Mehmet Cengiz’in sürpriz ortağı
KİLİT İSİM: ERBEK
Panama belgelerine göre, işadamı Mehmet Cengiz’in 6 off-shore şirketi var. Tapelerde halka ettiği küfürle tanınan ve geçen hafta da Cumhuriyet’i telefonla arayıp tehditler savuran Mehmet Cengiz’in tüm bu şirketlerini Şeref Doğan Erbek yönetiyor.
BHARARA İLE İLİŞKİSİ
Panama belgelerine göre, Şeref Doğan Erbek’i ABD’de büyük bir sürpriz bekliyor. Ve bu sürpriz, Rıza Sarraf’ı mart ayında Miami’de tutuklatınca tüm Türkiye’de adı bir anda duyulan Amerikalı savcı Bharara ile ilgili. Yarınki ilk bölümde tüm bu ayrıntılar olacak.
Cengiz’in ‘şeref’i kara para sanığı
Dünyayı sarsan Panama belgelerinin Türkiye dosyasını Cumhuriyet açıyor. Belgelere göre AKP’nin ihale kralı Mehmet Cengiz, MossFon üzerinden altı off-shore şirket kurdu. Ve bu şirketleri kurarken tümünde yetkiyi ABD’de dolandırıcılık suçlamasıyla aranan Şeref Doğan Erbek’e verdi. Rıza Sarraf’ın Savcısı Preet Bharara’nın 70 yıl hapis istemiyle aradığı Erbek, ABD’ye adım atar atmaz tutuklanacak.
Mehmet Cengiz’in FBI tarafından aranan Erbek ile ilişkisi Panama belgelerinde ortaya çıktı. Belgelerde Erbek’in, Mehmet Cengiz’in şirketleri için aracılık faaliyeti yürüttüğü ve şirketlerin imza yetkilisi olduğu görülüyor. Türkiye ve İsviçre vatandaşı olan Şeref Doğan Erbek, Cenevre’de yaşıyor. Cengiz’in şirketlerinin bütün belgeleri de Erbek’in Cenevre’deki ofisinde tutuluyor. Banka hesapları da Erbek üzerine açılıyor.
Virjin Adaları
AKP’nin desteğiyle son dönemin en büyük ihalelerini alan Mehmet Cengiz, offshore ile ilgili tüm yolları kullanıyor. Niue ve Britanya Virjin Adaları’nı offshore merkezi olarak seçen Cengiz’in banka hesapları da Garanti Bankası ve Akbank’ın Amsterdam şubelerinde. Alım-satım, gümrük anlaşması, para aktarımı ve off-shore ile ne yapılabiliyorsa bunu Cengiz’in şirketlerinde görmek mümkün.
Mehmet Cengiz’in vergi cennetlerinde altı off-shore şirketi var. Bunlardan ilki 16 Temmuz 1999’da Niue’de kurulan Bonito International. Şirketin 200 bin hissesinin 40 bini Mehmet Cengiz’e ait. 3.333’er hisseler Ahmet Can Gümüşoğlu ve Mehmet Hakan Akkaya arasında bölünmüş. Bahama merkezli IPCO S.A, Cengiz Özçelebi ve Eurostock AG de şirket hissedarları arasında.
Can Gümüşoğlu, Mehmet Hakan Akkaya ve Cengiz Özçelebi, İTO sicil kayıtlarına göre Balen Makina Enerji İnşaat Sanayi şirketinin sahipleri. Cengiz Group bünyesinde faaliyet gösteren şirketin eski yönetim kurulu üyelerinin arasında Mehmet ve Ekrem Cengiz de var. Şirket aralarında İstanbul, Ankara, Konya, Rize, Malatya ve Konya Büyükşehir Belediyeleri’nin de bulunduğu AKP’li belediyelerle çalışıyor.
Mehmet-Ekrem Cengiz’in ortaklığındaki şirketlerden Digital European Company Ltd de 14 Haziran 2004’te Galler’in başkenti Cardiff’te kuruluyor. Şirket için Garanti Bankası’nın Amsterdam şubesinde açılan hesapta Şeref Doğan Erbek, Mehmet ve Ekrem Cengiz’in yetkisi bulunuyor.
İngiliz ortaklı
Cengiz’e ait diğer bir şirket Mec Metal Equipment & Consultancy Co ise 6 Temmuz 2006 tarihinde Londra’da kurulmuş. Yüzde 99’u yine Cengiz şirketlerinden Bonito International Inc’ye ait, yüzde 1’i ise İngiltere’deki ortağı Merlan Investment and Services Limited’ın. Mec Metal ve Merlan’ın Londra’daki adresi aynı.
Cengizlerin dördüncü şirketi Copal Trading and Consultancy, 10 Temmuz 2008 tarihinde kurulurken yüzde 99’u Britanya Virjin Adaları’ndaki Neckar Engineering Ltd, yüzde 1’i ise İngiltere’deki ortağı Pluto Overseas Trading Limited’e ait görünüyor. Copal Trading’in adresinin de Pluto’nun Londra’daki adresi ile aynı olması dikkat çekiyor. Şirket için Garanti Bank ve Akbank’ın Amsterdam şubesinde iki ayrı banka hesabı açılıyor.
23 Eylül 2008’de kurulan Rockcore Minerals and Metals Corporation, yine Ekrem ve Mehmet Cengiz’in. Şirketin yüzde 99’u Britanya Virjin Adaları merkezli Tawler Business’e, yüzde 1 hissesi ise İngiltere’deki Londra merkezli Rockcore Minerals and Metals Investment Ltd şirketine ait gösteriliyor.
Greycastle Enterprises Ltd ise Panama belgelerine göre Cengizler’in en son kurduğu off-shore şirket. 2 Aralık 2009’da Britanya Virjin Adaları’nda 50 bin dolarlık sermayeyle kurulan şirket için de Mehmet ve Ekrem Cengiz, Garanti Bankası Amsterdam şubesinde hesap açtırıyor.
Bu şirketler için bütün aracılık işlemlerini Erbek Services and Trust (EST SA) şirketi yani Şeref Doğan Erbek yapıyor.
Suçlama: Dolandırıcılık
Güney New York Başsavcısı Preet Bharara’nın 10 Eylül 2015’te başlattığı soruşturmaya göre ABD borsalarına Çinli şirketleri getiren New York Global Group’un sahibi Benjamin Wey’in de finansal danışmanlığını yapan Erbek, 2007-2010 gizli anlaşmalar yaparak bu şirketlerin piyasa fiyatı ve talebi üzerinde manipülasyon yapmaktan suçlanıyor. İddianamede Erbek’e yöneltilen suçlamalar şöyle:
Menkul kıymet ve para transferi dolandırıcılığına teşebbüs, dolandırıcılık, menkul kıymet dolandırıcılığı, kara para aklama.
Wey ve Erbek hakkında ABD Sermaye Piyasası Kurumu SEC tarafından da dava açıldı.
İddianame ve SEC, Erbek’i, Wey ailesinin üyeleri için komisyon hesapları açarak gelirlerini gizlemeye yardım etmek, aile üyelerini kamuyu aydınlatma yükümlülüğünden kaçırmak ve Çinli şirketlerin hisse değerini artıracak alım satımlar yapmak iddialarıyla suçluyor.
MossFon: Erbek’i ifşa etmeyin
Süddeutsche Zeitung ve Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) tarafından elde edilen Panama belgeleri, Cumhuriyet’le paylaştı
Erbek hakkında açılan soruşturma Mossack Fonseca’da (MossFon) da gündem oluyor. Moss- Fon çalışanları 27-28 Ekim 2015’te karşılıklı yaptığı yazışmalarda, “Sözleşme koşullarımıza uygun olarak yasal veya mevzuata ilişkin bir yükümlülük altına girmediğiniz sürece bu kimliği ifşa etmeyin” deniyor. MossFon bu tarihten sonra da EST SA ile çalışmaya devam ediyor.
Milyonlarca dolar kârBenjamin Wey Eylül 2015’te tutuklandı, ancak Erbek hâlâ ABD’de kaçak görünüyor. Erbek ve Benjamin Way hakkındaki iddianameyi hazırlayan Preet Bharara, Rıza Sarraf’ı tutuklama kararıyla son dönemde gündemi meşgul ediyor. Konuyla ilgili Bharara’nın ofisinden aldığımız bilgiye göre Erbek hakkında, aynı Rıza Sarraf gibi ABD’ye giriş yaptığı anda tutuklanma kararı var. Erbek ise 9 Mart 2016’da mahkemeye gönderdiği mektupla suçlamaları reddetti. Yasadışı hiçbir şey yapmadığını, menkul kıymet dolandırıcılığının varlığından bilgisi olmadığını ve SEC’in yeterli kanıtı bulunmadığını iddia etti. Gazetemize açıklamalarda da bulunan Erbek, avukatlarının mahkemeye itiraz dilekçesi yolladığını, yıl bitmeden suçlamaların düşmesini beklediğini söyledi. Soruşturmayla ilgili konuşan FBI yetkilisi Diego Rodriguez, Erbek ve Wey için, “İkili bu işlerden onlarca milyon dolar kâr ederken, asıl fatura hissedarlara kesildi” ifadelerini kullanmıştı.Cengiz’in hissedarı da varDiğer yandan Erbek’in manipülasyon yapılmasında rol aldığı Çinli şirketlerden bazıları da MossFon kayıtlarında yer alıyor. EST SA aracılığıyla kurulan bu şirketlerden Roosen Commercial ve York Capital, IPCO SA’ya bağlı görünüyor. IPCO SA, Panama belgelerine göre Mehmet Cengiz’in şirketlerinden Bonito International ve bu şirket üzerinden Mec Metal Equipment & Consultancy Co’nun hissedarı konumunda. |
Panama belgeleri… İşte dünyanın kirli çamaşırları… Türkiye’den 101 şirket
Off-shore finans şirketinin 1970`den günümüze yaptığı yatırımların sızması ile ülkelerinden vergi ve para kaçıranların listesi ortaya döküldü.Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu ICIJ (Center for Public Integrity) Panama belgelerinde yer alan kişi ve şirketlerin tam listesini mayıs ayının başında servis edeceğini duyurdu.
Panama Sızıntısı’nı organize eden o isimden çok konuşulacak açıklama
Alman “Süddeutsche Zeitung” gazetesi tarafından elde edilen belgelerin ilk kısmı, Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) tarafından, 80 ülkeden gazetecilerle paylaşıldı. ICIJ, kamuoyuna ifşa edilen belgeleri, vergi cennetlerine bugüne kadar indirilmiş en büyük darbe olarak görüyor.
WIKILEAKS’İN TAM BİN BEŞYÜZ KATI
Dokümanlara göre, offshore hesaplarla vergi kaçıranlar arasında 12 devlet lideri ve 143 politikacı olduğu iddia edildi. Panama belgeleri, Wikileaks’da ortaya çıkan belgelerin bin beşyüz katı.
Belgeler Mossack Fonseca’nın aralarında eski ve görevdeki dünya liderleri ile ünlü isimlerin de bulunduğu bazı kişilerin milyarlarca dolarlık para aklamasına, vergi kaçırmasına ve yaptırımları bertaraf etmesine yardımcı olduğunu gösteriyor.
LİDERLER, YILDIZLAR, MİLYARDERLER
Belgelerde siyasilerden sanatçılara, iş adamlarından futbol yıldızlarına kadar çok ünlünün adı geçiyor. Panama belgelerinde ilk bilgilere göre altısı halen görevde 12 hükümet ve devlet başkanının adı var.
Rusya lideri Vladimir Putin’e yakın bankalar, şirketler ve arkadaşları offshore şirketlerle 2 milyar dolar akladı. Bank Rossiya’nın yürüttüğü operasyonda, Putin’in çocukluk arkadaşı çello virtüözü Sergey Roldugin’in milyonlarca dolar kar elde ettiği gözüküyor.Ancak yine aynı belgelerde Roldugin’in şirketinin “Bu şirket kazançların son sahibinin gizliliğini ve kimliğini korumak amacıyla kurulmuş olan bir şirkettir” ifadesi yer alıyor. Kremlin Panama Belgelerini “enformasyon saldırısı” olarak nitelendirdi.
İzlanda Başbakanı Sigmundur David Gunnlaugsson ve eşi, finansal kriz sırasında üç bankadaki milyonlarca dolarlık yatırımlarını offshore şirketle gizledi. Başbakan iddiaları reddetti, ancak bu hafta güven oylamasına gidecek.
Şeffaflık kampanyalarıyla tanınan Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ve Britanya Başbakanı David Cameron’ın bir dönem offshore şirketlerle aile bağları olduğu görülüyor.
Suriye lideri Beşar Esad, Libya’nın eski lideri Muammer Kaddafi ve Mısır’ın eski lideri Hüsnü Mübarek’in aileleriyle yakın çevrelerine ait gizli hesapların bilgileri bulunuyor.
Suudi Kralı, Ukrayna cumhurbaşkanları, Birleşik Arap Emirlikleri, Aliyev’in çocukları, Pakistan başbakanının offshore şirketleri var.
SURİYE’YE UÇAK YAKITI
Firmanın Washington’ın yaptırımlarını delen en az 33 müşterisi var. Birisi Suriye ordusuna uçak yakıtı satıyor.
TÜRKİYE’DEN 101 ŞİRKET
Panamaleaks’te yayınlanan kayıtlarda Türkiye’den de 101 şirketin ve 10 müşterinin yer aldığı iddia edildi. Ayrıca Irish Times’da yer alan bilgilere göre de Türkiye’den 101 şirket ve 10 belgenin ‘Panama Papers’ta bulunduğu görülüyor.
İZLANDA BAŞBAKANI İSTİFANIN EŞİĞİNDE
Panama belgelerinin sızmasıyla gözler belgelerde isimleri geçen siyasilere çevrildi. İzlanda Başbakanı Sigmundur Davíð Gunnlaugsson’un dün gece geç saatlerde “istifa” kararı aldığı uluslararası basın kuruluşlarına yansıdı. Gunnlaugsson’un istifa etmediğ öğrenildikten sonra İzlanda Başbakanı’ndan istifa açıklması geldi.
Panama belgerinde adı geçen İzlanda Başbakanı’ndan istifa açıklaması
AVUSTRALYA SORUŞTURMA BAŞLATTI
Avustralya maliyesi ismi gecen 800 vatandaş ve şirket hakkInda sorusturma baslattı.
MESSİ DE LİSTEDE
Panama belgelerine göre Barcelona’nın Arjantinli yıldızı Messi ile babası, Mega Star Enterprises isimli offshore firmanın sahipleri. Ayrıca Panama’dan sızan belgeler arasında Michel Platini, Uruguay, İngiltere, Sırbistan, Hollanda, İsveç ve Türkiye‘de forma giyen futbolcularla ilgili offshore hesapların da olduğu ortaya çıktı
Jackie Chan
Sinema oyuncusu Jackie Chan da yolu Panama belgelerinden geçenler arasında.
Salı gününden başlayarak Fransız televizyon kanallarında belgelerin içeriğine dair ayrıntılı belgesel programlar ekrana geleceği bildirildi.
ÖNCE PUTİN GÜNDEME GELDİ
İngiliz The Guardian gazetesinin haberine göre aralarında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in en yakın arkadaşlarından müzisyen viyolonselist Sergi Roldugin’in de bulunduğu çok sayıda ismin, offshore hesaplar üzerinden vergi kaçırdığı iddia edildi.
Panama menşeli bir hukuk firması olan Mossack Fonseca’ya ait 11 milyon sayfadan oluşan kayıtlar “Panama Belgeleri” başlığı ile basına sızdırıldı. İngiliz Guardian gazetesinin haberine göre Mossack Fonseca, aralarında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in en yakın arkadaşlarından ve kızının vaftiz babası olan müzisyen viyolonselist Sergi Roldugin dahil 72 ülkenin eski liderlerinin ve şu anki başkanlarının da bulunduğu müşterilerinin para aklamasına ve vergi kaçırmasına yardımcı oluyor.
Servis edilen belgelerde Putin’in yakın çevresinin inanılmaz seviyede varlıklı hale geldiği belirtilirken, Putin’in bu dosyaların hiçbirinde isminin geçmedi de ifade edildi ve Putin’in ailesinin de bahsedilen paradan yararlandığı tahmin ediliyor.
Yaklaşık 2.6 terabayt boyunta olduğu iddia edilen belgelerin ilk kısmını inceleyen Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu ICIJ’in yöneticisi Gerard Ryle, belgelerin Mosscak Fonseca’nın geçtiğimiz 40 yıl boyunca yaptığı işlemleri gün gün gösterdiğini belirtiyor. Ryle, bu sızıntının offshore sektörüne vurulan şimdiye kadarki en büyük darbe olduğunun altını çiziyor.
Ayrıca iddialara göre belgelerde yaklaşık 210 bin şirket hakkında bilgi veriliyor.
Panama belgeleri önce bir Alman gazetesiyle, ardından 78 ülkeden 107 ayrı medya kuruluşuyla paylaşıldı. Ancak sızdıranın kim olduğu henüz bilinmiyor.
ICIJ’nin bilgilerine göre ‘Panama Dosyaları’ında ismi geçen dünya liderleri
PANAMA PAPERS NEDİR
Panama merkezli Mossack Fonseca’ya ait 40 yıllık özel belge ve dokümanların internete sızmasıyla birlikte, offshore hesaplarda paralarını saklayan siyasi liderler, sanatçılar ve birçok ünlü isim deşifre oldu. Ortaya çıkan ve ünlü liderlerin hesaplarını deşifre eden bu belgelere Panama Papers (Panama belgeleri) adı verildi.
MOSSACK FONSECA NEDİR?
Mossack Fonseca bir hukuk firması. Şirketin verdiği hizmetler arasında offshore şirketlere (vergi muafiyetinin olduğu ülkelerde kurulan şirketler) hukuki danışmanlık vermek bulunuyor. Mosscak Fonseca, offshore şirketlere verdiği hizmeti yıllık olarak faturalandırıyor. Şirket aynı zamanda varlık yönetimi de yapıyor.
Mossack Fonseca’nın ticari sicili Panama’da bulunuyor. Ancak şirket uluslararası ölçekte faaliyet gösteriyor. Mossack Fonseca’nın internet sitesinde 42 ülkede toplam 600 kişilik bir ekibin bulunduğu ifade ediliyor. Ayrıca dünyanın farklı yerlerinde satış yetkilileri de (franchise) bulunuyor. Şirket İsviçre, Kıbrıs ve Virgin Adaları gibi ‘vergi cenneti’ olarak bilinen ülkelerde yoğun faaliyet gösteriyor.
Mossack Fonseca, offshore şirketlere hukuki danışmanlık hizmeti sunan en büyük dördüncü şirket. Bugüne kadar 300 binden fazla şirketi farklı düzeylerde temsil etmiş durumda. Temsil edilen şirketlerin yarısından fazlasıysa vergi cenneti olarak nitelenen ülkelerde kayıtlı şirketler.
ŞİRKETTEN YASAYI ÇİĞNEMEDİK SAVUNMASI
Herhangi bir yasayı çiğnemediğini iddia eden şirket, “Hizmetlerimizin istismar edilmesi üzüntü vericidir” dedi.Şirketin kurulduğundan bu yana kara para aklamayla mücadele anlamında tüm yetkililerle işbirliği yaptığını belirten Mossack Fonseca yönetimi, aracıların yaptığı işlemler nedeniyle kendilerinin suçlanamayacağını da savunuyor.