FEYM Grubu ve AYAcademy Bilgilendirme Bülteni (07 Ekim 2024)

FEYM Grubu ve AYAcademy
Bilgilendirme Bülteni
(07 Ekim 2024)


1. Ermeni Meselesi / Ermeni Haberlerindeki İddialar / Azerbaycan ile İlgili Gelişmeler:
a.  Amerika Ermeni Ulusal Komitesi (ANCA), ABD’deki seçimler kapsamında 84 Ermeni yanlısı kongre adayını desteklediğini açıkladı. Ermeni ve yanlısı seçmenler için bir kamu hizmeti olarak, ANCA, görevdeki Senatör ve Temsilcİleri 40’tan fazla Ermeni yanlısı temel performans göstergesine göre derecelendirerek 84 adaydan oluşan bir grubun ANCA tarafından desteklendiğini duyurdu.  https://www.panorama.am/en/news/2024/10/05/ANCA/3061516
b.  Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan, Rusya’nın başkenti Moskova’ya çalışma ziyaretinde bulunacak. Mirzoyan, Bağımsız Devletler Topluluğu Dışişleri Bakanları Konseyi’nin toplantısına da katılacak.  https://www.panorama.am/en/news/2024/10/07/Armenian-FM/3061952
https://en.armradio.am/2024/10/07/armenian-fm-to-visit-moscow-5/
c.  Ermenistan Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ani Badalyan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in Ermenistan’a yönelik son askeri eylem tehditlerine yanıt verdi. Badalyan açıklamasında; “Erivan, komşularından hiçbirine karşı saldırgan bir niyetinin olmadığını, komşularının toprak bütünlüğünü tanıdığını ve herhangi bir toprak iddiasının olmadığını defalarca ve en üst düzeyde duyurdu. Ermenistan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi’nin, Yüksek Mahkeme’nin Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki sınırın belirlenmesine ilişkin Komisyonların Ortak Faaliyetleri hakkındaki düzenlemesinin Ermenistan Cumhuriyeti Anayasası’na uygun olduğunu doğruladığı ve onayladığı ve Anayasa’nın Ermenistan’ın herhangi bir komşusuna karşı toprak iddiaları içerdiğine dair tüm iddiaları reddettiği son kararının vurgulanması gerekir. Ermenistan Cumhuriyeti ayrıca, topraklarının bir kısmı işgal altında olmasına rağmen, bunları askeri yollarla geri alma niyeti veya gündemi olmadığını, çünkü söz konusu Sınırın Belirlenmesine İlişkin Komisyonların Ortak Faaliyetleri hakkındaki düzenlemenin bu konuları barışçıl bir şekilde ve müzakereler yoluyla ele almak ve çözmek için tüm fırsatları sağladığını” belirtti. https://www.panorama.am/en/news/2024/10/05/Armenia-MFA/3061315
https://en.armradio.am/2024/10/07/armenia-again-denies-territorial-claims-on-azerbaijan/
https://news.am/eng/news/846112.html
ç.  Ermenistan Başsavcısı Anna Vardapetyan ve Rus mevkidaşı Igor Krasnov, Erivan’da gerçekleştirdikleri toplantıda 2025-2026 için bir işbirliği programı imzalayarak bilimsel ve eğitim alanındaki bağları daha da güçlendirmeyi kararlaştırdı. https://www.panorama.am/en/news/2024/10/05/Armenian-Russian-chief-prosecutors/3061441
d.  Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Frankofoni Zirvesi’nin açılışında yaptığı konuşmada, “Hepimiz Ermeni kardeşlerimizin egemenliklerine ve toprak bütünlüklerine saygı göstermek için onların yanındayız” dedi.  https://en.armradio.am/2024/10/05/189105/
https://massispost.com/2024/10/president-emmanuel-macron-reaffirms-frances-unconditional-support-for-armenia/
e.  Ermeni Bilim ve Teknoloji Vakfı (FAST), Vakfın Mütevelli Heyeti’nin kararıyla Suzanna Shamakhyan’ın 1 Ocak 2025’ten itibaren İcra Direktörü olarak atandığını duyurdu. Vakfın mevcut CEO’su Armen Orujyan, FAST Mütevelli Heyeti’ne katılarak, Yönetim Kurulu üyesi olarak Vakfın misyonuna katkıda bulunmaya devam ediyor.  https://massispost.com/2024/10/foundation-for-armenian-science-and-technology-appoints-suzanna-shamakhyan-as-executive-director-and-expands-board-of-directors/
f.  Ermenistan’da eşi benzeri olmayan bir Ermeni-Amerikan kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer (KBRN) müdahale tatbikatı gerçekleştirildi. Tatbikat, kitle imha silahlarına (KİS) karşı mücadele kapsamında, ABD Savunma Bakanlığı’nın Savunma Tehdit Azaltma Ajansı ile birlikte Ermenistan’da saha tatbikatları şeklinde gerçekleştirildi. Tatbikat, kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer tehditlerin yayılmasına karşı Ermenilerin müdahalesinin olanaklarını ve mekanizmalarını değerlendirmeyi amaçlıyordu. Hem dahil olan yapıların sayısı hem de coğrafya açısından Ermenistan için eşi benzeri olmayan bir tatbikattı. https://massispost.com/2024/10/unprecedented-armenian-american-cbrn-response-exercises-held-in-armenia/
g.  Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Doğu Avrupa ve Orta Asya Bölge Direktörü Florence Bauer, ilk resmi ziyaretini Ermenistan’a gerçekleştirecek. https://news.am/eng/news/846132.html
h.  Bakü, askeri operasyonlar ve hukuk üzerine Uluslararası Çalıştaya ev sahipliği yapıyor. Askeri Operasyonları Yöneten Uluslararası Kurallar Üzerine Çalıştay (SWIRMO), Azerbaycan Savunma Bakanlığı ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) tarafından 7 Ekim’de Bakü’de düzenlendi.  https://www.azernews.az/nation/232251.html
i.  Paşinyan: Karabağ meselesi Ermenistan’ın boynundaki ipti. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Karabağ sorununun uzun yıllardır ülkelerini zor durumda bıraktığını belirtti. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan 2 Ekim 2024 tarihinde parlamentoda yaptığı konuşmasında, Karabağ meselesinin uzun yıllardır Ermenistan için bir sorun teşkil ettiğini ve bu durumun ülkelerini zor durumda bıraktığını belirtti. Paşinyan Karabağ sorununu, Ermenistan’ın devletliğini hedef alan bir araç olarak değerlendirdi. Paşinyan ayrıca, “Karabağ meselesi, Ermenistan için bir ip gibi kullanıldı. Bu, güvenliğimizi garanti ettiğini düşündüğümüz Rusya ve diğer ülkeler tarafından da yapıldı.” ifadelerini kullandı. Paşinyan, Rusya’nın kendi güvenliğini bile sağlayamadığını vurgulayarak, “Eğer onlar kendi güvenliklerini sağlayamıyorsa, bizim güvenliğimizi nasıl garanti edebilirler?” ifadelerini kullandı. https://www.qha.com.tr/turk-dunyasi/pasinyan-karabag-meselesi-ermenistan-in-boynundaki-ilmikti-495721
2.  Yunan Sorunları / Yunan Haberlerindeki İddialar “” işareti içinde gösterilmiştir / Kıbrıs ile İlgili Gelişmeler:
a.  Yunan Haberleri “Yunanistan ve Türkiye deniz sorunlarına dair görüşmelere başlıyor. İki ülkenin dışişleri bakanlarına deniz sınırları ve kıta sahanlığı konusunda görüşmelere girmeleri talimatı verildi. Başbakan Miçotakis ve Erdoğan liderliğindeki Yunan ve Türk heyetleri New York’taki BM Genel Kurulu’nda bir araya geldi. Yunanistan ve Türkiye dışişleri bakanları, Başbakan Miçotakis ile Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan arasında New York’taki Birleşmiş Milletler Genel Kurulu sırasında gerçekleşen kısa ama önemli toplantının ardından deniz sınırları ve kıta sahanlıklarının sınırlandırılması konusunda görüşme yapmakla görevlendirildi. Bu, iki ülke arasında Ege ve Doğu Akdeniz’deki deniz yetki alanları konusunda uzun süredir devam eden sınırlandırma anlaşmazlığında önemli bir adım oldu. Miçotakis ve Erdoğan, dışişleri bakanları George Gerapetritis ve Hakan Fidan’a iki aşamalı bir müzakere sürecine girmeleri için yetki verdi. İlk aşama, görüşmeler için yasal ve prosedürel çerçevenin belirlenmesine odaklanarak zemin hazırlayacak. Bu aşamanın merkezinde, uygulanabilir uluslararası hukuku belirlemek ve çözülmemiş bir sorunun Lahey’deki Uluslararası Adalet Divanı veya Hamburg’daki Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi gibi uluslararası bir mahkemeye sevk edilmesi olasılığını oluşturmak yer alacaktır. İkinci aşama, Ocak ayındaki Yunanistan-Türkiye Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi toplantısının ardından 2025’in başlarında başlayacak. Bu aşama, deniz alanlarının sınırlandırılmasına ilişkin belirli haritaların ve teknik ayrıntıların tartışılması da dahil olmak üzere daha ayrıntılı müzakereleri içerecektir. Her iki ülke de bu tartışmaların, on yıllardır gerginliği körükleyen çakışan iddialar konusundaki tartışmalı konuya açıklık getireceğini umuyor.”
“Yunan Dışişleri Bakanı: ‘Sadece eylem bir ivme yaratabilir.’ Yunan Dışişleri Bakanı George Gerapetritis, kıta sahanlığı ve MEB konusunda görüşmelerin başlaması için çerçeveyi görüşmek üzere Kasım ayında Türk mevkidaşıyla bir araya gelecek. Yunan Dışişleri Bakanı George Gerapetritis ve Türk mevkidaşı Hakan Fidan’ın önümüzdeki ay Atina’da, münhasır ekonomik bölge (MEB) ve kıta sahanlığı sınırlandırması konusunda müzakerelere devam etmek için atılacak sonraki adımlara odaklanan görüşmeler yapması bekleniyor. Yunan Dışişleri Bakanı, Kathimerini’ye verdiği röportajda bunu doğruladı. Gerapetritis geçmişteki gibi temaslar sürecini sürdürmenin söz konusu olmadığını, çünkü “ortaya çıkan şeyin, her turun sonunda kendimizi başlangıçta olduğumuzdan daha kötü bir konumda bulduğumuz” olduğunu belirtti. Geraptritis, diplomasi alanında “sadece eylem ivme yaratabilir” diye ekledi. İki ülkenin liderlerinin [Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan] ikili ilişkilerin farklı bir yörüngeye oturtulması için yapılandırılmış bir diyalog başlatmaya karar vermelerinin üzerinden yaklaşık 15 ay geçmişti. Adım adım, krizleri önlemek için açık iletişim kanallarıyla belirli bir güven düzeyine ulaştık. Göç, sivil koruma ve olumlu gündem konularındaki işbirliği somut sonuçlar getirirken, ulusal hava sahamızın ihlalleri etkili bir şekilde durdu. Bu iklim, unutmayalım ki iki savaşın ortasında kalan mahallemizde bir sakinlik ve güvenlik duygusu oluşturmaya katkıda bulunma arzumuzu teyit ediyor. Şu anda, iki dışişleri bakanı olarak, kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölgenin belirlenmesi konusunda kapsamlı bir tartışmaya devam etmek için ön koşulların yerinde olup olmadığını değerlendirme görevi bize verildi. Bu ön koşullar, yalnızca bu belirli konuyu ilgilendirebilecek tartışmanın içeriği, sınırlandırma için uygulanacak genel ilkeler -yani uluslararası hukukun tam olarak uygulanması-, zaman çizelgesi ve diyalog biçimi ve ayrıca bu sürecin bir mutabakat zaptına dayalı son noktası olabilecek uluslararası tahkime başvurulmasıyla bağlantılıdır. Bu konuları, muhtemelen Kasım ayında Atina’ya yapacağı ziyarette Türk Dışişleri Bakanı ile görüşme fırsatım olacak. Görüşme, Yunan-Türk diyaloğu çerçevesinde egemenlik meselesi olarak karasuları sorununu içermiyor. Dahası, karasularının genişletilmesi, Yunan devletinin uygun gördüğü şekilde ve zamanda egemen ve devredilemez hakkıdır. Sınırlandırma çerçevesi konusunda bir yakınlaşma sağlanırsa, iki lider, eğer öyle değerlendirirlerse, Ocak ayında Ankara’da yapılması planlanan Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi sırasında derinlemesine görüşmelerin başlaması için özel talimatlar verecekler. İki taraf arasında çerçeve konusunda bir mutabakat olmazsa, sınırlandırma hakkındaki görüşme devam etmeyecek ama nispeten iyi iklimi korumaya çalışacağız. İstikşafi görüşmelerle ilgili olarak, basitçe ifade edeyim: 65. Tura gitme niyetimiz yok. 21 yıl ve 64 görüşme turundan sonra, Türkiye ile prosedür konusunda bile, hatta içerik konusunda bile bir tartışma başlatabileceğimiz bir noktaya ulaşmayı başaramadık. Ve ne yazık ki ortaya çıkan şey, her turun sonunda kendimizi başlangıçta olduğumuzdan daha kötü bir konumda bulmamız oldu. Tarih bize, karmaşık dış politika konuları söz konusu olduğunda, eylemsizliğin genellikle zararlı olduğunu gösterdi. Sadece eylem ivme yaratır.”
Söz konusu görüşmelere yönelik verilen karar içeriği nedeniyle Türk kamuoyunda tepkiyle karşılandı. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Yunan Dışişleri Bakanının isteği üzerine sadece “kıta sahanlığı” konusunu konuşmak üzere masaya oturtulduğu, Cumhuriyet tarihinde ilk defa Ege’deki sorunları bütüncül olarak konuşmadan sadece kıta sahanlığı konusunu konuşmak demenin Yunanistan’a talep ettiği tavizleri vermek demek olduğu belirtilmiştir. https://www.ekathimerini.com/in-depth/interviews-in-depth/1250254/fm-only-action-can-produce-momentum/
https://www.ekathimerini.com/politics/foreign-policy/1249621/greece-turkey-wade-into-maritime-issues/
https://greekcitytimes.com/2024/10/07/title-diplomatic-efforts-to-resolve-greece-turkiye-maritime-disputes-by-2025/
3.  AYAcademy Bülteni
“Medeniyet Dili Olarak Türkçe” başlığı ile yayınlanan akademik makaleye ilişkin bilgiler ve erişim linki AYAcademy’nin aşağıdaki sosyal medya kanal linklerinde yayınlanmaktadır.
https://www.instagram.com/ayacademy.org.tr/
https://www.facebook.com/ayacademy.org.tr/
https://www.linkedin.com/company/ayacademy/
https://www.threads.net/@ayacademy.org.tr
https://www.tiktok.com/@ayacademy.org.tr
https://twitter.com/ayacademy_tr
https://t.me/AYAcademyTelegram
https://www.youtube.com/@AYAcademy_TR

Saygılarımla,

Serkan KORKMAZ

This entry was posted in ERMENİ SORUNU, FEYM GRUBU ÇALIŞMALARI. Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *