GEÇMİŞTEN İLGİNÇ OLAYLAR * İngiliz Erkekleri Bir Zamanlar Boşanmak Yerine Karılarını Satıyorlardı

İngiliz Erkekleri Bir Zamanlar Boşanmak
Yerine Karılarını Satıyorlardı

17. ve 19. yüzyıllar arasında eş satışı
pratik bir amaca sahip garip bir gelenekti.

Yazan: Erin Blakemore – 5 Ekim 2023

George Wray karısının beline bir yular bağladı ve en yakın pazara doğru yola koyuldu. Bir şey satın almak için orada değildi—karısını satmak için oradaydı.

Seyirciler, onu en yüksek teklifi veren William Harwood’a açık artırmayla satarken bağırıyorlardı. Harwood, Wray’e tek bir şilin verdikten sonra, satın aldığı şeyi kolunun altına aldı. “Harwood gülümseyerek pazarlık yaparak kol kola yürüdü,” diye bildirdi bir seyirci, “sanki yeni bir ceket veya şapka satın almış gibi bir soğukkanlılıkla.”  Yıl 1847’ydi ve Wray, boşanmanın eşdeğerini yeni almıştı.

Evrensel Tarih Arşivi/Getty Images – Thomas Hardy’nin “Casterbridge Belediye Başkanı” adlı romanından bir adamın karısını en yüksek teklifi verene sattığı resimli sahne.

Sahne ayrıntılı bir şaka gibi geliyor. Gerçekte ise hiç de öyle değildi. 17. ve 19. yüzyıllar arasında boşanma aşırı pahalıydı. Bu yüzden bazı alt sınıf İngilizler boşanmayı kabul etmediler – bunun yerine eşlerini sattılar. Bu gelenek bugün tuhaf görünüyor, ancak pazarlar, meyhaneler ve panayırlar gibi halka açık yerlerde görülebilirdi. Tarihçiler bu geleneğin ne zaman veya nasıl başladığı ve ne kadar yaygın olduğu konusunda fikir birliğine varamıyorlar, ancak alt sınıf İngilizler arasında kabul görmüş bir alternatif boşanma gibi görünüyor. Eş satışları kaba ve komikti, ancak boşanmak çok zor olduğu için çok gerçek bir amaca da hizmet ediyordu.

Evliliğiniz 1750’lerde bozulduysa, resmen boşanmak için özel bir Parlamento Yasası (esas olarak, Britanya’nın katı boşanma yasasına bir istisna) edinmeniz gerekiyordu. Süreç pahalı ve zaman alıcıydı, bu yüzden eş satışı sahte boşanmanın bir biçimi olarak ortaya çıktı. Teknik olarak yasal değildi, ancak kamuya açık şekilde ortaya çıkma şekli birçok kişinin gözünde geçerli hale getirdi.

İnsanlar birbirlerini kolayca terk edebilirlerdi, ancak başka insanlarla ilişkiye giren bir kadın, eski kocasının yeni sevgilisini cezalandırmak ve bu süreçte biraz para almak için sürekli olarak içeri dalması tehlikesiyle karşı karşıyaydı. Yasal olarak, kocası karısının sevgilisinden karısıyla cinsel ilişkiye girmesi için kendisine yüklü miktarda para ödemesini talep edebilirdi, mahkemeler eşlerin kocalarını zina nedeniyle dava etmelerine izin vermediği için bu haktan yoksundu. Eş satışları bu riski atlatmanın bir yoluydu.

Gariptir ki, satışlar o zamanın sığır müzayedeleri şeklini aldı. Satışı duyurduktan sonra, adam karısının boynuna, koluna veya beline bir kurdele veya ip takar ve onu “pazara” (gerçek bir pazara veya başka bir halka açık yere) götürürdü. Sonra, genellikle onu izleyenlere erdemlerini ilan ettikten sonra onu açık artırmaya çıkarırdı. Başka bir adam tarafından satın alındığında, önceki evlilik geçersiz ve hükümsüz sayılırdı ve yeni alıcı yeni karısından mali olarak sorumlu olurdu.

Kadının eş satışı sırasında dezavantajlı olduğu düşünülebilir, ancak durum her zaman böyle değildi. Yasaya göre hala ilk kocasıyla evli olduğu için, teknik olarak kocası onun tüm mallarına hak kazanıyordu (o zamanlar, evli kadınların tüm malları kocalarına aitti). Ancak satışın kamusal niteliği, satıcının eski karısının mallarına ilişkin hakkından vazgeçtiğini herkese açıkça gösteriyordu. Ve kadın ayrıca, ilk kocasının yeni sevgilisini “suç teşkil eden konuşma” nedeniyle dava etme tehlikesinden de kaçındı.

Hukuk bilgini Julie C. Suk, “Satış yoluyla,” diye yazıyor , “ilk koca, karısının sevgilisinden, cezai konuşma için hukuki dava hakkından vazgeçmesi karşılığında rüşvet aldı.”

Kamuoyunda küçük düşürme de bir rol oynadı. Aldatan veya yabancılaşmış karısına bir inek gibi davranmak -hatta kamuda kilosunu ilan etmek ve onu bir çiftlik hayvanı gibi takas etmek- birçok acı kocayı tatmin etmiş gibi görünüyor. Ancak genellikle, karı satışları düşmanlıkla sonuçlanmıyordu. Karısı, yeni kocası ve eski kocası genellikle bir bardak bira ve iyi bir kahkaha için oturuyorlardı.