Cumhuriyet -Bilim ve Teknoloji
05 Ocak 2019 Cumartesi
Yapay zekâ hastalık teşhisinden, insan beynini taklit etmeye kadar her alanda 2018 yılı yapay zekânın yılı oldu desek yanlış bir şey söylemiş olmayız.
Bu teknoloji, geride bıraktığımız yılda yeni görevler üstlendi. Algoritmaları sayesinde hastalık teşhisinden ayın yüzeyinde krater saymaya kadar birçok alanı değiştirmeye, dönüştürmeye başladı.
Yapay zekâlı göz doktoru
ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), geride kalan nisan ayında, sağlık sorunlarını -uzman gözetimi olmadan- teşhis eden ilk yapay zekâ uygulamasının pazarlanmasına izin verdi. Göz görüntülerini diyabetle ilişkili görme kaybı belirtileri açısından inceleyen program, göz doktorlarının kıt ve az olduğu bölgelerdeki insanlar için bir nimet olabilir. Yapay zekâ programları, yaşa bağlı görme kaybından kalp problemlerine kadar her şeyi tanımayı öğreniyor.
Ay haritalama
Bir yapay zekâ algoritması, kraterlerin neye benzediğini öğrenmek için Ay’ın yüzeyinin üçte birini taradı. Söz konusu bilgisayar algoritması, daha önce sayılmamış olan yaklaşık 6.000 Ay krateri buldu. Kayalık gezegenlere ve buzlu aylara odaklanırsa, bu program Güneş sisteminin tarihine yeni bir bakış açısı getirebilir.
Yerin kulağı
Depremleri önceden kestirmek imkânsız. Ancak artçı şoklarının nereye varacağını öngören bir yapay zekâ algoritması, yüksek riskli bölgelerdeki insanların bu sismik sarsıntılara daha iyi hazırlanmalarına yardımcı olabilir. 130.000’den fazla deprem ve artçı şokların özelliklerini inceleyen bir program, artçı şok konumlarını geleneksel tekniklerden çok daha doğru tahmin etmeyi öğrendi.
Yabani paparazzi
Hayvanların doğal ortamlarında çekmek zordur. Ancak yapay zekâ bunu mümkün kılıyor. Özellikle de yabandaki hayvanların fotoğraflarını çeken otomatik kamera tuzakları, araştırmacıların ve korumacıların hayvan davranışlarını izlemelerine yardımcı oluyor. Haziran ayında Ulusal Bilimler Akademisi Bildirileri’nde açıklanan bir algoritma, foto-kapanın çektiği resimlerdeki hayvanların sayısını, türlerini ve faaliyetlerini de etiketliyor.
Beynin işlevini taklit eden yapay zekâ
Yapay zekâ beynimizi taklit ediyor. Yanlış duymadınız. Beynin belirli bölgelerindeki aktiviteleri taklit etmek için tasarlanan bir yapay zekâ, bilim insanlarının zihinlerimizin nasıl çalıştığını daha iyi anlamalarına yardımcı oluyor. Şebeke hücreleri adı verilen özel beyin hücrelerinin sanal versiyonlarıyla programlanan bir yapay zekâ, sanal labirentte, haritalama hücreleri olmayan bir yapay zekâya oranla daha iyi bir şekilde kısayollar buldu.
Ne dedin?
İnsanlar, diğer sesleri kulak arkası edip tek bir kişinin ne söylediğine odaklanmak konusunda iyidir. Bilgisayarlar için bu o kadar da kolay sayılmaz. Ancak şimdi, yapay zekâ, konuşmacıların gürültülü videolarda söylediklerini ortaya çıkarmak için dudak hareketleri gibi hem görsel hem de görsel ipuçlarını analiz ediyor. Bu kadar keskin “kulaklı” bir yapay zekâ, yüksek sesli bir ortamda verilen sesli komutları daha iyi anlayan sanal asistanları mümkün kılabilir.
Tıpta gizli saklı olmaz
Yeni bir yapay zekâ, rakip ilaç şirketlerinin formüllerini ifşa etmeden bilgileri birbirleriyle paylaşmalarını sağlayabilir. Yeni bir şifreleme sistemi kullanan bu güvenli kurulum, ilaç şirketlerinin büyük eğitim-test verisi kitaplıkları havuzu oluşturmasını sağlar. Programcılar sistemi, yeni tıbbi tedaviler geliştirmek için hangi ilaçların insan vücudunda hangi proteinlerle etkileşime gireceğini öngören bir yapay zekâ eğitimi vermek için kullandılar. Yapay zekâ, hasta tedavi planlarını hazırlamak ve hastalığın sonucunu öngörmek için hastanelerin gizli sağlık kayıtlarını analiz etmek için de bu sistemi kullanabilir.
Gördüğün her şeye inanma
Akıllı yapay zekâ her zaman iyiye işaret değildir. Zira bir bilgisayar programı bir videoyu manipüle edebilir: Bir videodaki yüz ifadelerini başka bir videodaki yüz ifadesine yansıtılabilir. Bu açıklamayı pratiğe dökmek ve yapay zekânın yapabileceklerini göstermek için bir video hazırlandı. Bu videoda, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in video kareleri, eski ABD’nin Başkanı Barack Obama’nınkilerle eşleşecek şekilde değiştirildi. Bu sadece bir denemeydi. Ancak yapay zekâ, yanlış ellerde olursa bilgiyi manipüle edip yayabilir.