Türkiye’nin 25 yılını ipotek altına alan projeler…
Sözcü – Başak Kaya
Kamu-Özel İşbirliği ve Yap-İşlet-Devret projeleri ile hayata geçirilen köprü, tünel, hastane, uçak ve havaalanlarında uygulanan araç, yolcu, hasta ve uçuş garantileri Hazine’yi boşaltıyor.
İşte o projeler….
Osman Gazi Köprüsü
31 DOLARLIK FİYAT ABD’DEKİ ENFLASYON KADAR ARTIYOR
Bu köprünün maliyeti 1,2 milyar dolar ve otoyollarla birlikte toplam maliyet 6,5 milyar dolar olarak hesaplandı. Günde 40 bin araç geçiş garantisi verilen köprü için başlangıçtaki 31 dolarlık fiyat, her yıl ABD’deki enflasyon kadar artıyor. Osmangazi Köprüsü’nün, 15 yıl 7 ay olan işletme süresince garanti geliri 7,8 milyar dolar olacak. 2035 yılına kadar işletilecek köprüden 2019’da 8 milyon 486 bin araç geçti. Geçmeyen araç sayısı 5 milyon 754 bin oldu. Hazine’ye maliyeti 2019 için 2 milyar 35 milyon liraya ulaştı.
Avrasya Tüneli
25 YILDA KAZANDIRACAĞI PARAYLA İKİ TANE YAPILIR
Günlük 70 bin araç geçişi ve araç başına 4 dolar ücret garantisi verilen Avrasya Tüneli’nin 25 yıllık işletme süresince, geçen ve geçmeyen araçlar nedeniyle firmanın devletten alacağı tutar 2,6 milyar doları buluyor. Avrasya Tünelinin maliyeti 1,4 milyar dolar oldu. Tünelin 25 yılda kazanacağı parayla iki tane daha inşa edilebilirdi. Tünel için yıllık 25 milyon 125 bin araç garantisi verildi. 2019’da 17 milyon 514 bin araç geçerken geçmeyen araç sayısı 7 milyon 611 bin oldu. Hazine’ye maliyeti bir yılda 244 milyon liraya ulaştı.
Yavuz Sultan Selim Köprüsü
2.5 MİLYAR DOLARLIK KÖPRÜ ÜÇ KAT KAZANDIRACAK
2,5 milyar dolarlık Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve 115 km otoyol için tek yön günlük 135 bin araç geçişi garanti edildi. Köprü için 3 dolar, otoyol için de kilometre başına 0.08 dolar ücret garantisi verildi. Fiili geçiş sayısı bu rakamlara ulaşmadığında devlet farkı şirkete ödüyor. 7 yıl 8 ay 20 gün işletme süresinde geçen araçlardan alınan ve geçmeyen araçlar nedeniyle devletin ödeyeceği tutar 1,2 milyar dolar, otoyol için de 6,9 milyar dolar olacağı hesaplanıyor. Firma bu sürede 8,1 milyar dolar kazanacak.
Ankara Garı
17 SENE İÇİN TAM GARANTİ
2037 yılına kadar işletilecek olan gar için 106 milyon yolcu garantisi verildi. Her biri için 1,5 dolar, bunun üzerindeki her yolcu için 0.5 dolar ödenecek. 106 milyon yolcunun bedeli 159 milyon dolar olacak. Hem gelen yolcular hem de garantinin üzerindeki yolcular için YHT’de devlet kasasından 3 yılda, 14 milyon 996 bin dolar çıktı.
İstanbul Yeni Havalimanı
ÖTV-KDV BİLE YOK
İstanbul Yeni Havalimanı Yap – İşlet- Devret modeli ile ve 25 yıllık işletme süresi için 22 milyar 152 milyon Euro artı KDV ile ihale edildi. Devlet yüzde 61’lik garanti verdi. ÖTV, KDV, gümrük muafiyeti sağlandı. Devletin kasasından gelen her yolcu için dış hatlarda 20 Euro, iç hatlarda 5 Euro çıkıyor. Şirket hep kazanıyor.
Şehir hastaneleri
10 ŞEHİR HASTANESİ İÇİN 31 MİLYAR TL ÖDENECEK
KÖİ modeliyle yaptırılan Şehir hastaneleri için ödenen ve ödenecek kira bedelleri ile 10 şehir hastanesi daha yapılabiliyor. 10 şehir hastanesinin kullanım bedeli olarak üç yılda yapılacak ödeme 31 milyar 45 milyon lira olarak gösteriliyor ve bu tutarın 4 milyar 349 milyon liralık kısmı 2017-2019 yıllarında ödendi. 2020 yılı için de 5 milyar 679 milyon lira özel ödenek ayrıldı. 2017-2022 yılları arasında yapılan ve yapılacak şehir hastaneleri için 30 milyar 530 milyon liralık kira ve hizmet bedeli ödeniyor.
UÇMASA BİLE ÜCRET ALACAK
Sağlık Bakanlığı’nın, Katar merkezli bir şirketten kiralandığı 2 ambulans uçak için günlük 2 saat uçuş garantisi verildi. Uçaklar 4 yıl için 126 milyon TL’ye kiralandı. Şirkete günlük iki saatlik garanti verildi. Uçaklar uçmasa da günde 2 saatlik ücret alacak.
GARANTİ KADAR NÜFUS DA YOK
28 yıllığına işletilecek olan Zafer Havalimanı’nda verilen yolcu garantisi sayısı, 1,6 milyon kişinin yaşadığı bölgedeki Kütahya, Afyon ve Uşak’ın nüfusuna yaklaşıyor. Yıllık yolcu garantisinin de sadece yüzde 5’i gerçekleşiyor. 2019’da 5 milyon Euro ödendi. Yap-İşlet-Devret modeli ile yapılan ve astarı yüzünden pahalıya gelen Zafer Havalimanı kara delik oldu. 2021 yılı için 1 milyon 317 bin kişilik yolcu garantisi verilen havalimanına mayıs ayına kadar sadece 61 yolcu geldi. Uçmayan yolcular için verilen garantiler nedeniyle şirket 50 milyon Euro’luk yatırımı bu yıl sonunda kadar çıkaracak. Sonraki 23 yıl da kâr edecek.
