Sırça köşklerin sahipleri kimler?

Sırça köşklerin sahipleri kimler?

Güngör Uras
guras@milliyet.com.tr
Milliyet – 18 Haziran 2013

Bankalara uyarı geldi “Sırça köşkte oturuyorsunuz. Kimseye taş atmayacaksınız. Taş attığınızda karşılığı kötü olur.”

Evet bankalar sırça köşkte oturur.Ve de bu sırça köşkler, ekonominin temel direklerini oluşturur.Bırakınız hepsini veya birkaçını sadece biri bile çökse ekonomi altüst olur.

Biz bunu yaşadık. ABD ve AB ülkelerinde bir banka çökünce ekonominin nasıl allak bullak olduğunu, ülke yönetimlerinin bankaları ayakta tutmak için nasıl çırpındığını görüyoruz.

Son zamanlarda bankalar, müşterilerinin para transferlerinden aldıkları ücretler, tüketici kredileri ve kredi kartı işlemlerindeki yakınmalarla gündeme geliyor.

Bankalar ekonominin direkleri

Banka sisteminin ekonomiyi nasıl sırtında taşıdığı dikkatlerden kaçıyor.

* Ocak-nisan ayları arasındaki 4 ayda 24.3 milyar dolarlık cari açığı (döviz açığını), banka ve finans kesiminin yurtdışından sağladığı 24.3 milyar dolarlık net döviz girişi ile kapattık.

* Hazine’nin yayınladığı rakamlara göre 2012 yılı sonunda kamunun dış borcu 103 milyar TL iken, kamunun yerine dışarıdan para bulup getiren bankaların dış borcu 97.1 milyar dolara, diğer finans kuruluşlarınınki 14.3 milyar dolara ulaştı.

* Bankaların dışarıdan borçlanarak getirdikleri döviz ile hem cari açık kapatılıyor hem de bu dövizler Merkez Bankası’nın rezervinin 130 milyar dolarlara çıkmasını sağlıyor.

* Hazinenin yurtiçinde sattığı TL bonoların yarısı bankaların kasasında. Bankalar Hazine’nin para açığını kapatıyor.

* Borsa’da işlem gören hisse senetlerinin piyasa değerinin 33’ü bankaların hisse senetleri. Banka hisse senetleri değer kazanınca borsa endeksi yükseliyor.

Bankaların durumunu “kötü”leştirmek (yurtdışı itibarını yıkarak borçlanma gücünü zayıflatmak) çok kolaydır.

İyileştirmek zordur.

(Örnek ABD, AB ülkeleri bankalara oluk oluk para akıtıyor, gene de banka sistemini işler hale getiremiyor.)

İp hükümetin ve merkezin elinde

Bankaların ipi gerçek anlamda Hükümet’in ve Merkez Bankası’nın elindedir.Hükümet ve Merkez Bankası, ipi biraz çeker ise, ipi çekilen banka veya bankalar gümler.Bankalar bunu bildikleri için Hükümet ve Merkez Bankası ile “arayı bozmayı” göze alamaz.

Bankalar ülkede huzur, ekonomide istikrar ister.Ülkede ve ekonomide işler kötüleşir ise bankaların da işi bozulur.Bizim bankalarımızın sermaye yapısı bankaların politikaya bulaşmasına imkan vermeyecek bir gelişme içindedir.

“Sırça Köşkler”in sermaye paylarında ağırlığın kimlere ait olduğunu gösteren tabloyu yazının altında bulacaksınız.2012 yılı sonu bilançolarına göre en büyük aktife sahip 12 bankanın 3’ü devlet bankası.

2’sinde Türk sermaye çoğunlukta.

2’sinde Türk ve yabancı sermaye yüzde 50 ortaklığa sahip.

Kalan 5 bankada yabancı sermaye hakim durumda.

Böyle bir yapıda bankaların taş atması da zor, Hükümet’in ve Merkez Bankası’nın bankaların sonunu “kötü” etmesi de zor.

This entry was posted in Ekonomi. Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *