FEYM Grubu ve AYAcademy
Bilgilendirme Bülteni
(08 Mart 2025)
1. Ermeni Meselesi / Ermeni Haberlerindeki İddialar / Azerbaycan ile İlgili Gelişmeler:
a. Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (CSTO), Erivan ile çalışma temaslarını sürdürüyor. CSTO Genel Sekreteri Imangali Tasmagambetov, Erivan ile çalışma temaslarının sürdürüldüğünü ve Ermenistan’a karşı yükümlülüklerinin devam ettiğini söyledi. Tasmagambetov, “Erivan ile çalışma ilişkilerimizi sürdürüyoruz. Ermenistan Cumhuriyeti’nin müttefik olmaya devam ettiğini ve örgütün Ermenistan’a karşı yükümlülüklerinin hala yürürlükte olduğunu bir kez daha vurgulamak istiyorum. CSTO ile iş birliğini yeniden başlatmaya hazır olma sinyallerine gelince, ilişkilerimizin formatı değişmedi ve aynı kalıyor.” dedi. Ermenistan, Şubat 2024’te CSTO’daki katılımını dondurmuştu.
https://www.panorama.am/en/news/2025/03/06/CSTO-Yerevan/3122327
b. Ermenistan, Avrupa Birliği’ne Savunma Ataşesi atayacak. Ermenistan Savunma Bakanlığı, Ermenistan’ın Belçika ve AB ile son zamanlardaki savunma ve askeri iş birliğinde “önemli gelişmeler” yaşandığını belirterek Avrupa Birliği’ne bir savunma ataşesi atama kararını onayladı. Avrupa Barış Aracı kapsamında Ermenistan’a sağlanan destek, Ermenistan’ın AB kriz yönetimi misyonlarına katılımına ilişkin müzakerelerin başlatılması ve yeni Ermenistan-AB ortaklık gündeminde güvenlik ve savunma bileşeninin önemli ölçüde genişletilmesi, AB ile askeri iş birliğinin daha da geliştirilmesi için elverişli koşullar yarattı. Ayrıca, Ermenistan’ın Belçika ile yakın zamanda başlattığı askeri iş birliği, uzun vadede Ermenistan’ın savunma yeteneklerini ve dayanıklılığını artırmaya olumlu katkıda bulunabilir. Yeni kurulan AB savunma ataşesi pozisyonu, Ermenistan’ın NATO’daki mevcut savunma ataşesi tarafından aynı anda yürütülecek. Hükümetin kararına göre, bu ataşe uluslararası örgütlerle askeri ve savunma iş birliğini koordine etmekten sorumlu olacak. Ermenistan Savunma Bakanlığı, “Ermenistan’ın Avrupa Birliği’ndeki temsilinde savunma ataşesinin rolü, etkili iş birliğini ve çeşitli görüşmelere katılımı kolaylaştıracaktır. Ayrıca, Ermenistan’ın askeri ve jeopolitik önceliklerini ve uluslararası barış ve güvenliği koruma yaklaşımını sunma fırsatı sağlayacaktır.” dedi.
https://massispost.com/2025/03/armenia-to-appoint-defense-attache-to-the-european-union/
c. Ermenistan-Hindistan savunma iş birliği hususları Yeni Delhi’de görüşüldü. Ermenistan’ın Hindistan Büyükelçisi Vahagn Afyan, Hindistan Savunma Bakanlığı’ndaki Uluslararası İş Birliği Ortak Sekreteri Vishwesh Negi ile bir araya geldi. Görüşmeler, iki ülkenin Savunma Bakanları toplantısında varılan anlaşmaların uygulanması, karşılıklı ziyaretlerin düzenlenmesi, iki bakanlık arasındaki savunma istişarelerinin sürekliliğinin sağlanması ve karşılıklı olarak faydalı iş birliğinin geliştirilmesine odaklandı. Toplantıda ayrıca bölgesel gelişmeler, özellikle Ermenistan’ın barış gündemine olan bağlılığı ve ikili dostça iş birliğini derinleştirme yönü ele alındı.
d. AVİM web sitesinde “ERMENİSTAN, TÜRKİYE İLE NORMALLEŞME SÜRECİNDE HANGİ KONUMDA?” başlıklı makale yayınlanmaktadır. Analiz “2. Karabağ Savaşı sonrası inşasına çalışılan Türkiye-Ermenistan normalleşme süreci, son zamanlarda çeşitli sebeplerden duraklama dönemine girmiş görünmektedir. Söz konusu normalleşme; karşılıklı güven, ilişkilerin iyileştirilmesine yönelik kararlılık ve süreci istikrarla yönetmeye bağlıdır. Ermenistan’ın Türkiye ile ilişkilerin normalleşmesine yönelik söylemi; sınırların açılmasına yönelik istekleri yetkililerce birçok defa dile getirilmiştir. Ne var ki tarafların karşılıklı olarak yaratacağı güven ile inşa edilecek ikili ilişkiler sözler değil, somut hareketler gerektirmektedir. Bu hususta Ermenistan’ın normalleşme süreci için neler yaptığına veya yapmadığına bakmakta fayda vardır. Bölgede ve dünyada gündemi fazlasıyla meşgul eden enerji iş birlikleri ve ticaret yolları konusunda Türkiye’nin uzun zamandır müttefiki konumunda olan Pakistan ile ilişkilerinin karşısında; Ermenistan’ın son yıllarda Hindistan’dan büyük miktarlarda silah alımı yaptığını görmek mümkündür. Yalnızca ithalat ile sınırlı kalmayan bu süreç, bir dizi stratejik iş birliği anlaşması ile de pekiştirilmiş durumdadır. Müttefikimiz Pakistan’la hâlihazırda sahip oldukları çalkantılı ilişkiler de Hindistan’ın Türkiye açısından güvenilirliğini yitirmesine sebep olmaktadır. Ermenistan’ın savunma bütçesini dikkat çekici oranlarda artırması ve devamlı silah alımı yapmasının bölge açısından kafa karıştırıcı olması bir yana, bu fiilleri Hindistan ile yüksek düzeyde bir iş birliğine dayanarak gerçekleştirmesi de dikkat çekmektedir.” tespitleriyle başlamaktadır.
https://avim.org.tr/tr/Yorum/ERMENISTAN-TURKIYE-ILE-NORMALLESME-SURECINDE-HANGI-KONUMDA
e. AVİM web sitesinde “OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA AZINLIK OKULLARI VE ERMENİ İSYANLARININ DOĞUŞU” başlıklı makale yayınlanmaktadır. Osmanlı Devleti (İmparatorluğun) klasik çağında Gayrimüslim cemaatlere kültürel özerklik tanıyarak kendi iç işlerini düzenlemelerine izin vermiştir. Bu sistem genellikle Millet Sistemi olarak adlandırılmaktadır. Çeşitli grupları dinlerine göre kategorilere ayıran Osmanlı Millet Sistemi kapsamında, İstanbul Ermeni Patriğine Ermeni Milletinin iç işlerini düzenleme yetkisi verilmiştir. Bu çerçevede Ermeni Patrikhanesi cemaat okullarını, kiliseleri, hastaneleri ve cemaate ait hayır kurumlarını yönetme ve düzenleme yetkisine sahipti. Bu sistem klasik dönemde etkili bir şekilde işleyip çeşitli dini grupların bir arada yaşamasını katkıda bulunurken 19’uncu yüzyılda özellikle milliyetçi ve ayrılıkçı ideolojilerin eğitim sistemine sızmasıyla birlikte Osmanlı Devletinin aleyhine çalışmaya başlamıştır. Böylece cemaat okulları yalnızca ayrılıkçılığı değil aynı zamanda Türklere ve Müslümanlara karşı düşmanlığı da teşvik etmeye başlamıştır. O dönemde “Avrupa’nın hasta adamı” olarak anılan Osmanlı Devleti kendi iç işlerinde etkili bir şekilde hâkim olamayacak kadar zayıftı. Bunun bir sonucu olarak Avrupalı büyük devletler Osmanlı’nın merkezileşme çabalarını ve Hristiyan azınlıklar üzerinde etkin bir devlet egemenliğin uygulanmasını engellemek için sık sık müdahalede bulunmuşlardır.” tespitleriyle başlamaktadır.
https://avim.org.tr/tr/Yorum/OSMANLI-IMPARATORLUGUNDA-AZINLIK-OKULLARI-VE-ERMENI-ISYANLARININ-DOGUSU
2. Yunan Sorunları / Yunan Haberlerindeki İddialar “” işareti içinde gösterilmiştir / Kıbrıs ile İlgili Gelişmeler:
a. KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in genişletilmiş formatta Cenevre’de yapılacak olan 18 Mart tarihli Kıbrıs konulu toplantısı için davet mektubu aldığını duyurdu. Davetin 4 Mart 2025 tarihinde eline ulaştığını bildiren Cumhurbaşkanı Tatar, “Sayın Guterres davet mektubunda, toplantı programına ilişkin an itibarıyla kesinleşen bilgileri paylaşarak, gayriresmi toplantının 17 Mart’ta akşam yemeğiyle başlayacağını, 18 Mart sabahında ikili görüşmeler ve ardından Cenevre’deki BM Merkezinde gerçekleştirilecek genişletilmiş format toplantısıyla öğleden sonra sonlanacağını ifade etti. Bu bilgileri daveti yapmadan önce bizlerle teyit ettiğini de belirtmek istiyorum” bilgisini verdi.
b. Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki petrol-doğalgaz sondaj faaliyetleri rahatsızlık yarattı. ABD ve Rumlar “KKTC’deki Türk topraklarına sızmaya yönelik hedefler varsayımı” ile sualtı tatbikatı yaptı. ABD’nin 2020’de Güney Kıbrıs’a yönelik silah ambargosunu kaldırmasının ardından, iki ülke arasındaki askeri iş birliği artarak devam ediyor. Son olarak, 11 gün süren ve 1 Mart’ta sona eren “Proteas” adlı tatbikatta, ABD Silahlı Kuvvetleri ile Rum Milli Muhafız Ordusu (RMMO) ortak operasyonlar gerçekleştirdi. Tatbikatı, Rumların Komutanı Korgeneral Yorgos Cicikostas ve ABD’nin Lefkoşa Büyükelçisi Julie Fisher izledi. Tatbikat kapsamında su altı patlayıcı yerleştirme, hedefe saldırı ve düşman kıyılarına sızma senaryoları uygulandı. Rum Kesimi’nin sualtı taarruz ve saldırı birimleri, bu operasyonları KKTC topraklarına yönelik varsayımlarla gerçekleştirdi. Daha önce Belarus’un kabul etmediği bir diplomat olan Fisher’in tatbikatı izlemesi dikkat çekti. ABD, Güney Kıbrıs ile Ağustos ayında da ortak tatbikat yaparak hava savunma sistemlerinin entegrasyonunu test etmişti. Güney Kıbrıs’ın, İsrail ile de askeri iş birliğini güçlendirmesi, Doğu Akdeniz’deki dengeleri değiştirme potansiyeline sahip. ABD’nin bölgede artan askeri varlığı ve sondaj faaliyetleri üzerindeki etkinliği, Türkiye’nin bölgedeki nüfuzunu sınırlama amacı taşıyor.
https://www.sozcu.com.tr/kktc-ye-sizma-harekati-p147083
3. AYAcademy Bülteni
“Sosyal Medya Kullanımının Toplumsal Etkileri” başlığı ile yayınlanan akademik makaleye ilişkin bilgiler ve erişim linkleri AYAcademy’nin aşağıdaki sosyal medya kanal linklerinde yayınlanmaktadır.
https://www.instagram.com/ayacademy.org.tr/
https://www.facebook.com/ayacademy.org.tr/
https://www.linkedin.com/company/ayacademy/
https://www.tiktok.com/@ayacademy.org.tr
https://twitter.com/ayacademy_tr
https://t.me/AYAcademyTelegram
https://www.youtube.com/@AYAcademy_TR
https://www.youtube.com/shorts/tOdz6Q8oXVg
Saygılarımla,
Serkan KORKMAZ
