda hisse aldığı ortaya çıktı. Yüzden fazla ülkeye şifreleme makineleri satan şirketin iki ayrı cihaz ürettiği ABD, Almanya, İngiltere ve İsveç gibi ülkelere gerçek cihazlar verilirken, sayıları yüzü bulan devletlere de manipüle edilmiş güvenli olmayan makinelerin verildiği ortaya çıktı.

Casusluk yapılan ülkeler arasında, Mısır, İran, Libya ve Arjantin gibi ülkelerin adı geçiyor Ürünün ABD tarafından Libya’ya karşı etkili bir şekilde kullanıldığı belirtilirken, İngiltere ve Arjantin arasındaki Falkland Savaşı sırasında önemli bilgiler İngiltere’ye aktarıldı. İsviçre medyasında yer alan haberlere göre, Casusluk operasyonu en az 2018 yılına kadar sürdü. BND 1993’te çıktı. İsviçre Federal Konseyi şirketle ilgili olarak aldığı kararda kripto cihazlar için verilen genel ihracat lisansını askıya aldı.

Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Crypto AG müşterilerinden biriydi
Türkiye’nin de şirketten şehitli cihazlar aldığı biliniyor. Milli İstihbarat Teşkilatı sanal müzesinde de eski model Crypto AG tarafından üretilmiş bir şifreleme cihazı bulunuyor.