ERMENİ MESELESİ KONUSUNDAKİ TEMEL KİTAPLAR LİSTESİ
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığına 36 yıl hizmet eden değerli Diplomat Sn. Cemal Erbay “Ermeni konusundaki gerçekleri en net şekilde izah eden ve piyasada ya da sahaflarda bulunabilen kitapların topluca bir listesini oluşturmak üzere bir çalışma başlattığını bildirdi ve benim de bu konudaki çalışmasına katkıda bulunmamı istedi.
Sn. Erbay’ın iletisini müteakip binlerce kitap arasından bu alandaki en önemli kitapları belirlemeye çalıştım. Sonunda tamamlanan 100 kitaplık listeyi ekte gönderiyorum.
Ermeni konusu ile ilgilenenlerin bileceği üzere Cevdet Küçük’ ün ve Esat Uras’ın eserleri bu konuda yazılan eserler arasında en kapsamlı kaynak eserler oldukları için listenin ilk iki sırasına bu iki yazarın eserlerini aldım. FEYM Grubunun kurucusu merhum Şükrü Server Aya tarafından yazılan kitapların ve son dönemde TEKAR Vakfı tarafından peşpeşe yayınlanan kitapların da bu alanda önemli bir boşluğu doldurduğuna inanıyorum.
Keza TASFO (Turkish-American Security Foundation-Türk Amerikan Güvenlik Vakfı) tarafından hazırlanan ve 10 yabancı ve iki Türk yazarla yapılan mülakatları içeren “12 Interwievs in 12 Months: The Truth About the So Called Armenian Genocide (12 Ayda 12 Mülakat, Sözde Ermeni Soykırımı Hakkında Hakikat)” adlı eserin özellikle yabancılara tavsiye edilmesi Türkçe bilmeyen yabancıların da Ermeni meselesi konusunda bilgilendirilmelerine ve konuya daha önyargısız bakmalarına imkân sağlayacaktır. Söz konusu kitap Amazon tarafından satışa sunulmuştur.
Yabancıların ve maalesef çok sayıda Türk politikacının ve aydının da görmezden geldiği bir husus olan, Ermeni katliamından kaçmak için evlerini terk edip göç etmek zorunda kalan ve 2/3’ü Ermeni saldırıları, açlık ve yol şartları nedeniyle hayatını kaybeden 1.604.031 Türkün maruz kaldığı zulüm ve katliamların ele alındığı, Prof. Dr. Tuncay Öğün tarafından kaleme alınan “Unutulmuş Bir Göç Trajedisi Vilayat-ı Şarkiye Mültecileri” adlı eseri her Türk vatandaşının okuması gerekmektedir.
Bu arada Ermenistan’ın ilk Başbakanı Kaçaznuni’nin kaleme aldığı ve Ermenilerin yabancıların telkinlerine kanarak Osmanlı Devleti’ne isyan ettiğini, Türklerin Ermeni göçünden dolayı suçlanamayacağını anlatan “The Armenian Revolutionary Federation Has Nothing to Do Any More (Taşnak Partisi’nin Yapacağı Bir Şey Yok) adlı kitabın Ermeni istihbarat servisi tarafından dünya kütüphanelerinden toplatıldığını ve Ermenilerin kütüphanelerden yok edemedikleri kitapların ilgili sayfalarını yırttıklarını hatırlatmakta yarar görüyorum.
Bütün bu kitaplara ilave olarak Doğu Anadolu’yu işgale gelen Rus ordusunda görevli Yarbay Tverdohlebof, Rus arşivlerinde inceleme yapan Prof. Dr. Mihail Bashanov ve Dr. Mehmet Perinçek, Eric Feigl, Felix Guse, Prof. Dr. Justin McCarthy, Prof. Dr. Guenter Lewy, Prof. Dr. Michael M. Gunter, Prof. Dr. Heath Lowry, Prof. Dr. Jeremy Salt ve Prof. Dr. Oleg Kuznetsov’un kitaplarını ve makalelerini okuyanlar asıl soykırıma maruz kalanın Türkler olduğunu arşiv belgelerini inceleyen akademisyenlerin kaleminden öğrenmiş olacaklardır.
Son yıllarda bu konuda önemli bir kitap da bir Fransız yazar tarafından kaleme alındı. Yves Bénard; “Génocide Arménien, et si on nous avait menti? (Ya bize yalan söylendiyse)” adlı eserini bastırma konusunda epeyi güçlük yaşadıktan sonra bu değerli eser “Société des Ecrivains” tarafından basıldı ve Ermeni yalanlarını Türkleri soykırımla suçlayan Ermenilerin ve onları destekleyenlerin yüzüne bir tokat gibi vurdu.
Ermeni konusundaki gerçekleri dile getiren bir diğer eser Japonya’dan AVİM (Avrasya İncelemeleri Merkezi)’ne gönderdiği uzun mektupta özeleştiri yaparak Ermenileri Türklere ihanet etmekle ve katliam uygulamakla suçlayan önyargısız Ermeni vatandaşı İver Torikyan’ın yazdıklarının yer aldığı “Japonya’dan Bir Mektup Stratejik Suskunluk: Ermenilerin Sessizliği” adlı kitaptır.
İver Torikyan’ın mektubunun son bölümünde yazdığı aşağıdaki paragraf Ermeni meselesi konusundaki gerçekleri hiçbir yoruma gerek olmayacak şekilde bütün çıplaklığıyla ortaya koymaktadır:
“Utanç duyuyorum. Hiçbir Ermeni’nin öne çıkıp “Evet, Rus ordusunun Türkiye’yi işgal etmesine destek verdik. Ve evet, biz Ermeniler binlerce Osmanlı askerini, kadınını ve çocuğunu katlettik. İnsanlığa karşı suç işledik” deme dürüstlüğü ve cesaretini göstermiş olmamasından dolayı utanç duyuyorum. Bu kelimeleri yazdıkça parmaklarım sızlıyor. Dünyadaki Ermenilerin çoğunluğunun bir asırdan önce Türkiye’deki on binlerce insana karşı gerçekleştirmiş olduğumuz zulmü kabul etmeyi reddetmesinin bir rezalet olduğunu düşünüyorum”.
Halen Ankara dışında ve kütüphanemden uzakta olduğumdan bazı yazarları dikkatten kaçırmış olabilirim. Bu nedenle zamanla bu listeyi genişletme ihtiyacı doğabilir. Bununla birlikte yine de bu çalışma ile Ermeni meselesindeki gerçekleri ve yalanları öğrenmek isteyenler için kapsamlı bir müracaat dokümanı oluşmuş oldu.
Bu listenin oluşturulmasına öncülük eden Sn. Cemal Erbay’a tekrar şükranlarımı sunuyorum.
FEYM (Fanatik Ermenilerle ve Yunanlılarla Mücadele) Gr. Bşk. E. Kur. Alb. Doç. Dr. Ömer Lütfi Taşcıoğlu
ERMENİ MESELESİ KONUSUNDA YAZILMIŞ 100 ÖNEMLİ ESER
-
Cevdet Küçük, Osmanlı Diplomasisinde Ermeni Meselesinin Ortaya Çıkışı, İstanbul Üniversitesi Yayınları; No. 3265, İstanbul, 1984.
-
Esat Uras, The Armenians in History and the Armenian Question (Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi), Documentary Publications, İstanbul, 1988.
-
Azmi Süslü, Ermeniler ve 1915 Tehcir Olayı, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörlüğü Yayın No:5, Ankara, 1990.
-
Azmi Süslü, Fahrettin Kırzıoğlu, Refet Yinanç, Yusuf Halaçoğlu, Türk Tarihinde Ermeniler, Kafkas Üniversitesi Rektörlüğü Yayın No:2, Levent Ofset Matbaacılık ve Yayıncılık, Ankara, 1995.
-
Ermeni Komitelerinin Amaçları ve İhtilal Hareketleri, Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etütler (ATASE) Başkanlığı yayınları, Ankara, 2003.
-
Arşiv Belgeleriyle Ermeni Faaliyetleri 1914-1918 (Armenian Activities in the Archive Documents 1914-1918), Genelkurmay Basımevi, Ankara, 2008.
-
İhsan Sakarya, “Belgelerle Ermeni Sorunu”, Genelkurmay ATASE Yayınları, Ankara,1984.
-
Ermeniler Tarafından Yapılan Katliam Belgeleri Cilt-I (1914-1919) ve Cilt-II (1919-1921), Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivleri Daire Başkanlığı, Ankara, 2001.
-
Münir Süreyya Bey, Ermeni Meselesinin Siyasi Tarihçesi, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayın No:53, Ankara, 2001.
-
Recep Karacakaya, Kaynakçalı Ermeni Meselesi Kronolojisi (1878-1923), Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, Ankara, 2001.
-
Kamuran Gürün, The Armenian File (Ermeni Dosyası), Bilgi Yayınevi, Ankara, 2012.
-
Ergünöz Akçora, Osmanlı Devleti Dönemi Ermeni İsyanları ve Türk-Ermeni Toplumu İlişkilerine Etkileri, Osmanlı’dan Günümüze Ermeni Sorunu, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 2001.
-
Ergünöz Akçora, Van ve Çevresindeki Ermeni İsyanları (1896-1916), Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul, 1994.
-
Feridun Ata, İşgal İstanbul’unda Tehcir Yargılamaları, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2011.
-
Türkkaya Ataöv, An Armenian Source: Hovannes Katchaznouni, Ankara University Faculty of Political Science, Ankara, 1985.
-
Türkkaya Ataöv, An Armenian Falsification, Sevinç matbaası, Ankara, 1985.
-
Türkkaya Ataöv, “Hitler and the Armenian Question”, Ankara University Faculty of Political Science, Ankara, 1984.
-
Omer Lutfi Tascioglu/ Emre Serbest (Editors), 12 Interviews in 12 Months: The Truth About the So Called Armenian Genocide (12 Ayda 12 Mülakat, Sözde Ermeni Soykırımı Hakkında Hakikat), Serbest Publishing LLC, Panama City, USA, 2023.
-
Pulat Tacar, The Truth Will Out, Terazi yayıncılık, Ankara, 2024.
-
Yusuf Halaçoğlu, Ermeni Tehciri ve Gerçekler (1914-1918), Türk Tarih Kurumu Yayınları Sayı 90, Ankara, 2001.
-
Hikmet Özdemir, Kemal Çiçek, Ömer Turan, Ramazan Çalık, Yusuf Halaçoğlu, Ermeniler: Sürgün ve Göç, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2004.
-
Tuncay Öğün, Unutulmuş Bir Göç Trajedisi Vilayat-ı Şarkiye Mültecileri (1915-1923), Babil Yayıncılık, Ankara, 2004.
-
Ömer Lütfi Taşcıoğlu, Türk-Ermeni İlişkilerinde Tarihi, Siyasi ve Hukuki Gerçekler, Nobel Akademik yayınları, Ankara, 2015.
-
Ömer Lütfi Taşcıoğlu, Yabancı Devletlerin Türkiye’yi Parçalama Planları, Anadolu’da Ermenistan Kurma Çabaları, Nobel Akademik Yayınları, Ankara, 2020.
-
Ömer Lütfi Taşcıoğlu, Türk Ermeni İlişkilerindeki Tarihsel Gerçekler (7 yabancı dile çevrilmiştir), Nobel Akademik yayınları, Ankara, 2020.
-
Ömer Lütfi Taşcıoğlu, Kardeşçe Yaşamak Varken, Nobel Akademik Yayınları, Ankara, 2024.
-
Mehmet Perinçek, Rus Devlet Arşivlerinden 150 Belgede Ermeni Meselesi, Kırmızı Kedi Yayınları, İstanbul, 2013.
-
Mehmet Perinçek, Ermeni Milliyetçiliğinin Serüveni, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2015.
-
Şeref Ünal, Uluslararası Hukuk Açısından Ermeni Sorunu, IV/A-2- 3. Dizi-Sayı:3, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2011.
-
Şeref Ünal, Salomon Teilerian Davası, Talat Paşa Suikastı, Ufuk Üniversitesi Yayınları, Ankara, 2004.
-
Selami Kılıç, Türk – Alman Arşiv Belgeleriyle Ermeni Sorunu ve Almanya, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2015.
-
Ahmet Ender Gökdemir, Cenûb-i Garbî Kafkas Hükûmeti, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi Yayını, Ankara, 1998.
-
Enver Konukçu, Ermenilerin Yeşilyayla’daki Türk Soykırımı (11-12 Mart 1918), Atatürk Üniversitesi Rektörlüğü Yayını, No:674, Ankara, 1990.
-
Halil Kemal Türközü, Osmanlı ve Sovyet Belgeleriyle Ermeni Mezalimi, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara, 1982.
-
Şenol Kantarcı “Tarih ve Uluslararası İlişkiler Boyutuyla Ermeni Dosyası”, Lalezar Yayınları, Ankara, 2007.
-
Şenol Kantarcı, Amerika Birleşik Devletleri’nde Ermeniler ve Ermeni Lobisi, Aktüel Yayınları, Ankara, 2004.
-
İbrahim Ethem Atnur, Türkiye’de Ermeni Kadınları ve Çocukları Meselesi (1915-1923), Ebabil Yayınları, Ankara, 2006.
-
Bilal Şimşir, British Documents on Otoman Armenians”, Türk Tarih Kurumu yayınları, Ankara, 1983.
-
Haluk Selvi (Editör), Geçmişten Günümüze Ermeni Sorunu ve Avrupa, Sakarya Üniversitesi Türk-Ermeni İlişkileri Araştırma Merkezi Yayını, Sakarya, 2006.
-
Osmanlı Belgelerinde Ermeni-Fransız İlişkileri Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, Cilt I-II, Ankara, 2002.
-
Osmanlı Belgelerinde Ermeni-İngiliz İlişkileri (1896-1922), Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayın No: 76, Ankara, 2005.
-
Osmanlı Belgelerinde Ermeni-Rus İlişkileri (1899-1906) Cilt I-II-III, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, Ankara, 2006.
-
Şinasi Orel and Süreyya Yuca, The Talat Paşa Telegrams, Historical Fact or Armenian Fiction (Ermenilerce Talat Paşa’ya Atfedilen Telgrafların Gerçek Yüzü), K. Rüstem & Brother, Lefkoşa, 1983.
-
Tolga Başak, İngiltere’nin Ermeni Politikası (1830-1923), IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul, 2008.
-
Nejat Göyünç, Osmanlı İdaresinde Ermeniler, Gültepe Yayınları, İstanbul, 1983.
-
Seyit Sertçelik, Rus ve Ermeni Kaynakları Işığında Ermeni Sorununun Ortaya Çıkış Süreci (1678-1714), TBMM Kültür Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları No:131, Ankara, 2009.
-
Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi Kafkas Cephesi, II. Ordu Harekâtı, Cilt I, Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etütler Başkanlığı Yayınları, Ankara, 1993.
-
Münir Süreyya Bey, Ermeni Meselesinin Siyasi Tarihçesi, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayın No:53, Ankara, 2001.
-
Yusuf Hikmet Bayur, Ermeni Meselesi, Cumhuriyet Yayınları, İstanbul, 1998.
-
Nejla Günay, Maraş’ta Ermeniler ve Zeytun İsyanları, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul, 2007.
-
Aysel Ekşi, Belgeler ve Tanıklarla Türk-Ermeni İlişkilerinde Tarihi Gerçekler, Alfa Yayınları, İstanbul, 2006.
-
Taha Niyazi Karaca, Milli Şehit Boğazlıyan Kaymakamı Kemal Bey, Yozgat Valiliği, Ankara, 2006.
-
Ali Özoğlu, Türk Soykırımında Fransız-Ermeni İlişkileri Belgeler, Mektuplar ve Resmi Yazışmalarla, Toplumsal Dönüşüm Yayınları, İstanbul, 2007.
-
Mehmet Ersan, Selçuklular Döneminde Anadolu’da Ermeniler, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Sayı:2, Ankara, 2007.
-
Ramazan Erhan Güllü, Ermeni Sorunu ve İstanbul Ermeni Patrikhanesi, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları Sayı:9, Ankara, 2015.
-
Fatma Sarıkaya/Numan Hazar/Mehmet Arif Demirer, “Hatisyan, 1930”, Çeviren: Yavuz Aydın, TEKAR Vakfı, Sonçağ Yayınları, Ankara, 2020.
-
Mehmet Arif Demirer/ Hüsnü Merdanoğlu, “Atatürk and Armenians”, Translator: Fatma Sarıkaya, Sonçağ Academic Publications, Ankara, 2023.
-
Mehmet Arif Demirer/Şükrü Elekdağ/Numan Hazar, Ermeniler ve Dış Politikamız, Sonçağ Academic Publications, Ankara, 2023.
-
Bilal Şimşir/Mehmet Arif Demirer, ABD’de Ermeni Lobisi ve Lozan Anlaşması Kavgası, Sonçağ Publication, Ankara, 2023.
-
Cemalettin Taşkıran, Osmanlı Devleti’nde Ermeni Olayları (1915-1917), TEKAR Vakfı Yayınları, Sonçağ Akademi, Ankara, 2023.
-
Numan Hazar, Ermeni Görüşleri ile Batum ve Gümrü Antlaşmaları, Karşılaştırmalı Bir İnceleme, TEKAR Vakfı Yayınları, Sonçağ Akademi, Ankara, 2023.
-
Nurşen Mazıcı, ABD’nin Güney Kafkasya Politikası Olarak Ermenistan Sorunu, Pozitif Yayınları, İstanbul, 200
-
Ömer Göksel İşyar, Sovyet-Rus Dış Politikaları ve Karabağ Sorunu (Bölgesel ve Global Güvenlik Çıkarları Bağlamında), Alfa Yayınları, İstanbul, 2004.
-
Yusuf Sarınay, 24 Nisan 1915’te Ne Oldu? İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul, 2012.
-
Yusuf Sarınay/Recep Karacakaya, 1909 Adana Ermeni Olayları, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul, 2012.
-
Aygün Attar (Haşimzade), Karabağ Sorunu Kapsamında Ermeniler ve Ermeni Siyaseti, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 2012.
-
Okan Yeşilot/ Bihter Gürışık Köksal (Editörler), “Karabağ- Dünü, Bugünü, Yarını”, Selenge Yayınları, İstanbul, 2021.
-
Haydar Çakmak (Editör), Dünden Bugüne Karabağ Sorunu, Yenisey Yayınları, Ankara, 2021.
-
Şükrü Server Aya, Preposterous Paradoxes of Ambassador Morgenthau (Büyükelçi Morgenthau’nun Akıl almaz Paradoksları), Belfast, 2013.
-
Şükrü Server Aya, The Genocide of Truth (Gerçeğin Soykırımı), Istanbul Commerce University Publications, No:25, İstanbul, 2008.
-
Şükrü Server Aya, The Genocide of Truth Continues: But Facts Tell the Real Story (Hakikatin Katli Devam Ediyor: Ama Gerçekler Gerçek Hikâyeyi Anlatıyor), Derin Yayınları, İstanbul, 2008.
-
Şükrü Server Aya, Soykırım Tacirleri ve Gerçekler, Derin Yayınları, İstanbul, 2009.
-
Uluç Gürkan, Malta Yargılaması Özgün İngiliz Belgeleriyle, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2014.
-
Engin Çoruh, Doppelmoral (İkiyüzlülüğün Almancası), Togan Yayınları, İstanbul, 2021.
-
The Armenian Revolutionary Federation Has Nothing to Do Any More, Armenian Information Service, New York, 1955. (Ovanes Kaçaznuni, Taşnak Partisi’nin Yapacağı Bir Şey Yok, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2012).
-
Urfalı Mateos Vekayınamesi (952-1136) ve Papaz Grigor’un. Zeyli (1136-1162), Çeviren: Hrant D. Andreasyan, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1987.
-
Yarbay [Lt. Col.] Tverdohlebof, Gördüklerim Yaşadıklarım (I Witnessed And Lived Through) (Erzurum 1917-1918), Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etütler (ATASE) Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2007.
-
Justin McCarthy, Death and Exile (Ölüm ve Sürgün), The Ethnic Cleansing of Ottoman Muslims 1821-1922, The Darwin Press, inc., Princeton, New Jersey, 1995.
-
Justin Mc Carthy, Muslims and Minorities (Müslümanlar ve Azınlıklar), The New York Press, New York and London, 1983.
-
Justin McCarthy, Carolyn McCarthy, Turks and Armenians A Manuel on the Armenian Questions (Türkler ve Ermeniler), Washington D.C., 1989.
-
Justin McCarthy, Esat Arslan, Cemalettin Taşkıran and Ömer Turan, “The Armenian Rebellion at Van (Ermenilerin Van İsyanı), Utah University Press, Salt lake City, 2006.
-
Justin McCarthy, Ömer Turan, Cemalettin Taşkıran, Sasun: The History of an 1890s Armenian Revolt (Sasun: 1890 Ermeni İsyanı), The University of Utah Press, Salt lake City, 2014.
-
Guenter Lewy, The Armenian Massacres in Ottoman Turkey: A Disputed Genocide (Osmanlı Türkiye’sinde Ermeni Katliamları: Tartışmalı Bir Soykırım), The University of Utah Press, Salt Lake City, 2005.
-
Michael M. Gunter, Armenian History and the Question of Genocide (Ermeni Tarihi ve Soykırım Sorunu), New York: Palgrave Macmillan, 2011.
-
Yves Bénard, Génocide Arménien, et si on nous avait menti? (Ya bize yalan söylendiyse), Société des Ecrivains, Paris, 2009.
-
Felix Guse, Die Kaukasusfront im Weltkrieg: Bis zum Frieden von Brest (Dünya Savaşında Kafkas Cephesi: Brest Barışına Kadar), Leipzig, 1940.
-
Erich Feigl, A Myth of Terror, Armenian Extremism Its Causes And Its Historical Context (Ermeni Mitamonyası: Ermeni İfratı: Sonuçları ve Tarihi İçeriği), Salzburg, 1986.
-
Heath W. Lowry, The Story Behind Ambassador Morgenthau’s Story (Büyükelçi Morgentau’ın Öyküsünün Perde Arkası), The Isisi Press, Istanbul, 2001.
-
Samuel Weems, Secrets of a Christian Terrorist State Armenia (Hıristiyan Terörist Devletin Sırları Ermenistan), St. John Press, Dallas, 2002.
-
Salahi Ramadan Sonyel, Armenian Terorism (Ermeni Terörü), Cyprus Turkish Association, London, 1987.
-
Salahi Ramadan Sonyel, “The Ottoman Armenians, Victims of Great Power Diplomacy (Büyük Güç Diplomasisinin Kurbanları Osmanlı Ermenileri)”, Oxford University Press, Lefkoşa, London, 1987.
-
Salahi Ramadan Sonyel, The Turco-Armenian Adana Incidents in the Light of Secret British Documents (İngiliz Gizli Belgeleri Işığında Türk-Ermeni Adana Olayları), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara,1988.
-
Mihail Bashanov, Türkiye’de Ermeni Meselesi (Rus Genelkurmay Başkanlığı Belgeleri) Türk Tarih Kurumu Yayınları IV/A-1.Dizi-Sayı:5, Çeviren: Doç. Dr. İlyas Kemaloğlu, Ankara, 2013.
-
General Harbord Raporu (16 Ekim 1919), ABD Senatosu 66. Kongre, 2. Dönem, Belge No:266, Washington Devlet Matbaası, 1920, Çeviren: Lale Akalın, Kırkdokuzellibir /Kitap 3, Kayhan Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti., İstanbul, 2015.
-
Pat Walsh, The Armenian Insurrection and the Great War (Ermeni Ayaklanması ve Büyük Savaş), Belfast Historical & Educational Society, Belfast, 2015.
-
Jeremy Salt, Imperialism, Evangelism and the Ottoman Armenians 1878-1896 (Emperyalizm, Evanjelizm ve Osmanlı Ermenileri 1878-1896), London, 1993.
-
Oleg Kuznetsov, The History of Transnational Armenian Terrorism in the Twentieth Century (Yirminci Yüzyılda Ulusötesi Ermeni Terörizminin Tarihi), Verlag Dr Köster, Berlin, 2016.
-
A. Lalayan, “Taşnak Partisinin Karşı Devrimci Rolü (1914-1923)”, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2006.
-
Pierre Loti, “Ermenistan’daki Katliamlar ve Türkler”, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2015.
-
Iver Torikian, (Editor: Hazel Çağan Elbir), A Letter from Japan- Strategically Mum: The Silence of Armenians (Japonya’dan Bir Mektup Stratejik Susukunluk: Ermenilerin Sessizliği). Terazi Yayıncılık, Ankara, 2021.