Yıl 1935, Kayseri’de bir fabrika kuruluyor, acaba dedim, Atatürk döneminde ülkesinin kalkınması için fedakârca savaşan, Cumhuriyetin çoban ateşleri yakan Promete’leri kaç fabrika inşa etti?
Köy Enstitüleri hepimizin malumu, belgeselini çektiğim Beşikdüzü Köy Enstitüsü çıkışlı Musa Hoca şöyle demişti:
“Kendi okullarımızı, balıkçı sandallarımızı kendimiz yapmalıydık, ama çivi yoktu, yollarda, yıkık evlerde günlerce dolaşıp kullanılmış, eğri büğrü çivileri topladık. Onları çekiçle vurarak kullanışlı hale getirdik. Hiçbir şeyimiz yoktu ama inanılmaz bir inancımız ve inadımız vardı. Okulları yaptık, balık avına çıkan sandallarımızı da yaptık!”
Araştırmaya başladım, Atatürk döneminde genç Cumhuriyet bakın hangi fabrikaları yapmış. Ben listeyi görünce bugünkü iktidarın Atatürk kinini daha iyi anladım.
Buyurun:
Ankara Fişek Fabrikası (1924),
Gölcük Tersanesi (1924),
Şakir Zümre Fabrikası (1925),
Eskişehir Hava Tamirhanesi (1925),
Alpullu Şeker Fabrikası (1926),
Uşak Şeker Fabrikası (1926),
Kırıkkale Mühimmat Fabrikası (1926),
Bünyan Dokuma Fabrikası (1927),
Eskişehir Kiremit Fabrikası (1927),
Kırıkkale Elektrik Santralı ve Çelik Fabrikası (1928),
Ankara Çimento Fabrikası (1928),
Ankara Havagazı Fabrikası (1929),
İstanbul Otomobil Montaj Fabrikası (1929),
Kayaş Kapsül Fabrikası (1930),
Nuri Killigil Tabanca, Havan ve Mühimmat Fabrikası (1939),
Eskişehir Şeker Fabrikası (1934),
Turhal Şeker Fabrikası (1934),
Konya Ereğli Bez Fabrikası (1934),
Bakırköy Bez Fabrikası (1934),
Bursa Süt Fabrikası (1934),
İzmit Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası (1934 temel atma),
Zonguldak Antrasit Fabrikası (1934 temel atma),
Zonguldak Kömür Yıkama Fabrikası (1934),
Keçiborlu Kükürt Fabrikası (1934),
Isparta Gülyağı Fabrikası (1934),
Ankara, Konya, Eskişehir ve Sivas Buğday Siloları (1934),
Kayseri Bez Fabrikası (1934 temel atma),
Nazilli Basma Fabrikası (1934 temel atma),
Bursa Merinos Fabrikası (1935 temel atma),
Gemlik Suni İpek Fabrikası (1935 temel atma),
Keçiborlu Kükürt Fabrikası (1935),
Zonguldak Taşkömürü Fabrikası (1935),
Nuri Demirağ Uçak Fabrikası (1936 – İlk Türk uçağı Nud-36 üretildi.),
Malatya Sigara Fabrikası (1936),
Bitlis Sigara Fabrikası (1936),
Malatya Bez Fabrikası (1936 temel atma),
İzmit Kâğıt ve Karton Fabrikası (1934 temel atma),
Karabük Demir Çelik Fabrikası (1937 temel atma),
Divriği Demir Ocakları (1938),
İzmir Klor Fabrikası (1938 temel atma),
Sivas Çimento Fabrikası (1938 temel atma).
Bütün bunlar olurken Türkiye Cumhuriyeti,
Osmanlı Devleti’nin bıraktığı borçları da son kuruşuna kadar ödedi.
Işıl ÖzgenTürk’ün “Bir güzelleme: Atatürk döneminde açılan fabrikalar” başlıklı yazısından bölüm alıntısı
