Soner Yalçın – 03.01.2018
İŞTE İRAN GERÇEKLERİ
İran’daki toplumsal hareketleri analiz etmek için şunları bilmeliyiz:
–Yüksek faiz verme vaadiyle mevduat toplayan “Saminü’l-Hucec”, “Saminü’lEimme”
gibi finans kuruluşları son dönemde ardı ardına battı. Binlerce insan parasını kaybetti. (Kirman, Luristan gibi eyaletlerde mayıs ayında protestolar yapıldı. Hatta Tahran’da “Arman” adlı finans kuruluşunun yöneticisi öldürüldü.)
-Bürokratların yolsuzluğu ve aldıkları astronomik maaşlar gündemden hiç düşmedi.
–Son bütçe yasasıyla kimi sübvansiyonların kesilmesi ve iç güvenlik kuruluşları ile dini kurumların paylarının çok artırılması insanlarda hayal kırıklığı yarattı.
-Ülkede resmi verilere göre yüzde 13 işsizlik ve yüzde 9 enflasyon var.
-İran’da sorun ekonomik temelli. Son ayaklanma Meşhet gibi dini ideolojik sembolizmin yoğun yaşandığı bir yerde çıktı. Bu nedenle eylemciler, İslam Devrimi’nin Rehberi Hameney’i de Cumhurbaşkanı Ruhani’yi sert ifadelerle hedef aldı.
-İran’da protestolar yeni değil… Örneğin, Ahmedinejat’ın 2009 yılında ikinci dönem için cumhurbaşkanı seçilmesiyle patlak veren olaylar büyük ses getirmişti. Hatırlayın: 1997-2005 yılları arasında cumhurbaşkanlığı yapan Hatemi döneminde de olaylar çıktı.Yani… İran’da ekonomik hoşnutsuzluk yeni değil…
Bu eylemler İran’da büyük kırılmalara sebep olur mu?
Bu kararı İran yönetimi verecek! “Ekonomik reform” sözüyle ikinci kez iktidara
gelen Ruhani’nin icraatları bu sorunun yanıtını oluşturacak. Çünkü… Haklılık
payı içerse de, “sorunların kaynağı ABD ambargosu” denilerek fakirlik yok edilemiyor. Keza…
İran yönetiminde 1979’da devrimi yapan birinci ve ikinci nesiller hâlâ iş başında. Ama… Yaş ortalaması 29.4 olan İran’da politize olmamış gençlik ile devrim yapan kadrolar arasında düşünsel mesafe giderek açılıyor… İran’ı sağlıklı analiz etmek şart.
