FEYM Grubu ve AYAcademy
Bilgilendirme Bülteni
(22 Şubat 2025)
1. Ermeni Meselesi / Ermeni Haberlerindeki İddialar / Azerbaycan ile İlgili Gelişmeler:
a. İstanbul’da çıkan Agos Gazetesinin 14 Şubat 2025 tarihli nüshasında “Soykırım İnkarı Cahilleştirdi” başlıklı yazı yayınlanmış, söz konusu yazıya AVİM tarafından “TERÖR İNKÂRI NEYİ AMAÇLIYOR?” başlığıyla ve FEYM Gr. Bşk. tarafından “TÜRKLERİ CEHALETLE SUÇLAYANLARIN GERÇEKLERİ SAPTIRMA ÇABALARI” başlığıyla cevabi yazılar yayınlanmıştır. Agos Gazetesinde yayınlanan bahse konu yazı ile AVİM web sitesinde yayınlanan yazı ve FEYM Gr. Bşk. tarafından yazılan yazı bu emailin eklerinde ayrıca sunulmuştur.
AVİM web sitesinde “TERÖR İNKÂRI NEYİ AMAÇLIYOR?” başlığı ile yayınlanan ve “(yazıdan alıntılayarak) İronik olan ise yazarın kendi cehaletinin farkında olmadan Türklere yönelttiği cehalet suçlamasıdır. Türkler geçmişte yaşanan olayların farkında ve bilincindedir. Hatta bu bilinç sadece tarihi belgelerden elde edilmiş devlet aklının oluşturduğu bir algı değil aynı zamanda atalarının anlattığı anılar yoluyla elde edilmiş bir birikimidir. Doğu Anadolu’da ataları Ermeniler tarafından şehit edilmiş ya da köyleri Ermeni çeteciler tarafından yok edilmiş olan onlarca Türk’ün anılarını duyabilirsiniz. Bu noktada Türk halkının her şeyin farkında olduğunu, ancak günümüzde kin ya da nefret duyguları ile beslenen bir millet olmadığını ve makul davranarak toplumsal çatışmaları beslememeyi tercih ettiğini açıkça görebilmekteyiz. Neticede, maalesef Agos kurucusu Hrant Dink’in vefatından sonra yön değiştirerek Türklük karşıtı, Taşnak yanlısı bir tutum sergilemeye başlamıştır. Bu durum AVİM olarak uzun süredir dikkatimizi çeken ve çeşitli yazılarımızda aktardığımız bir konu olmuştur.[5] Ne var ki Kılıçdağı bunu bir adım daha ileri taşıyarak bizi bir kere daha şaşırtmayı başarmıştır. Teröriste “terörist” demeye bile dili varmayan yazar Türk halkını fütursuzca cehaletle suçlamaktadır. Acı olan ise bunu yaparken kendi cehaletinin farkında olmamasıdır.” tespitlerinin yer aldığı cevabi yazıya aşağıdaki linkten erişim sağlanabilmektedir.
https://avim.org.tr/tr/Yorum/TEROR-INKARI-NEYI-AMACLIYOR
b. Agos Gazetesi yazarı Ohannes Kılıçdağı’nın “Esenboğa baskınının terör olayı sayılamayacağını ve Ermeni soykırımını kabul etmeyen Türklerin cahil olduğunu öne süren” akla ziyan yazısının haber alınması üzerine FEYM Gr. Başkanı E. Kur. Alb. Doç. Dr. Ömer Lütfi Taşcıoğlu tarafından kaleme alınan ekteki yazı Aydınlık Gazetesinin 22 Şubat 2025 tarihli nüshasında yayınlanmıştır. Yazıda Ermeni meselesi konusunda özet bilgiler verildikten sonra Ermenistan Başbakanı Kaçaznuni’nin “Türklerin haklı olduğuna ilişkin sözleri” ve Esenboğa saldırısını protesto etmek üzere Taksim Atatürk anıtı önünde üzerine benzin dökerek kendisini yakan Ermeni kökenli Türk Vatandaşı Artin Penik’in son sözleri aktarılmış ve Artin Penik’in videosunun linki verilmiştir.
FEYM Grubunun ve TEKAR Vakfının değerli üyelerini sosyal medya hesaplarından AVİM analizini ve FEYM Gr. Başkanının yazısını paylaşarak her iki yazının yayılmasına katkı sağlamaya davet ediyoruz.
c. Ermeni ve Litvanya savunma bakanları iki ülke arasındaki yeni iş birliği alanlarını ana hatlarıyla açıkladı. Ermenistan Savunma Bakanı Suren Papikyan, Litvanya Ulusal Savunma Bakanı Dovilė Šakalienė ile bir araya geldi. Görüşmede Bakanlar ikili iş birliğinin ilerlemesini gözden geçirdi ve yeni iş birliği alanlarını belirledi. Her iki taraf da hem ikili hem de NATO ve AB formatları dahilinde iş birliğini güçlendirme konusundaki kararlılıklarını yeniden teyit etti.
https://www.panorama.am/en/news/2025/02/15/Armenia-Lithuania/3114863
d. ABD’de bulunan Sosyal Demokrat Hınçak Partisi (SDHP), Ermeni Devrimci Federasyonu (ARF) ve Batı Amerika Ermeni Demokratik Liberal Partisi (ADL) liderleri Glendale’deki ARF merkezinde iki saatlik bir toplantı düzenlediler. Toplantıda, Ermenistan ve Dağlık Karabağ Ermeni halkının karşı karşıya olduğu mevcut durum ve zorlukların yanı sıra Batı ABD’deki Ermeni toplumunun, özellikle de gençlerin karşı karşıya olduğu ulusal zorluklar ile Ermeni toplumunu etkileyen yerel sorunlar ele alındı. Toplantıda, tereddüt etmeden veya geri çekilmeden artan bir ivmeyle devam etmesi gereken “SÖZDE” Ermeni soykırımının tanınması ve tazmin edilmesine vurgu yapıldı. Ayrıca, Dağlık Karabağ Ermenilerinin anavatanlarına dönme hakkının güvence altına alınması, Bakü’de tutulan Dağlık Karabağ Ermeni liderliğinin ve diğer siyasi tutukluların serbest bırakılması ve karşılaşılan zorluklara rağmen tüm güçleriyle ve odaklanmış çabaları ile “SÖZDE” Dağlık Karabağ’daki vatanlarını savunmada kararlı bir şekilde durmaya vurgu yapıldı.
https://massispost.com/2025/02/statement-by-the-three-armenian-national-political-parties/
e. Ermenistan ve BAE uzay teknolojilerinin geliştirilmesinde iş birliği yapacak. Ermenistan ve BAE, uzayın barışçıl kullanımı ve insanlığın karşı karşıya olduğu küresel zorluklara yenilikçi çözümler geliştirilmesini amaçlayan Artemis Anlaşması ilkeleri doğrultusunda iş birliğini sürdürecek. Bilimsel araştırma ve deneysel geliştirmeler alanında olası iş birliği, Ermenistan Yüksek Teknoloji Bakanı Mkhitar Hayrapetyan ile Birleşik Arap Emirlikleri Uzay Ajansı Genel Müdürü Salem Al Qubaisi arasında Abu Dabi’de gerçekleşen toplantıda ele alındı.
https://en.armradio.am/2025/02/18/armenia-uae-to-cooperate-in-developing-space-technologies/
2. Yunan Sorunları / Yunan Haberlerindeki İddialar “” işareti içinde gösterilmiştir / Kıbrıs ile İlgili Gelişmeler:
a. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ve Mısır doğal gaz anlaşması imzaladı. KKTC yok sayıldı, imzalar atıldı. Kıbrıs Rum Kesimi, Mısır ile lisans sahipleri, Chevron Cyprus Limited, NewMed EnergyLP, BG Cyprus Limited arasında “Afrodit” doğal gaz sahasının geliştirilmesine ilişkin bir Mutabakat Zaptı imzalandı. Afrodit sahası KKTC’nin TPAO’ya lisans verdiği 12. parsel, Kronos sahası ise Türkiye’nin Münhasır Ekonomik Bölgesindeki 6. parselde yer alıyor. Anlaşmanın ve Mutabakat Zaptı’nın imza töreni, 17 Şubat 2025’te Rum kesimi Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis ve Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ile bölgede faaliyet gösteren şirketlerin katılımıyla EGYPES 2025 uluslararası fuarı sırasında yapıldı. GKRY “sözde” cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis, 14 Ocak’ta yapılan olağanüstü Bakanlar Kurulu toplantısının açılışında, Mısır ile sahalarda doğal gazın ticarileştirilmesine ilişkin iki anlaşma imzalanacağını açıklamıştı. Anlaşmalar17 Şubat 2025’te Mısır’ın başkenti Kahire’de imzalandı. Bu anlaşmalar Kıbrıs’ın açık deniz gazının ticarileştirilmesine yönelik ilk anlaşmalar oldu. Hristodulidis, ilk anlaşmanın GKRY, Mısır, Eni ve Total’i, ikinci anlaşmanın ise GKRY, Mısır, Chevron, Shell ve NewMed’i kapsadığını söylemişti. Hristodulidis, bu anlaşmaların GKRY için hem ekonomik açıdan, hem de elektrik fiyatını düşürme hedefi açısından belirleyici anlaşmalar olduğunu belirtmişti. Anlaşma kapsamında hem Afrodit sahasında bir Yüzer Üretim Platformu (FPU) kurulması hem de Mısır’a gaz ihracatı için bir denizaltı boru hattı inşa edilmesi bekleniyor. Bu hattın Mısır’daki İkdu sıvılaştırılmış doğal gaz terminaline bağlanması planlanıyor. 6 ve 12 numaralı parsellerde yapılan faaliyetler KKTC’nin ada üzerindeki eşit haklarını yok sayarken, TPAO’nun ruhsat sahaları ile de kesişiyor. Daha önce 12. parselde yapılan çalışmalarla ilgili KKTC Dışişleri Bakanlığı şu açıklamayı yapmıştı: “Rum tarafı, tek taraflı ilan ettiği sözde münhasır ekonomik bölgesinin 12 numaralı parselinde sondaj hazırlıklarına ilişkin faaliyet yapmak üzere bir NAVTEX yayınlamıştır. Söz konusu alan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti adına Bakanlar Kurulu tarafından petrol ve doğal gaz arama faaliyetleri gerçekleştirmesi için Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’na ruhsatlandırılan alanla çakışmaktadır. “Kıbrıs Türk halkı, Kıbrıs Adası’nın ortak sahibidir. Ada üzerinde ve çevresindeki tüm doğal kaynaklarda eşit hakkı bulunmaktadır. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti olarak konunun diyalog ve işbirliği yoluyla çözülmesini tercih ettiğimizi her fırsatta dile getirerek; 2011, 2012 ve 2019 yıllarında ve son olarak 1 Temmuz 2022 tarihinde bölgedeki hidrokarbonlarla ilgili Rum tarafına kapsamlı öneriler sunduk. Ancak Rum Yönetimi, Kıbrıs Türk halkının müktesep haklarını gasp etmek pahasına faaliyetlerine devam ederek adadaki statükodan fayda sağlamakta ısrar etmektedir.” GKRY tarafından ilan edilen sözde parsellerden; Kıbrıs’ın güneybatı açıklarındaki 1, 4, 5, 6, 7 numaralı parsellerin Türk kıta sahanlığı ile; 2, 3, 8, 9, 12 ve 13 numaralı parsellerin de KKTC’nin hak iddia ettiği alanlarla çakıştığı görülüyor. GKRY, bu alanlarda Türkiye ve KKTC’ye ait hak ve menfaatleri ihlal ediyor. Diğer yandan 12. parseldeki Afrodit gaz sahası da İsrail’in Yishua gaz sahası ile kesişiyor. Daha önce bu sahadan pay isteyen İsrailliler, “bir çözüm anlaşmasına varılana kadar” bölgede sondaj yapılmamasını istemiş, hatta bu konuda tüm enerji şirketlerine birer mektup göndermişti. GKRY Doğu Akdeniz’de tek taraflı olarak Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) ilan ederek, bu alanı 13 parsele bölerek, uluslararası şirketlere faaliyet izin vermeye başlamıştı. Türkiye ve KKTC’nin de hak iddia ettiği bölgede yalnızca 10. ve 11. persellerde çakışma bulunmuyor, diğer parsellerin hepsinde münhasır ekonomik bölge tartışmaları devam ediyor. Afrodit sahası KKTC’nin TPAO’ya lisans verdiği 12. parsel, Kronos sahası ise Türkiye’nin MEB’indeki 6. parselde yer alıyor.
Afrodit sahasında neler yaşanmıştı: Rumlar, Ekim 2008’de Blok 12’de arama yapma imtiyazını Noble Energy’e vermişti. Afrodit gaz sahası 2011’de keşfedildi. Keşfin ardından şirket, Rum Yönetimi ile bir üretim paylaşım anlaşması imzaladı. 2015 yılında Noble Energy, Delek Drilling ve Avner Oil Exploration, sahanın ticari olduğuna dair bir beyanda bulundu ve bir geliştirme ve üretim planı hazırladı. Ancak Noble Energy, Afrodit’i de içeren Blok 12’nin yüzde 35 hissesini, 165 milyon dolar karşılığında BG’ye sattı. Ekim 2020’de ise Chevron, Noble Energy’yi milyarlarca dolarlık bir anlaşma ile satın aldı. Bu aynı zamanda Chevron’un Afrodit gaz sahasında yeni operatör olduğu anlamına geliyordu. Şu an Chevron, 12. Blok’taki hisselerin yüzde 35’ine, BG Cyprus (Shell) yüzde 35’ine ve NewMed Energy (eski adıyla Delek) yüzde 30’una sahip. Ocak 2021’de Chevron ve İsrailli ortakları, mevcut tesisleri genişleterek yeni bir denizaltı boru hattına 235 milyon dolar yatırım yapmak üzere bir anlaşma imzaladı. O dönemde yapılan duyuruya göre, boru hattı İsrail’in Aşdod kentindeki tesisleri Aşkelon’daki boru hattına bağlayacak ve Mısır’a gaz ihracatının artırılmasını sağlayacaktı. 2023’ün ilk yarısında açılan bir değerlendirme kuyusu ise Afrodit’teki rezerv tahminini 4,5 trilyon tcf’den 3,5 trilyon tcf’ye düşürdü. Bu da maliyetleri etkiledi. Ağustos 2023’te Rum Yönetimi, Chevron’un revize edilmiş üretim planlarını reddetti. Bunu Mart 2024’te yeniden revize edilmiş bir üretim planı izledi. Ancak nisan ayında Rum Enerji Bakanlığı bu planı da reddetti ve 2019 planına bağlı kaldığına yönelik bir ültimatom verildi. Rumların muhafaza etmek istediği 2019 planının merkezinde, gazın işleneceği ve saha üzerinde bir yüzer üretim platformu kurulması yer alıyordu. Chevron’un 2023 sonlarında revize ettiği plan ise bir FPU içermiyordu ve kuyu sayısı beşten üçe düşürülmüştü. Bu da 2019 planında günde 800 milyon tcf olan üretimin 650 milyon tcf’ye düşmesi anlamına geliyordu. Ancak itirazlar üzerine Chevron yeni bir plan hazırladı ve önceki gün bu plan, Rum Yönetimi tarafından onaylandı.
https://www.aydinlik.com.tr/haber/rumlar-gazi-chevrona-peskes-cekiyor-509753
https://www.milliyet.com.tr/ekonomi/tartismali-sahada-ilk-gaz-anlasmasi-7308771
https://www.voaturkce.com/a/misir-guney-kibris-dogalgaz-ihracat-anlasmasi-imzaladi/7977942.html
b. Yunan Haberleri: “Yunanistan Milli Savunma Bakanı Nikos Dendias, Aspides Harekatı’na katılımının bir parçası olarak Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki limanda bulunan Hydra fırkateynini ziyaret etti. Dendias, Yunan savaş gemisini ziyaret etmekten büyük onur ve ulusal gurur duyduğunu ifade ederek, görevin hem Yunanistan hem de Avrupa için önemini vurguladı. Operasyonu yüksek ulusal ve Avrupa sembolizmine sahip bir görev, Yunanistan’ın güvenlik ve istikrar için bir güç olarak stratejik rolünü teyit ediyor olarak tanımladı. Aspides Harekatı, Yunanistan’ın bölgesel ve uluslararası istikrarı güçlendirmede aktif rol oynadığı, kritik bölgelerde deniz güvenliğini korumayı amaçlayan önemli bir Avrupa girişimidir.”
https://greekcitytimes.com/2025/02/18/dendias-hydra-aspides/
3. AYAcademy Bülteni
“Lübnan’da Ermeni Diasporası” başlığı ile yayınlanan akademik makaleye ilişkin bilgiler ve erişim linkleri AYAcademy’nin aşağıdaki sosyal medya kanal linklerinde yayınlanmaktadır.
https://www.instagram.com/ayacademy.org.tr/
https://www.facebook.com/ayacademy.org.tr/
https://www.linkedin.com/company/ayacademy/
https://www.tiktok.com/@ayacademy.org.tr
https://twitter.com/ayacademy_tr
https://t.me/AYAcademyTelegram
https://www.youtube.com/@AYAcademy_TR
https://www.youtube.com/shorts/tOdz6Q8oXVg
Saygılarımla,
Serkan KORKMAZ