FEYM Grubu ve AYAcademy
Bilgilendirme Bülteni
(17 Ekim 2024)
1. Ermeni Meselesi / Ermeni Haberlerindeki İddialar / Azerbaycan ile İlgili Gelişmeler:
a. Kazakistan, Ermenistan-Azerbaycan görüşmelerine daha fazla ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu yineledi. Kazakistan Devlet Başkanı Kassym-Jomart Tokayev, Ermenistan Devlet Başkanı Vahagn Khachaturyan ile yaptığı görüşmede ülkesinin Ermenistan ve Azerbaycan arasında daha fazla barış görüşmesine ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu tekrarladı. Tokayev’in “Ermenistan, Kazakistan için güvenilir ve zamanla tecrübe edilmiş yakın bir ortaktır” dediği aktarıldı. https://www.panorama.am/en/news/2024/10/15/Kazakhstan-Armenia-Azerbaijan/3065574
b. Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan, İstanbul’da 3+3 formatında gerçekleştirilecek bakanlar toplantısına katılacak. Dışişleri Bakanlarının üçüncü toplantısı 18 Ekim günü İstanbul’da yapılacak. Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Ankara’da Ürdünlü mevkidaşı Ayman Al Safadi ile görüşmesinin ardından düzenlediği basın toplantısında bu bilgiyi paylaştı. Bölgesel platformun ikinci toplantısı Ekim 2023’te Tahran’da yapılmıştı. Toplantıya Ermenistan, Azerbaycan, Rusya, Türkiye ve İran Dışişleri Bakanları katılmıştı. https://en.armradio.am/2024/10/15/armenian-fm-to-participate-in-33-meeting-in-istanbul/
c. İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeshkian, Tahran’da Azerbaycan Başbakan Yardımcısı Şahin Mustafayev ile yaptığı görüşmede, hiçbir ülkenin egemenlik haklarının göz ardı edilmemesi gerektiğini söyledi. Pezeshkian ayrıca bölge dışı ülkelerin bölgeye müdahalesinin bölge ülkelerinin çıkarlarına hizmet etmeyeceğini vurguladı. https://en.armradio.am/2024/10/14/iran-cautions-azerbaijan-against-presence-of-outsiders-in-region/
https://news.am/eng/news/847275.html
ç. Fransa’nın yeni karakolu: Macron’un Ermenistan’daki sömürge senaryosu. Macron hükümeti, Güney Kafkasya’ya yönelik propaganda makinesini ve yayılmacı politikasını bir an bile durdurmuyor. “Her şey Ermenistan için” bahanesiyle Erivan neredeyse Paris’in bir ileri karakolu haline getirildi. Geçtiğimiz günlerde Fransa’nın Ermenistan büyükelçisi Olivier Decottignies ile Ermenistan Savunma Bakanı Suren Papikyan arasındaki görüşme garip bir sahne oluşturdu. Fransa, bu sözde diplomatı Ermenistan valisi ve Macron’un bölgedeki gözü olarak atadı ve böylece Fransa’nın bu bölgeyi sömürgeleştirme sürecini tamamladı ve ardından Fransız Guyanası’na benzer bir denizaşırı bölge olarak tescil etmiş oldu. Decottignies ile Ermenistan Savunma Bakanı arasındaki görüşme, Fransa’nın Güney Kafkasya’daki artan askeri angajmanını vurguluyor. Görüşmeler, Ermeni Silahlı Kuvvetleri içindeki reformlar ve Ermenistan’ın askeri yeteneklerini artırmaya odaklanan işbirliği programları da dahil olmak üzere savunma işbirliğini genişletme etrafında dönüyordu. Bu toplantı, Fransa’nın Ermenistan üzerindeki nüfuzunu pekiştirme ve neo-sömürgeci stratejisi gibi belirli çıkarları derinleştirme hırsını yansıtıyor. https://www.azernews.az/analysis/232610.html
d. Bakü Beyaz Şehir projesi, Cenevre’deki BM Dördüncü Belediye Başkanları Forumu olan “Geleceğin Şehirleri Zirvesi”nde sunuldu. Bu, Bakü Beyaz Şehir projesinin BM Belediye Başkanları Forumu’na ikinci katılımı oldu. 2019’da Bakü Beyaz Şehir projesi, BM Avrupa Ekonomik Komisyonu’nun 68. oturumunun bir parçası olarak ilk kez Cenevre’ye davet edildi ve burada “Sürdürülebilir Bir Gelecek İçin Kentsel Gelişim Stratejileri Oluşturma” etkinliğine katkıda bulundu. https://www.azernews.az/nation/232586.html
e. AVİM web sitesinde “ERMENİSTAN ANAYASA MAHKEMESİ KARARI: TÜRKİYE’YE KARŞI TUTUM DEĞİŞMEDİ” başlıklı analiz yazısı yayınlanmaktadır. “Azerbaycan ve Ermenistan arasında imzalanması beklenen barış anlaşmasına giden süreçte en temel konulardan biri olan sınırların belirlenmesi amacıyla iki ülkenin komisyonları çeşitli görüşmeler gerçekleştirmiş ve nihayet 30 Ağustos 2024 tarihinde yapılan açıklamalar ile sınırların belirlenmesi yönünde anlaşmaya varıldığı duyurulmuştu. Azerbaycan Ermenistan sınır belirleme komisyonlarının kararına uygun olarak iki ülke de iç prosedürlerinin uygulamasına başlamış, bu doğrultuda Ermenistan bu prosedürün bağlayıcı ilk ayağı olarak komisyonların kararını Anayasa’nın yoğunluğunu incelemek üzere Anayasa Mahkemesine göndermiştir. 26 Eylül 2024 tarihinde Ermenistan Anayasa Mahkemesi söz konusu yönetmeliğin Anayasaya uygunluğunu araştırarak sınır belirleme komisyonun aldığı kararın anayasaya aykırı olmadığı hükmüne varmıştı.” tespitleri ile başlayan makaleye aşağıdaki linkten erişim sağlanabilmektedir. https://avim.org.tr/tr/Yorum/ERMENISTAN-ANAYASA-MAHKEMESI-KARARI-TURKIYE-YE-KARSI-TUTUM-DEGISMEDI
2. Yunan Sorunları / Yunan Haberlerindeki İddialar “” işareti içinde gösterilmiştir / Kıbrıs ile İlgili Gelişmeler:
a. KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, BM Genel Sekreteri’nin teklifi üzerine Rum liderle New York’ta gerçekleştirilecek gayriresmî görüşme için yola çıktı. Tatar görüşmede, KKTC’nin kararlı olduğu siyasetini sürdüreceğini ve Kıbrıs Türkü’nün haklarını savunacağını vurguladı. “Haklı davamızı savunmak için orada olacağız.” ifadelerini vurgulayan Tatar, BM Genel Sekreteri’nin Kişisel Temsilcisi Maria Angela Holguin Cuellar’ın görevi sırasında ortak zemin bulamadığını, kendisine ortak zeminin ancak Kıbrıs Türkü’nün egemenlik hakkının teyidi ile oluşabileceğini söylediğini kaydetti. https://www.qha.com.tr/turk-dunyasi/kktc-cumhurbaskani-tatar-biz-kibris-turku-nun-egemenliginden-taviz-veremeyiz-496242
b. Yunan Haberleri “GKRY “sözde” cumhurbaşkanı Hristodoulidis, New York’taki BM Genel Merkezi’nde düzenlenen resmi olmayan akşam yemeğinin ardından yaptığı açıklamada, ‘Gayri resmi toplantılar geçmişte olduğu gibi üç garantör gücün katılımıyla genişletilmiş bir biçimde devam edecek’ dedi ve bu önemli girişim için BM Genel Sekreteri’ne teşekkür etti.” https://www.pentapostagma.gr/ethnika-themata/kypriako/7270049_den-brethike-i-hrysi-tomi-sto-atypo-deipno-hristodoylidi-kai-tatar
c. Yunan Haberleri “Atina altı mil konusundaki tavizleri reddediyor. Üst düzey bir Yunan hükümet yetkilisi, egemenlik meselelerinin Türkiye ile görüşmelerde müzakere edilemez olduğunda ısrar ediyor. Yunanistan, Türkiye ile devam eden anlaşmazlığında karasularını altı deniz miline düşürme konusunda herhangi bir uzlaşmayı kesin bir şekilde reddetti, üst düzey bir Yunan hükümet yetkilisi kritik diplomatik görüşmeler öncesinde olası tavizler hakkındaki spekülasyonları ortadan kaldırdı. Yetkili, “Altı mil mi? İmkanı yok,” diye vurguladı. Bu açıklamalar, Yunanistan Dışişleri Bakanı George Gerapetritis’in iki ülke arasındaki kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölgenin (MEB) belirlenmesine ilişkin müzakereler için bir çerçeve oluşturmak üzere Kasım ayında Türk mevkidaşı Hakan Fidan ile görüşmeye hazırlanması sırasında geldi. Görüşmelerin ön hazırlık niteliğinde olması ve her iki tarafın da masaya maksimalist pozisyonlar getirmesi bekleniyor. Ancak, karşılıklı olarak kabul edilebilir bir uzlaşma arayışında manevra alanı olabilir. Yunan yetkililer, yaklaşan görüşmelerin daha çok gelecekteki diyaloğun yapısına odaklanacağını vurguladı. Haritalar da dahil olmak üzere herhangi bir esaslı tartışmanın, Yunanistan Başbakanı Miçotakis ve Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onayına bağlı olarak Ocak ayından sonraya kadar yapılması beklenmiyor. Atina, Türkiye’nin Yunan adalarının statüsünü ve silahsızlandırılmasını Uluslararası Adalet Divanı’na getirme konusundaki ısrarı gibi egemenlik meselelerinin tamamen gündemden düştüğünü açıkça belirtti. Yunan yetkili, “Egemenlik meseleleri müzakere edilemez. Bunlar Yunan-Türk diyaloğunun bir parçası değil ve uluslararası yargı yetkisine tabi olmayacak” dedi. Türkiye’nin son eylemleri görüşmelere uzlaşmazlık ekledi. Son aylarda Ankara, bir İtalyan gemisinin Yunanistan-Kıbrıs elektrik bağlantı kablosu için araştırma yaptığı Kasos’un güneyindeki bölgeye bir firkateyn konuşlandırdı. Bu hareket, Türkiye’nin diplomatik duruşuyla birleşince, her iki ülke de hassas müzakerelere hazırlanırken gerginliği artırdı. Buna paralel olarak Yunanistan, Ege ve İyon denizlerinde deniz parkları kurma planlarını ilerletiyor; bu, öncelikle ekolojik bir girişim olmasına rağmen Ankara’nın öfkesini çekti. Bu parkların deniz sınırlarına ilişkin nihai kararlar Nisan 2025’e ertelendi. Her iki ülke de Kasım ayındaki toplantılarına doğru ilerlerken, risk yüksek. Şimdilik Yunanistan, toprak haklarını ve egemenliğini savunmada kararlılığını korurken, bu görüşmelerin sonucu Yunan-Türk ilişkilerinin geleceğini belirleyebilir.” https://www.ekathimerini.com/politics/foreign-policy/1250817/athens-dismisses-six-mile-concessions/
3. AYAcademy Bülteni
“İngiltere Özelinde Türkiye’nin Sağlık Turizmi Fırsatları” başlığı ile yayınlanan akademik makaleye ilişkin bilgiler ve erişim linki AYAcademy’nin aşağıdaki sosyal medya kanal linklerinde yayınlanmaktadır.
https://www.instagram.com/ayacademy.org.tr/
https://www.facebook.com/ayacademy.org.tr/
https://www.linkedin.com/company/ayacademy/
https://www.threads.net/@ayacademy.org.tr
https://www.tiktok.com/@ayacademy.org.tr
https://twitter.com/ayacademy_tr
https://t.me/AYAcademyTelegram
https://www.youtube.com/@AYAcademy_TR
Saygılarımla,
Serkan KORKMAZ