FEYM Grubu ve AYAcademy Bilgilendirme Bülteni (30 Ocak 2025)

FEYM Grubu ve AYAcademy
Bilgilendirme Bülteni
(30 Ocak  2024)


. Ermeni Meselesi / Ermeni Haberlerindeki İddialar / Azerbaycan ile İlgili Gelişmeler:

a.  Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, “Biz Zengezur’u unutmadık ve unutmayacağız. Fakat bugün Ermenistan’a karşı hiçbir toprak iddiamız yok. Ancak Ermenistan’ın yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekiyor.” dedi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Zengezur bölgesinin 1920’de Sovyetler Birliği tarafından Azerbaycan’dan alınarak Ermenistan’a verildiğini belirterek, “Biz Zengezur’u unutmadık ve unutmayacağız. Fakat bugün Ermenistan’a karşı hiçbir toprak iddiamız yok. Ancak Ermenistan’ın yükümlülüklerini yerine getirmesi ve Azerbaycan’dan Azerbaycan’a (Nahçıvan) engelsiz geçiş sağlaması gerekiyor.” dedi. Aliyev, ulaştırmadan sorumlu bakan ve yetkililerle başkent Bakü’de toplantı gerçekleştirdi. Toplantıda konuşan Aliyev, Ermenistan’ın, Azerbaycan’ın batı illerini Nahçıvan’a bağlayacak Zengezur Koridoru hususunda 4 yıldan fazladır yapıcı olmayan tutum sergilediğini ve yükümlülüklerini yerine getirmediğini belirtti. Aliyev, Ermenistan’ın Zengezur Koridoru’nun hayata geçmemesi için çeşitli bahaneler ürettiğini ve manipülasyonlarla uluslararası toplumun kafasını karıştırmaya çalıştığını vurguladı. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın “Barış Kavşağı” projesine de değinen Aliyev, “Azerbaycan olmadan ‘Barış Kavşağı’ projesinin 2 kuruş bile değeri yoktur. Bu projeyi hayata geçirmek istiyorsanız ilk olarak Azerbaycan’a başvurmalısınız. Biz olmadan bu proje sadece kağıt parçası olarak kalır.” ifadelerini kullandı. Aliyev, Ermenistan’ın samimiyetsiz davrandığını gördüklerinde İran’la anlaştıklarını ve Ermenistan’ı baypas edecek otomobil köprülerinin inşasına başladıklarını anımsatarak, “Böylece Ermenistan çıkmazdaki bir ülke olarak kalacak ve transit ülke olma arzuları hayal olacaktır. Onların kaybı bizden daha fazla olacak. Dolayısıyla bu konu gündemde olacak ve hem uluslararası alanda hem de Ermenistan’la ikili temaslarımızda bir konuyu sürekli vurguluyoruz. Azerbaycan’dan Azerbaycan’a geçiş rahat, serbest ve engelsiz olmalı, hiçbir kontrole tabi tutulmamalıdır.” diye konuştu. Zengezur’un tarihi Azerbaycan toprakları olduğunu ve bu bölgenin 1920’de Sovyetler Birliği tarafından Azerbaycan’dan alınarak Ermenistan’a verildiğini hatırlatan Aliyev, “Biz Zengezur’u unutmadık ve unutmayacağız. Fakat bugün Ermenistan’a karşı hiçbir toprak iddiamız yok. Ancak Ermenistan’ın yükümlülüklerini yerine getirmesi ve Azerbaycan’dan Azerbaycan’a (Nahçıvan) engelsiz geçiş sağlaması gerekiyor.” dedi. Aliyev, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu hattına da değinerek bu projenin yapımında büyük zorluklarla, özellikle ABD’nin itirazlarıyla karşılaştıklarını anlattı. ABD’nin Gürcistan’a bu projenin yapılmaması için ciddi baskılar yaptığını bildiren Aliyev, sözlerini şöyle tamamladı: “Gürcistan’la birkaç yıl müzakere yürüttük ve sonunda mutabakat sağladık. ABD’li yetkililere de defalarca bize engel olmamalarını, bunun bizim için stratejik proje olduğunu, bu projeden onların müttefiklerinin de faydalanacağını söyledim. Hayat her zamanki gibi bizi haklı çıkardı. Bugün ABD’nin Avrupalı müttefikleri Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu’na ilgi duyuyor. Bu, son yıllarda coğrafyamızda hayata geçirilen en önemli projelerden biridir ve bundan sonra da birçok ülke bu projeden faydalanacaktır. Bize karşı çıkan ABD’li yetkililerin şimdi nerede olduklarını bilmiyorum. İsimleri de tarihte yer almadı ama biz ciddi irade sergiledik ve başardık.”

https://www.aa.com.tr/tr/dunya/azerbaycan-cumhurbaskani-aliyev-biz-zengezuru-unutmadik-ve-unutmayacagiz/3464586

https://avim.org.tr/tr/Bulten/AZERBAYCAN-CUMHURBASKANI-ALIYEV-BIZ-ZENGEZUR-U-UNUTMADIK-VE-UNUTMAYACAGIZ

https://www.trtavaz.com.tr/haber/tur/avrasyadan/azerbaycan-cumhurbaskani-aliyev-biz-zengezuru-unutmadik-ve-unutmayacagiz/6798dc313207914999bea139

https://www.benguturk.com/aliyev-zengezuru-unutmadik-ve-unutmayacagiz

b.  Ermenistan başbakanının ‘soykırımı’ sorgulayan sözleri tartışma konusu oldu. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın 25 Ocak’ta İsviçre’deki bir toplantıda 1915 olayları hakkında yaptığı açıklamalar ülkede tartışma yarattı. Paşinyan, Zürih’te İsviçre Ermeni toplumu temsilcileriyle yaptığı bir toplantıda 1915 olaylarıyla ilgili “Ermeni Soykırımı tarihini yeniden incelemeli, ne olduğunu, neden olduğunu, nasıl algıladığımızı ve kimin üzerinden algıladığımızı anlamalıyız” dedi. Paşinyan, Ermeni basınına yansıyan açıklamalarında “1939’da nasıl Ermeni Soykırımı gündemi yoktu da 1950’de Ermeni Soykırımı gündemi ortaya çıktı?” diye sordu. Ermenistan Başbakanı ayrıca “Bu meseleleri konuşmalıyız. Bunlar, bu sorunları çözebilmek için anlamamız gereken temel meseleler. Tarihimizi ve kimliğimizi anlamalıyız” dedi. Paşinyan’ın sözlerinin ardından başlayan tartışmada Ermenistan’da iktidarda olan Sivil Sözleşme Partisi’nden milletvekili Arsen Torosyan, Paşinyan’ın “soykırımı” reddetmediğini söyledi. Aynı partiden başka bir milletvekili olan Vahagn Aleksanyan da başbakanın “soykırımı sorgulamadığını”, kimlerin nasıl 1915 olaylarını kendi çıkarları için kullandığının anlaşılmasının gerektiğini vurguladığını söyledi. Ancak eski başbakanlardan Vardan Oskanyan, başbakanın sözlerini “affedilemeyecek ve görmezden gelinemeyecek bir ihanet” olarak tanımladı. Ermenistan’da bir siyasi parti olan Ermeni Devrimci Federasyonu (Taşnaksutyun), da Paşinyan’ın “Soykırım kurbanlarının anısına hakaret ettiğini” söyledi. Partiden yapılan açıklamada Paşinyan’ın ifadeleri için “Türk ön koşullarına uymasının yanı sıra 40’tan fazla ülkenin Ermeni soykırımını tanımasına ve bazı ülkeler özelinde suç kabul etmesine ve soykırım suçunu engellemeye yönelik evrensel çabalara ve uluslararası hukuk normlarına karşı saygısızlıktır” ifadeleri kullanıldı. 1915 olaylarının “soykırım” dışında tanımlanmasını engellemek üzere başlatılan HayaKve girişiminin kurucularından Avetik Chalabyan da Paşinyan’ın sözlerini eleştirdi. Chalabyan, “Mevcut hükümet Türkiye’ye yönelik başka bir yükümlülüğünü yerine getirmeye başladı: sadece Ermeni soykırımı için uluslararası tanıma aramaktan vazgeçmek değil gerçekleştiğini bile sorgulamak” dedi. Ermeni Kilisesi 1915 olaylarını 1921 yılından beri soykırım olarak andıklarını hatırlattı ve bunun benzer olayların tekrarlanmasını önlemek için hayati olduğunu söyledi. Rusya Ermenileri Birliği Paşinyan’ı “tarihi gerçekleri çarpıtmakla” suçladı ve sözlerinin “Ermenistan hükümetinin diasporaya ve Ermeni halkının tarihine yönelik art niyetli politikalarının tezahürlerinden biri olduğunu” söyledi.

https://www.bbc.com/turkce/articles/c334p53yylpo

c.  Gürcistan Dışişleri Bakanı Erivan’da ‘Rusya’nın yarattığı zorluklar’ hakkında konuştu. Gürcistan Dışişleri Bakanı Maka Bochorishvili, Erivan’da Ermeni mevkidaşı Ararat Mirzoyan ile düzenlediği ortak basın toplantısında konuşurken Ermenistan ve Gürcistan arasındaki stratejik ortaklığı övdü. “Ermeni-Gürcü ilişkileri stratejik ortaklığa yükseltildi” şeklinde belirtti. Bochorishvili ayrıca iki ülke arasındaki stratejik bağların yüzyıllardır süregelen dostluk ve yakın iş birliğine dayandığını vurguladı. Bochorishvili, “İki ülke arasındaki güçlü bağlar, her alanda iş birliğini geliştirmek için geniş fırsatlar sağlıyor. Ermenistan, bizim için büyük önem taşıyan en büyük 10 ekonomik ortağımız arasında yer alıyor. Ekonomik ilişkilerimizi genişletmek için önemli fırsatlar var. Turizmde büyüyen bir eğilim görüyoruz, birçok Ermeni Gürcistan’ı ziyaret ediyor.” dedi. Gürcü bakan, kendisinin ve Mirzoyan’ın iki ülke arasındaki ulaşım, turizm ve ekonomik iş birliğinin yanı sıra bu alanları güçlendirme stratejilerini görüştüklerini belirtti. “Bölgede barış ve istikrarı görüştük. Gürcistan bölgede kalıcı barışı içtenlikle umuyor ve bu hedefe ulaşmak için gereken her şeyi yapmaya kararlı,” dedi. Bochorishvili ayrıca “Rusya’nın yarattığı zorluklar” konusunda uyardı. Bochorishvili, “Rusya, Gürcistan’ın bazı bölgelerini işgal etti ve insani, ekonomik ve sosyal sorunlara yol açtı” dedi. Hem Gürcistan’ın hem de Ermenistan’ın birbirlerinin toprak bütünlüğüne ve egemenliğine saygı duyduğunu, bunun ikili ve çok taraflı ilişkilerinde temel bir ilke olarak kalacağını vurguladı.

https://www.panorama.am/en/news/2025/01/30/Georgian-FM/3108045

d.  Avrupa Birliği üye ülkelerinin temsilcileri, AB’nin Ermenistan’ın Azerbaycan sınırındaki izleme misyonunun iki yıl uzatılması önerisini onayladı. Öneri yakın zamanda AB’nin dış politika şefi Kaja Kallas tarafından yapıldı. Kallas’ın sözcüsü, üye ülkelerin bu kararı memnuniyetle karşıladığını söyledi. Misyonun uzatılmasının “önümüzdeki haftalarda” resmileştirileceğini ve duyurulacağını söyledi. Kallas’ın önerisini onaylayan 27 AB ülkesinin Brüksel merkezli büyükelçileri de misyonun görev süresini ve boyutunu değiştirmemeye karar verdi. Böylece misyon 165 uluslararası gözlemci ve analistin yanı sıra 44 Ermeni personelden oluşmaya devam edecek. Misyon, uzun ve yoğun şekilde militarize edilmiş sınırın Ermeni tarafında ateşkes ihlallerini önlemek veya en aza indirmek amacıyla Şubat 2023’te başlatıldı. İlk iki yıllık görev süresi önümüzdeki ay sona eriyor.

https://massispost.com/2025/01/eu-ambassadors-approve-extension-of-border-monitoring-mission-in-armenia/

e.  AVİM web sitesinde “RUSYA-İRAN STRATEJİK ORTAKLIK ANLAŞMASI VE ERMENİSTAN” başlıklı makale yayınlanmaktadır. “Hatırlanacağı üzere geçtiğimiz günlerde Ermenistan ve ABD arasında da bir stratejik ortaklık anlaşması imzalanmıştı. Blinken’in ifadesine göre -savunma, enerji, politika gibi birçok alanı kapsayan- söz konusu anlaşma iki ülkenin ilişkileri için bir dönüm noktası niteliğindedir. Ermenistan ve ABD arasında imzalanan anlaşmadan kısa bir süre sonra ise Moskova’da,  İran ile Rusya arasında politika, güvenlik, ticaret, ulaştırma ve enerji alanlarını kapsayan stratejik ortaklık anlaşması imzalanmıştır.[2] Anlaşma aynı zamanda ülkelerin topraklarının birbirlerine karşı herhangi bir askeri eylemde kullanılmasına izin vermeyeceklerine veya herhangi birinin diğerine saldırılmasına yardım etmeyeceklerine ve dışarıdan gelebilecek askeri tehditlere karşı iş birliği yapacaklarına dair de hususlar içermektedir.” tespitleri ile başlayan makalenin tamamına aşağıdaki linkten erişim sağlanabilmektedir.

https://avim.org.tr/tr/Yorum/RUSYA-IRAN-STRATEJIK-ORTAKLIK-ANLASMASI-VE-ERMENISTAN

2.  Yunan Sorunları / Yunan Haberlerindeki İddialar “” işareti içinde gösterilmiştir / Kıbrıs ile İlgili Gelişmeler:

a.  Rum Bakan’dan tuhaf açıklama: İsrail uçakları 3 dakikada desteğimize gelir. Kıbrıs Rum yönetimi Savunma Bakanı Vasilis Palmas, ABD’nin kullanımına açtıkları Baf kentindeki Andreas Papandreu üssünü geçen hafta incelemeye gelen ABD’li teknik heyetin temaslarıyla ilgili gazetecilerin sorularını yanıtladı. İsrail’le askeri işbirliği konularına açıklık getiren Palmas, “İsrail bizim komşumuz, Yunanistan’ın bizim yardımımıza gelmesi zaman alabilir. İsrail uçakları 3 dakikada Kıbrıs’a ulaşabilir. Üslerimizi, sadece ABD’ye değil, İsrail ve diğer dost devletlerin de hizmetine sunacağız. Üsler, ABD ve İsrail’in yanısıra Mısır, Ürdün gibi dostlar tarafından da kullanılacak” dedi. Palmas, ABD’nin hava üssünü modernize etmenin yanısıra savunmasını da üstleneceğine dikkat çekerek, ‘Üs savunma sistemleri ile birlikte bölgede aşılmaz bir koruma kubbesi oluşturacak” ifadelerini kullandı. Rum Fileleftheros gazetesine konuşan Rum lider Nikos Hristodulidis ise, ABD’ye sunulan üslerin statüsünün İngilizlerin hava ve deniz üssünden farklı olacağını, İngiliz üslerinin egemen olduğunu, ABD’ye verdikleri üs konusunda ise her kullanımda Rumların onayının alınması gerekeceğini kaydetti. Rum lider, “Bu üsler bizim egemenliğimizde kalacak” dedi.

https://www.hurriyet.com.tr/dunya/rum-bakandan-tuhaf-aciklama-israil-ucaklari-3-dakikada-destegimize-gelir-42674155

https://www.cnnturk.com/video/dunya/kibris-rum-yonetimi-savas-mi-planliyor-2228936

b. Yunan Haberleri: “Trump’ın bir yetkilisi Elon Musk’a, küresel satışlarda Türk, İsrailli ve Çinli drone üreticilerinin sahip olduğu rekabet avantajlarını ortadan kaldırmaya yardımcı olması yönünde çağrıda bulundu. ABD merkezli düşünce kuruluşu Center for a New American Security’ye göre Türkiye, küresel drone ihracat pazarının yüzde 65’ine hakim durumda. Türk şirketi Baykar’ın tek başına pazarın yaklaşık %60’ına sahip olduğu söyleniyor; bu da en yakın ABD’li rakibinin üç katı büyüklüğünde.”

https://www.pentapostagma.gr/kosmos/ipa/7289237_erhetai-peina-stin-toyrkia-bazoyn-ton-emask-na-exafanisei-tin-toyrkiki

3.  AYAcademy Bülteni

FEYM Grubu eski üyemiz merhum Sayın Ferruh DEMİRMEN tarafından kaleme alınan “Ermeni Sorununda Utanılacak Yeni Gelişmeler” başlığı ile yayınlanan akademik makaleye ilişkin bilgiler ve erişim linkleri AYAcademy’nin aşağıdaki sosyal medya kanal linklerinde yayınlanmaktadır.

https://www.instagram.com/ayacademy.org.tr/
https://www.facebook.com/ayacademy.org.tr/
https://www.linkedin.com/company/ayacademy/
https://www.threads.net/@ayacademy.org.tr
https://www.tiktok.com/@ayacademy.org.tr
https://twitter.com/ayacademy_tr
https://t.me/AYAcademyTelegram
https://www.youtube.com/@AYAcademy_TR

Saygılarımla,

Serkan KORKMAZ

This entry was posted in ERMENİ SORUNU, FEYM GRUBU ÇALIŞMALARI. Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *