YAŞAM, BİLİM * Bin yıldır dalan kabile ‘mutant gen’ geliştirdi

CUMHURİYET – 11 Haziran 2024 Salı

Bin yıldır dalan kabile ‘mutant gen’ geliştirdi

Güneydoğu Asya’da, yaklaşık 10 asırdır dalgıçlık yapan ve su üstünde yaşayan bir kabile, alışılmadık bir biçimde, su altında daha uzun süre kalmalarına olanak tanıyacak şekilde mutasyon geçirdi.
Bin yıldır dalan kabile 'mutant gen' geliştirdi
Bajau halkı olarak bilinen bu kabile, yaklaşık 1.000 yıldır dalgıçlık yapıyor ve denize çakılmış kazıklar üzerine kurulu evlerde yaşıyor. Nesiller boyu bu şekilde yaşayan halk, bugüne dek zıpkınla balık avlayarak ve kabuklu deniz ürünleri toplayarak yaşamış.
Bin yıldır dalan kabile 'mutant gen' geliştirdi
Bilim insanları tarafından yürütülen bir araştırma, kabile üyelerinin, yüzyıllar boyu su altında geçirdikleri zaman sonucu, dünyanın geri kalanındaki insanlardan genetik olarak farklılaştıklarını gösteriyor.
Bin yıldır dalan kabile 'mutant gen' geliştirdi
Araştırmanın ilk yazarı, Kopenhag Üniversitesi‘nden Melissa Ilardo, BBC’ye demecinde şu ifadeleri kullandı:
“Muhtemelen binlerce yıldır yüzen evlerde yaşıyorlar, Güneydoğu Asya sularında seyahat ediyor ve sadece ara sıra karayı ziyaret ediyorlar. Yani, ihtiyaç duydukları her şeyi denizden karşılıyorlar.”
Bin yıldır dalan kabile 'mutant gen' geliştirdi
“Her gün sekiz saat boyunca tekrar tekrar dalıyor ve zamanlarının yaklaşık yüzde 60’ını su altında geçiriyorlar. Bu süre, 30 saniyeden birkaç dakikaya kadar değişebiliyor. Üstelik 70 metrenin üzerinde derinliklere dalıyorlar.”
Bin yıldır dalan kabile 'mutant gen' geliştirdi
Ilardo’ya göre, “Dalış sırasında kalp atış hızınız yavaşlar, kan damarları küçülür ve son olarak da dalak kasılır. Dalak oksijenli kırmızı kan hücreleri için bir rezervuardır. Bu nedenle, kasıldığında size oksijen takviyesi sağlar. Biyolojik bir tüplü dalış tankı gibi.”
Bin yıldır dalan kabile 'mutant gen' geliştirdi
BİYOLOJİK VE GENETİK FARKLILIKLAR…
Bu verilerden yola çıkan bilim insanları, kabile üyelerinin dalaklarını kontrol etmeye karar verdi. Elde edilen verilere göre, Bajau kabilesi üyelerinin dalakları, dalışla uğraşmayan komşu köyün halkına kıyasla bile yüzde 50 daha büyüktü.
Bin yıldır dalan kabile 'mutant gen' geliştirdi
Bilindiği üzere dalak, kana daha fazla oksijen sağlamak için gerekli olan bir organdır. Bu nedenle daha büyük bir dalak, günün en az 5 saatini su altında geçiren Bajau kabilesi üyeleri için son derece işlevseldir.
Bin yıldır dalan kabile 'mutant gen' geliştirdi
DALAK BOYUTUNU BELİRLEYEN GEN
Berkeley’deki Kaliforniya Üniversitesi’nden yardımcı yazar Profesör Rasmus Nielsen, herhangi bir mutasyon olup olmadığını anlamak için Bajau halkının genetik haritası üzerinde çalıştı.
Bin yıldır dalan kabile 'mutant gen' geliştirdi
Yapılan testler sonucunda, PDE10A geninin, Bajau’ların dalak boyutuyla ilişkili olduğu tespit edildi. Bu genin aynı zamanda, farelerde dalak büyüklüğünü kontrol eden bir tiroid hormonunu da düzenlediği bilinmekte.
Bin yıldır dalan kabile 'mutant gen' geliştirdi
KABİLE LİDERİ: KÜLTÜR ÖLÜYOR
Kabilenin yaşlı lideri Santarawi Lalisan basına demecinde, kültürlerinin Batılı yöntemler nedeniyle artık ölmekte olduğunu söyledi. Lalisan, şu ifadeleri kullandı:
“Buraya çok fazla plastik geldi, çünkü burada artık kağıt yerine plastik kullanıyorlar. Bu geçmişte böyle değildi. Artık deniz plastikle dolu ve bu da kabilenin yoluna devam etmesini zorlaştırıyor…”
This entry was posted in HAYATIN İÇİNDEN. Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *