TARİH BABA ANLATIYOR; II . ABDÜLHAMİD’İN MORO MÜSLÜMANLARINA İHANETİ VE AMERİKA’LILARIN MORO KRATERİ KATLİAMI

Amerikan askeri katlettikleri Filipin’li askerlerin ve köylülerin başında

II . ABDÜLHAMİD’İN MORO MÜSLÜMANLARINA İHANETİ
VE AMERİKA’LILARIN MORO KRATERİ KATLİAMI

Naci Kaptan

Filipinler’deki Moro isyanı
Filipin-Amerikan Savaşı

1899’da Amerikan Dışişleri Bakanı John Hay, Osmanlı’daki Amerikan Yahudisi elçi Oscar Straus’a II. Abdülhamid’den Filipinler’deki Sulu Sultanlığı’nda yaşayan Müslüman Morolara bir mektup yazmasını rica etme görevi verdi. Sultan, mektubunda onlardan Amerikan himayesine ve askeri yönetimine tabi olmalarını isteyecekti. Sultan kabul etti ki Mekke aracılığıyla Sulu’ya gönderilen mektubunu da, iki Sulu şefinin Sulu Sultanına teslim etmesinden sonra Sulu müslümanları isyancılara katılmayı reddederek Amerikan egemenliği altına girmeyi kabul ettiler.

Abdülhamid, hilâfet makamını, halifeliği, Sulu Sultanına işgalci Amerikanlara direnmemeyi ve onlarla savaşmamayı emretmek için kullanmıştı.

Başkan McKinley, 1899 Aralık’ında 56. Kongre’nin ilk oturumunda yaptığı konuşmasında Sulu Morolarının yatıştırılmasındaki Osmanlı rolünden hiç bahsetmemişti, çünkü Sulu Sultanı’yla yapılan anlaşmayı 18 Aralık’a kadar Senato’ya sunamayacaktı. Sulu Sultanlığının islamcı, ümmetçi yapısına rağmen, Sultan II. Abdülhamid’in mektubundaki isteğe uyarak Amerikan mandasını kabul etmelerinin arka planında Osmanlı Sultanı Abdülhamid vardır.

John P. Finley şöyle yazmıştır;

“Bu gerçeklere gereken önemi verdikten sonra Sultan, Halife sıfatıyla Filipin Adaları’ndaki Müslümanlara Amerikalılarla herhangi bir düşmanlığa girmeyi yasaklayan ve bu vesileyle Amerika yönetimi altında dinlerine hiçbir şekilde karışılmasına müsaade edilmeyeceğini söyleyen bir mesaj yaymıştır. Morolar bundan başka bir şey istemedikleri için Filipin isyanı sırasında Aguinaldo’nun ajanları tarafından yapılan tüm önermeleri reddetmişlerdir. Başkan McKinley yaptığı muazzam iş sebebiyle Mr. Straus’a şahsi bir teşekkür mektubu yollamış ve onun başarısı sayesinde Birleşik Devletler’in sahada en az yirmi bin taburu kurtardığını söylemiştir. Eğer okur, bunun adamlar ve milyon dolarlar bazında ne anlama geldiğini göz önüne almak için duraklarsa, kutsal savaşı engelleyen bu harika diplomasi eserine hayranlık duyacaktır.”

Müslümanlar II. Abdülhamid’in emrine itaat etti. 1904’te Amerikalılarla Moro Müslümanları arasında Moro İsyanı patlak verdi. ABD, Moro kadın ve çocuklarına karşı Moro Krateri Katliamı gibi mezalimlerde bulundu. Moro katliamı Amerikan askerinin Kızılderililere karşı uyguladığı “Wounded Knee” katliamı gibi çok kanlı oldu. Kadın, çocuk, yaşlı demeden Albay JW Duncan komutasındaki 750 asker ve subay, 800 ila 1.000 Tausug köylüsünün yaşadığı, tarımla uğraşan Bud Dajo’nun (Tausūg : Būd Dahu) volkanik kraterine saldırdı. Köyde yaşayanların tümü katledildi, sadece 6 kişi, kurtuldu.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Amerika_Birleşik_Devletleri-Osmanlı_İmparatorluğu_ilişkileri
https://tr.wikipedia.org/wiki/Birinci_Bud_Dajo_Muharebesi