FEYM Grubu ve AYAcademy Bilgilendirme Bülteni (16 Eylül 2024)

FEYM Grubu ve AYAcademy
Bilgilendirme Bülteni
(16Eylül 2024)

1. Ermeni Meselesi / Ermeni Haberlerindeki İddialar / Azerbaycan ile İlgili Gelişmeler:

a.  Zengezur Koridoru’nda gerilim yeniden arttı. Zengezur Koridoru beklenmedik bir şekilde İran ve Rusya arasında bir gerilim kaynağı haline geldi. Rusya’nın Azerbaycan’ın koridoru faaliyete geçirme hakkını desteklediğini açıklamasının ardından İran ve Rusya arasında Zengezur Koridoru konusunda yaşanan anlaşmazlıklar arttı. İran, Rusya’nın Tahran Büyükelçisini Dışişleri Bakanlığına çağırarak bu koridorun kurulmasına karşı olduğunu bir kez daha teyit etti. Bundan birkaç gün sonra, 5 Eylül’de, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi sosyal medya hesabı X üzerinden konuyla ilgili şu düşüncelerini paylaştı: “Barış, güvenlik ve bölgesel istikrar sadece önceliklerimiz değil, milli güvenliğimizin de temellerinden biridir. Komşularımızın toprak bütünlüğüne yönelik herhangi bir tehdit ya da sınırların yeniden çizilmesi ister kuzeyde ister güneyde ister doğuda ya da batıda olsun, kesinlikle kabul edilemez ve İran için kırmızı çizgidir.” İran’ın Ermenistan Büyükelçisi Mehdi Sobhani de gazetecilere yaptığı açıklamada bu tutumu yineleyerek Zengezur Koridoru’na ilişkin hayallerin “asla gerçekleşmeyeceği” ifadesini kullandı. Bu gerilimin nedenleri olarak İran medyasında öne çıkan iki görüş ise şu şekilde açıklanıyor: Birinci görüşe göre; çoğunluğu reformcu kesimden olan bazı analistler, Moskova’nın Tahran ile Batı arasındaki ilişkilerin gelişmesinden endişelendiğini savunuyor. Rusya’nın Zengezur Koridoru gibi çeşitli konuları İran’ın diplomatik aygıtları üzerinde baskı kurmak için kullandığına inanıyorlar. Bu grup, Biden yönetimi sırasında nükleer müzakerelerin yeniden başlamasının önündeki başlıca engelin Rusya olduğunu ve Buşehr nükleer tesisinin tamamlanmasındaki gecikmelerin İran’ın nükleer endüstrisini felce uğrattığını iddia ediyor. Bu bakış açısına göre, Rusya’nın yaklaşımı İran diplomasisi için siyasi bir kriz yaratarak Tahran’ın Batı’ya yaklaşmasını engellemek üzere kurulu. Bu analistler Rusya’nın Zengezur Koridoru’na verdiği desteğin İran’ın milli çıkarlarına ters düştüğünü ve iki ülke arasındaki dostluk ilkeleriyle çeliştiğini savunuyor. Çoğunluğu muhafazakâr kesimden olan ikinci görüşe göre ise; Rus yetkililerin son açıklamalarının yeni ya da şaşırtıcı bir politikayı yansıtmadığını belirtiyorlar. Rusya’nın 2020 Dağlık Karabağ ateşkes anlaşmasından bu yana sürekli olarak Sovyet döneminden kalma tüm geçiş yollarının yeniden açılmasına vurgu yaptığını söylüyorlar. Zengezur Koridoru’nun yeniden açılması, 9 Kasım 2020 ateşkesinde Bakü ve Erivan’ın üzerinde mutabık kaldığı geçiş güzergahlarından biri. Bu gruba göre, koridorun denetimi ve ayrıntılarıyla ilgili çözülmesi gereken yasal ve düzenleyici sorunlar olsa da Moskova’nın tutumu yeni ya da beklenmedik değil. Reformist gruplar tarafından medyada yaratılan gerilimin esas amacının, Batı’ya mesaj vermek olduğunu savunuyorlar. Bu analize göre reformistler, Batı’nın yeni hükümete iç politikada önemli başarılar elde etmeyi de sağlayan tavizler vermesini bekliyorlar ve bunun karşılığında Rusya’yla ilişkilerini gözden geçirebileceğinin sinyalini veriyorlar. Ayrıca “İran-Rusya ilişkilerinin stratejik işbirliğinden ziyade geçici krizlerin ele alınması için mecburi iş birliğine dayanıyor.” görüşü de Zengezur anlaşmazlığı ile öne çıkan diğer başlıca görüşler arasında yer alıyor.

https://massispost.com/2024/09/cracks-in-russia-iran-relations-over-the-zangezur-corridor/

https://www.indyturk.com/node/745238/d%C3%BCnyadan-sesler/zengezur-koridorunun-endi%C5%9Felendirdi%C4%9Fi-i%CC%87randan-rusyan%C4%B1n-dizginlenmesi

https://www.aydinlik.com.tr/haber/zengezur-koridorunda-gerilim-yeniden-artti-neden-simdi-489090

https://www.indyturk.com/node/744945/d%C3%BCnyadan-sesler/zengezur-koridoru-moskova-tahrana-kar%C5%9F%C4%B1

https://turkiyearastirmalari.org/2024/09/13/fokus/zengezur-koridoru-iran-rusya-iliskilerinde-yeni-bir-kriz-mi/

Arşiv: https://www.bbc.com/turkce/articles/c1r4nr42wl4o

https://www.iletisim.gov.tr/turkce/haberler/detay/cumhurbaskani-erdogan-abd-ziyareti-donusu-ucakta-gazetecilerin-sorularini-yanitladi

https://www.dha.com.tr/video/doc-dr-egilmez-43-kilometrelik-zengezur-koridoru-bolgedeki-ulkelere-katki-saglayacak-video-2312955

https://www.bbc.com/turkce/articles/c298g982k6ro

https://iramcenter.org/iran-neden-zengezur-koridoruna-karsi-828

https://www.orsam.org.tr/tr/zengezur-koridoru-gurcistan-ve-iran-odagi/

b.  Fransa Avrupa ve Dışişleri Bakanı Stéphane Séjourné, Ermeni mevkidaşı Ararat Mirzoyan ile Erivan’da düzenlediği ortak basın toplantısında, Fransa ile Ermenistan’ın savunma sektöründe işbirliğine devam edeceğini söyledi. https://www.panorama.am/en/news/2024/09/16/France-Armenia/3053253

c.  Paşinyan, ‘tarihi döngü’ içinde yaşamaya zorlandıklarını söyleyerek Ermeni halkından özür diledi. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, “Gerçek Ermenistan” ve “Tarihi Ermenistan” kavramlarını bir kez daha birbiriyle karşılaştırdı ve Ermeni halkının ‘tarihi bir döngü’ içinde yaşamaya zorlandığını vurguladı. Paşinyan, “Ülkede şu anda tartışılan kavramsal ikilem şudur: Ermenistan Cumhuriyeti ne içindir? Bir karakol mu, daha büyük bir ülkeye sahip olmak için bir destek noktası mı (Tarihi Ermenistan kavramı) yoksa uluslararası alanda tanınan topraklarında kendi vatandaşlarının refahını sağlama mekanizması mı (Gerçek Ermenistan kavramı), iyi yaşam, özgürlük, adalet ve güvenliğin refahın vazgeçilmez parçaları olduğu algısıyla, halkımızın uzun zamandır Gerçek Ermenistan’dan yana tercihini yaptığına inanıyorum.” dedi. (Not: Bu tip söylemler bizim için önemli)  https://www.panorama.am/en/news/2024/09/16/Pashinyan-apology/3053318

ç.  Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Fransa Avrupa ve Dışişleri Bakanı Stéphane Séjourné başkanlığındaki heyeti kabul etti. Paşinyan, Sejourne’nin Ermenistan ziyaretini memnuniyetle karşıladı ve güvenlik ve ekonomi alanları da dahil olmak üzere Fransa ile ilişkilerin daha da geliştirilmesinin önemini vurguladı. Nikol Paşinyan, “Stratejimiz şu şekildedir: Egemenliğimizi, bağımsızlığımızı, devletliğimizi güçlendirmek ve sağlamlaştırmak istiyoruz ve bu yolda Fransa’nın desteğine büyük değer veriyoruz” dedi. Paşinyan ayrıca Fransa’nın, Ermenistan-AB ilişkilerinin geliştirilmesini desteklemeye hazır olduğunu vurguladı. Séjourné ise güvenlik ve ekonomi alanlarında Ermenistan-Fransa iş birliğinin tutarlı bir şekilde geliştirilmesinin önemini vurguladı. Fransız Bakan, “Fransa Ermenistan’ın yanında duruyor ve Ermeni halkına desteğini sürdürecek, ayrıca iki halk arasındaki ilişkileri güçlendirmek için her türlü çabayı gösterdik” dedi. https://en.armradio.am/2024/09/16/france-will-continue-supporting-the-armenian-people-pm-pashinyan-receives-french-fm/

d.  Ermenistan, Su-30 savaş uçaklarının modernizasyonu için Hindistan ile görüşüyor. Ermenistan, Rus yapımı Su-30SM savaş uçağı filosunu geliştirmek için Hindistan’ın desteğini istiyor. Bu gelişme, Hindistanlı üst düzey yetkililere göre, Ermenistan’ın Hindistan’dan aldığı roket sistemleri, topçu silahları ve silah tespit radarları için son siparişlerini takip eden bir süreç içinde gerçekleşiyor. Ermenistan’ın istediği Su-30 modernizasyonu, aviyonik, elektronik harp sistemleri ve silahlarda iyileştirmeler içeriyor.  https://massispost.com/2024/09/armenia-in-talks-with-india-to-modernize-its-su-30-fighter-jets/

e.  Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksey Overchuk’u kabul etti. Toplantıda Ermenistan ile Rusya Federasyonu arasındaki ikili ilişkilerin gündemiyle ilgili konular görüşüldü. Muhataplar ayrıca Avrasya Ekonomik Birliği çerçevesindeki işbirliğine ilişkin konulara da değindi.  https://en.armradio.am/2024/09/13/armenian-pm-russian-deputy-pm-discuss-bilateral-agenda/

f.  ABD Dışişleri Bakanı Aliyev’e insan hakları taahhütlerinin yerine getirilmesinin önemini belirtti.  https://news.am/eng/news/842759.html

g.  Ermenistan’ı milyonlarca avro ile cezbetmeyi amaçlayan Fransız hileleri. Mayıs ayına kadar Azerbaycan ile ilişkilerini normalleştirmeye ilgi gösteren Ermenistan, Fransa’da yeterince endişe yarattı. Güney Kafkasya’daki olası barış ve Ermenistan üzerindeki siyasi nüfuzunun ardından bölgesel diplomasiden dışlanma riskini hisseden Paris, Erivan’ı silahlandırma kampanyasını sürdürüyor. Azerbaycan, Türkiye ve Rusya’nın, Fransa’nın Ermenistan’a yönelik silahlanma politikasıyla ilgili kınamalarına rağmen Macron yönetimi bu duruşunda inatçılığını sürdürüyor. https://www.azernews.az/nation/231333.html

h.  AVİM web sitesinde “ATATÜRK FİLMİ PRIMEVIDEO’DA” başlıklı makale yayınlanmaktadır. “Bir yıldan uzun bir süredir ilk başta Disney tarafından yayınlanacağı söylenen ancak daha sonra vazgeçilen “Atatürk” filmi üzerine yapılan tartışmalar, 9 Eylül 2024 tarihinde Amazon’un sahibi olduğu PrimeVideo tarafından yayınlanmasıyla sonuca bağlanmıştır. 29 Ekim’de ikincisinin yayınlanacağını duyuran kuruluş, 10 Kasım’da da altı bölümlük bir dizi olarak yayınlanacağını paylaşmıştır. Yurtdışından izlemek isteyenler ise Atatürk filmi konusunda hüsran yaşamaktadır, çünkü bu konudaki sorulara yanıt veren PrimeVideo, yalnız Türkiye’den izlenebileceğini söylemiştir. Bu durum, izlenme yoğunluğu ve yurtdışı için talepler artınca bazı yapımlar için değişiklik gösterebilmektedir.” tespitleri ile başlayan makaleye aşağıdaki linkten erişim sağlanabilmektedir.  https://avim.org.tr/tr/Yorum/ATATURK-FILMI-PRIMEVIDEO-DA

2.  Yunan Sorunları / Yunan Haberlerindeki İddialar “” işareti içinde gösterilmiştir / Kıbrıs ile İlgili Gelişmeler:

a.  Yunanistan Savunma Bakanı Dendias, Türkiye kıyılarına 2 kilometre mesafede bulunan gayri askeri statüdeki Meis adasından Yunan askerleri ile poz vererek Türkiye’ye meydan okudu. Yunan Bakan Dendias açıklamasında Doğu Akdeniz üzerinden Türkiye’yi hedef aldı. Dendias Meis’te yaptığı açıklamalarda “Tarihin en güçlü ordusunu yaratıyoruz. Adalarımız Yunanistan’ın da AB’nin de dış sınırıdır ve Mısır da bu sınırı tanıyarak bizimle anlaşma yapmıştır. Meis, Anavatanımızın Münhasır Ekonomik Bölgesi ve kıta sahanlığı için kilit bir noktadır. Bu ada hem Yunanistan hem AB açısından paha biçilemez bir jeopolitik öneme sahiptir. Ülkemizin Mısır ile deniz yetki alanlarının ve özellikle MEB’in tanımlanmasına ilişki anlaşması, ulusal ve Avrupa çıkarlarını ve Ülkemizin Doğu Akdeniz’deki egemenliğini güçlendirmektedir. Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi’nin 121(2) Maddesi, adaların karasuyu, bitişik bölgesi, Münhasır Ekonomik Bölgesi ve kıta sahanlığı hakkına sahip olduğunu öngörmektedir. Ve adaların büyüklüğü konusunda herhangi bir ayrım yapılmamaktadır. Meis’in münhasır ekonomik bölgesi vardır! Buna aykırı görüşler kabul edilemez. Ve Yunanistan’ın mevcut Anayasası gereği, Uluslararası Deniz Hukuku tarafından belirlenen Anavatanımızın haklarını savunması gerekmektedir.” ifadelerini kullandı. Dendias ayrıca, “Doğu Akdeniz’deki egemenliğimizi güçlendireceğiz. Özgürlük verilmiş bir şey değil, ne pahasına olursa olsun onu koruyacağız” diye konuştu.

https://www.kibrispostasi.com/c37-DUNYA/n533166-yunanistan-disisleri-bakani-dendias-dogu-akdenizdeki-egemenligimizi-guclendirecegiz

https://www.aydinlik.com.tr/haber/yunan-bakan-dendiastan-adalar-aciklamasi-nikos-dendias-aciklama-dendias-ne-dedi-dendias-meis-adasi-489034

https://www.aydinlik.com.tr/haber/yunanistan-savunma-bakani-dendias-meis-icin-121i-one-surdu-yunanistan-savunma-bakani-dendias-gayriaskeri-statuyu-ihlal-etti-489126

https://www.turkiyegazetesi.com.tr/gundem/omer-celik-yunan-bakan-dendiasi-acik-acik-uyardi-o-sozlerin-egede-bogulmadan-bize-ulasmasi-mumkun-degil-1063183

https://www.yerelingundemi.com/gundem/179525/ak-parti-sozcusu-omer-celikten-yunanistan-savunma-bakani-dendiasa-sert-sozler

https://www.sozcu.com.tr/yunan-bakandan-2-kilometre-uzaktan-turkiye-ye-gonderme-p83760

https://birlikgazetesi.org/dendias-kizilhisar-ulkemizin-meb-ve-kita-sahanliginin-odak-noktasidir/

https://www.gazetefethiye.com.tr/yunan-bakan-dendiastan-densiz-aciklamalar/

Arşivden: https://www.trthaber.com/haber/dunya/egede-yunan-dugumu-silahlandirilan-meis-687085.html

https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-54522644

https://tr.euronews.com/2022/02/20/yunan-d-sisleri-bakan-dendias-adalar-n-silahs-zland-r-lmas-nda-turkiye-nin-soz-hakk-yok

b.  Yunan Haberleri “Gelecek dönemde Türkler tarafından Yunanistan’a karşı metodik olarak pek çok ve son derece tehlikeli şeyler hazırlanacak gibi görünüyor, çünkü hiçbir şey ve hiç kimse Türkiye’nin milliyetçi politikasını, özellikle de başlangıç olarak Yunan mikro adalarına sahip çıkma konusundaki siyasetini değiştirmiyor. Büyük bir Türk gazetesi, “Yunanistan Dışişleri Bakanı Dendias’ın Kastelorizo (Meis)’ya yaptığı ziyarette bağımsız bir adadan değil, ‘Kastelorizo kompleksinden’ konuştuğunu bildirdi. Böylece Rho ve Strongyli adacıklarının (Karaada ve Fener Adası) Yunanistan’a ait olduğunu ima etti. (Türk gazetesinin haberine atıfla) Bu iki ada, Lozan Antlaşması’na tabi değildir. Bu adalar 4 Ocak 1932’de İtalyanlar tarafından verilmiş ve 1947’de Türkiye’ye iade edilmiştir. Çünkü İtalyanların Oniki Adalar ve Katelorizos’u Yunanistan’a bıraktığı 1947 Paris Barış Antlaşması’nda, 1932’de, eklerde ve haritalarda ismen bahsedilmiyor. Genel olarak Türkiye anlaşmaya taraf ülkeler arasında bile yer almıyordu.” https://www.pentapostagma.gr/ethnika-themata/ellinotoyrkika/7264530_trogontai-me-ta-royha-toys-den-ypokeintai-stin-synthiki-tis

3.  AYAcademy Bülteni

“Organizyonlarda İletişim: Bir İletişim Modu Olarak Sosyal Medyanın Öğrenen Organizasyonlar Üzerindeki Etkisi” başlığı ile yayınlanan akademik makaleye ilişkin bilgiler ve erişim linki AYAcademy’nin aşağıdaki sosyal medya kanal linklerinde yayınlanmaktadır.

https://www.instagram.com/ayacademy.org.tr/
https://www.facebook.com/ayacademy.org.tr/
https://www.linkedin.com/company/ayacademy/
https://www.threads.net/@ayacademy.org.tr
https://www.tiktok.com/@ayacademy.org.tr
https://twitter.com/ayacademy_tr
https://t.me/AYAcademyTelegram
https://www.youtube.com/@AYAcademy_TR

Saygılarımla,

Serkan KORKMAZ