Ord. Prof. Dr. Sadi Irmak “Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri” başlıklı makalesinde tam bağımsızlık, millet egemenliği ve kökten çağdaşlaşma başlıklarıyla özetlediği dünya görüşü çerçevesinde Atatürk’ün -tarihî tecrübelerinden aldığı ilhamla tespit ettiğini ve bir ömür boyu sadık kaldığını belirttiği- dış politika ilkelerini kısaca şöyle sıralamıştı (Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. Sayı 9. Cilt III. Temmuz 1987):
Başka devletlerin iç işlerine müdahale etmemek ve onları kendi iç işlerimize hiç bir suretle karıştırmamak.
İç işlerimize müdahale dıştan yardım istemenin sonucu olduğuna göre böyle bir yardıma muhtaç duruma düşmemek.
Dış borçlanmayı mecburiyet haline getiren bütçe açıklarına meydan vermemek.
Dış politikada millî menfaatlerimizin emrettiği yolu seçmek, hiçbir suretle macera yolunu tutmamak, mümkün olduğu kadar çıkar gruplarının etkisini yurttan uzak tutmak.
Daima barıştan yana taraf olmak. Bütün dünyanın huzur ve sosyal adalet içinde olması görüşünü daima ön planda tutmaktır.
Atatürk’ün dış politikası dogmatik değil gerçekçidir. Yani sabit fikirlere göre hareket etmez daima gerçeği arar. Böyle bir dış politika için Mustafa Kemal memleketin ticari ekonomik ve askeri bakından büyük bir güce dayanması gereğini duymuştur.
Atatürk’ün Numan Menemencioğlu’na verdiği üç nasihat: Rusyayla takışma, batının
kuklası olma, Arabın işine karışma” şeklinde de dile getirildiği görülüyor.
Atatürk’ün 5 dış politika ilkesi”
1- Komşularınızın iç işlerine karışmayın.
2- Rusya’yı tahrik etmeyin.
3- Arap ülkeleriyle tarihi, sosyal, kültürel ilişkilerinizi geliştirin.
Fakat aralarındaki anlaşmazlıklara karışmayın.
4- Sormadan akıl vermeyin.
5- Batı kültürünü benimseyin, fakat onların emperyalist emellerine alet olmayın.
