Mafioso kendisine ve çevresine yönelik  her türlü hakaret ve saldırının intikamını alabilecek ve düşmanlarının onurunu kırabilecek kadar güçlü davranabilen insan demekti. Onorvole (onurlu) sözcüğü üstün güce sahip olmayı, sonuç olarak zorba olmayı anlatır. Mafioso’nun davranışı bireysel şiddet yoluyla onur kazandıran bir kültürün ürünüydü.

Ahval – May 26 2021 – Ümit Kardaş

Mafia, Sicilya tarihi ile özdeşleşen bir kavram olduğundan mafia ve mafiosi terimlerinin etimolojisini incelerken Sicilya’nın tarihine bakmak gerekmekte. Sicilyalılar savaşlar sırasında Arapların “Mafie” olarak adlandırdıkları mağaralara çekilmişlerdi. Savaşı yaşadıktan sonra halk savaşanları mafieden gelen anlamında “Mafiosi” olarak karşıladı.           

Kırsal kesimdeki halkın oluşturduğu Arap-Sicilyalı yaşam tarzındaki sosyal dayanışma, oba ve aile kurumları Mafios davranışın altyapısını hazırladı ve sosyolojik tabanını oluşturdu. 14. yüzyıl sonlarına kadar çeşitli acı deneylerden geçen Sicilyalıların sosyal anlayışı mafios tutum olarak adlandırılacaktı.

13. yüzyıl sonlarına doğru Fransızlar Sicilya’da Papa’ya bağlı bir derebeylik oluşturdular. Sicilya’yı yağmalayıp cinayetler işleyen Fransızlara karşı Sicilyalılar mücadele için örgütlendiler. Sicilyalıların kullandığı slogan aynı zamanda örgütün adını oluşturuyordu. “Morte Alla Francia ltalia Anela”. (Fransa’ya ölüm, İtalya kükrüyor.) Bu  sloganın baş harfleri bir araya getirildiğinde MAFİA kelimesi ortaya çıkıyordu. (Murat Çulcu  – “Dünyamızı Saran Mafya”  c. 1-2-3 )

Mafioso kendisine ve çevresine yönelik  her türlü hakaret ve saldırının intikamını alabilecek ve düşmanlarının onurunu kırabilecek kadar güçlü davranabilen insan demekti. Onorvole (onurlu) sözcüğü üstün güce sahip olmayı, sonuç olarak zorba olmayı anlatır. Mafioso’nun davranışı bireysel şiddet yoluyla onur kazandıran bir kültürün ürünüydü.

İtalya’da 1950‘li yıllara dek Sicilyalı politikacı seçimlerdeki başarılarını mafya ile olan bağlantılarına borçluydu. 1970’li yıllarda mafya yasa dışı etkinlikleri sırasında elde ettiği büyük sermayeyi yasal yatırımlara yöneltti. Mafya kapitalizminin yarattığı girişimci mafioso artık geleneksel mafioso’dan ayrılıyordu. Gösterişi sevmeyen, az  konuşan gizemli mofioso, lükse düşkün, konuşmayı seven, imajına özen gösteren mafioso’ya dönüşmüştü. (Çulcu- a.g.e.)

Mafya, rasyonel ilkelere göre hareket eden, hiyerarşik – merkezi ve tekelci bir yapılanma içinde olan organize suçluluk tanımına uymamakta. Kabul gören görüş organize suçluluğun illegal (yasadışı) girişimciliğin merkezi, hiyerarşik, modern bir bürokratik yapılanma biçiminde ortaya çıktığıdır. Organize suçluluk yasak mal ve hizmetlerin, toplumda gizli kalan yasak istemlerin kazanç amacıyla  karşılanması için yasadışı etkinliklerde bulunulması şeklinde açıklanmakta. (Halil Nebiler-“Mafyanın Ekonomi Politiği”)

Türkiye’de mafyanın Susurluk skandalından beri daha geniş bir çerçevede tartışıldığı açık. Modernleşme dinamiğinin kabadayı ve çeteleşme kültürüne etkisi incelemeye değer bir konu. Kuşkusuz Türkiye’deki çetecilik geleneği  Osmanlı Devleti’nin ilk dönemlerine kadar gitmekte.

Osmanlı döneminde yeraltı dünyasınca çoğunlukla haraç toplama eylemlerinde bulunulmuş, Cumhuriyet döneminde de buna özellikle 1950’li yıllarda kaçak mal ve hizmet uğraşları eklenmiştir. Kaçak kumarhane işletmeciliği ve kaçakçılık yaygınlaşıp genişlerken, Türkiye 1970’li yıllardan itibaren, gecekondu çek, senet, park alanlarında etkinlikte bulunan suç örgütleriyle karşı karşıya gelmiştir. Bu örgütlerin mafya ile özdeşleştirildiği bilinmekte. (Frank Bovenkerk –  Yücel Yeşilgöz  “Türkiye’nin Mafyası” )

Ancak Türk mafyası denilen olgunun irili, ufaklı çok sayıda örgütlenmiş olması, açık bir yapılanmayla devletin himaye ve gözetiminde sosyal, ekonomik ve siyasi işlevler yüklenmesi Türk mafyasının da organize suçluluğun içinde özel bir oluşum olduğunu göstermekte. Bu nedenle soruna mafya penceresinden değil de onu da içine alan gizli ve hiyerarşik yapıya sahip organize suçluluk bütünü içinden bakmak gerekmekte.

Polis araştırmalarına göre turizm, otel, otopark, inşaat, at yarışları alanlarında etkinlik gösteren organize suç örgütleri haraç alma, karaborsa, arazi yolsuzluğu, para karşılığı cinayet, şantaj, silah kaçakçılığı, kara para aklama, çek ve senet tahsilatı gibi suçları işlemekteler. Yine rüşvet ve yolsuzluklar da organize suçluluk içinde yer almakta.

Yasadışı uyuşturucu madde ticareti organize suçluluk kapsamına giren tipik suçlardan biri.  Türkiye bu suç  bakımından uluslararası bağlantıları olan bir organize suçlulukla karşı karşıya bulunmakta. Türk ve Kürt organize suç örgütlerinin Afganistan, Kolombiya, İran üzerinden sağlanan uyuşturucuları Balkan ve Avrupa pazarlarına aktarmaları özellikle Avrupa’daki göçmen Türk ve Kürt cemaatlerinin uyuşturucu trafiğine  entegre olmaları diğer yaşanan bir süreç.

Ancak Türkiye’de organize suçluluğun yapısı, işleyişi ve konumunda sosyolojik, krimonolojik araştırmalar bulunmamakta. Organize suçluluğu oluşturan sosyo-ekonomik sorunlar önemli boyutta. İç göç, sağlıksız kentleşme, işsizlik, gelir dağılımındaki aşırı dengesizlik organize suçluluğun alt yapısını oluşturmakta.

Türkiye’de politik ve bürokratik sistemin yolsuzluklarda organize suçluluğu kullandığı, bu örgütlenmelerin devletin himayesinde ve gözetiminde olduğu görülmekte, siyaset ve bürokrasi kriminal araçlar kullanarak  etkinliklerde bulunmaya devam etmekte.

Yasadışı pazarların genişlemesi organize suç elitinin sermaye ve pazar  güçleriyle özdeşleşmeleri sürecini hızlandırmış durumda. Yasadışı dünya pazarlarının gösterdiği gelişim, organize suçluluğun kapitalizmin ruhuna dönüşme süreciyle örtüşmekte.

Güney İtalya ve ABD’de spor kuruluşlarını ve festivallerini mali yönden desteklerken, Kolombiya’da radyo ve televizyon istasyonları, film şirketleri, hayvanat bahçeleri kurmaktalar.

Organize suçluluk yasadışı dünya pazarlarının gelişiminde yerini aldıkça olağanüstü karlarla son derece büyük bir servet birikimi gerçekleştirmiş durumda. Dünyanın çeşitli bölgelerinde ortaya çıkan ve tüm mali işlemlere gizlilik güvenceleri veren kıyı bankaları organize suçlulukla ittifak  içinde. Söz konusu ittifak bu serveti Avrupa, Asya ve Karayipler’e yasadışı sermaye olarak akıtmakta. ABD’deki suç ekonomisinden her yıl ortalama 20 milyar dolar bu bölgelere aktarılmakta.  (Pino Arlacchi –  “Mafya Ahlakı, Kapitalizmin Ruhu” )

Kuşkusuz organize suçluluğun alt yapısında gerekli olan şiddeti kullanacak suç emeğini sağlayan gelişme sosyo-kültürel parçalanmadır. Bugün toplumsal adaletsizliğin, şiddetin, yolsuzluğun büyümesi sonucunu doğuran modernleşmenin yarattığı toplumsal parçalanma fiziksel şiddet kullanmanın altyapısını oluşturmakta.

Organize suçluluk gücünü söz konusu sosyo-kültürel ve sosyo-ekonomik parçalanma sürecinin yarattığı suç işleme ve saldırganlık eğilimlerini kullanarak elde etmekte. Organize suçluluk ve uyuşturucu bağımlılığı tüm dünyaya yayılmış durumda. Organize suç mali spekülasyon olgusuyla “yatay olarak”,  adi suçlar ve gençlik suçları ile “dikey olarak” bütünleşerek yasadışı pazarı da büyütmekte.

Yukarıdaki değerlendirmeler karşısında karşılaşılan sorunun ceza hukuku araçlarıyla çözülmesi zor gözükmekte. Söz konusu sorun kriminolojik alandan hareketle çözülecek gibi değil. Asıl ele alınması gereken alan ekonomik mali yapılarla birlikte siyasi-bürokratik güç odaklarıdır.

Kıyı bankacılığı ile euro–dolar piyasalarında yasadışı değişim ağı içinde iş yapan bankalara karşı demokratik yeni bir uluslararası mali düzene ihtiyaç bulunmakta. Organize suçluluğun sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel analizlerini yapmak ve bu alandaki parçalanmanın nedenlerine eğilmek gerekmekte.

Türkiye’de siyaset-bürokrasi-organize suç örgütleri- mafya çıkar birlikteliği savaş-çatışma ortamını canlı tutarak illegal alanda suç oluşturan faaliyetleriyle barış sürecinin önünü tıkamakta.

Muhalefet partilerinin devletin organize suç örgütleri koalisyonuna dönüşmesinin nedenlerinin tespitini derinliğine yaparak kapsamlı çözümler üretmesi ve zorunlu hale gelen “sistemin sıfırdan inşa sürecini” halkın gündemine sokması gerekmekte.

https://ahvalnews-com.cdn.ampproject.org/c/s/ahvalnews.com/tr/mafya/organize-suc-orgutlenmesi-baglaminda-mafya?amp