30 Ağustos

Onur Öymen – 30.08.2024

Kurtuluş Savaşımızı parlak bir zaferle sonuçlandıran ve egemen, bağımsız, çağdaş ve demokratik bir Türkiye cumhuriyetinin kurulmasının yolunu açan Büyük Taarruz ’un 102. yıldönümünü coşkuyla kutluyoruz.

30 Ağustos 1922’de kazandığımız askeri zaferin büyüklüğünü gösteren bazı veriler şöyle:

Taarruza ön safhada katılan asker sayısı Türklerde 98 bin, Yunanlarda ise 130 bin. Hafif makinalı tüfek sayısı Yunanlılarda 3152 Türklerde 2025 Yunanların 50 uçağı, Türklerin 10 uçağı vardı. Türklerin 208 motorlu aracına karşı Yunan tarafı 3818 motorlu araça sahipti. Buna rağmen Türk ordusu Atatürk’ün askeri dehası, Türk subaylarının ve askerlerinin büyük kahramanlığı sayesinde düşman askerlerini bozguna uğratarak büyük bir zafer kazandı.

Savaşın sonunda Türklerin şehit, yaralı ve kayıp sayısı 13.476, Yunanlıların toplam kayıpları 73.000. oldu Başta General Trikopis olmak üzere esir alınan Yunanlı komutan ve subayların sayısı yüzün üzerindeydi. Atatürk, zaferi müjdeleyen konuşmasında

“Akdeniz askerlerimizin zafer teraneleriyle dalgalanıyor. Asya imparatorluğuna yeltenen küstah düşman kumanda heyetiyle birlikte Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümetinin esiri buluyor” diyordu.

Türklerin zaferi Yunanistan açısından büyük bir hezimet oldu. Başta Başbakan Dimitrios Gunaris olmak üzere altı üst düzeydeki sorumlu kurşuna dizildi.

30 Ağustos’ta Anadolu toprakları yabancı istilasından kurtarıldı ama Doğu Trakya hala Yunan askerlerinin işgali altındaydı. Şimdi Atatürk’ün hedefi askerlerimizin caydırıcı gücünden yararlanarak, Edirne dahil Doğu Trakya’yı düşman işgalinden kurtarmaktı.

Atatürk I. ve II. Kolorduyu İstanbul’a ve Çanakkale’ye gönderdi. Çanakkale’ye kolordunun gelmesi İngiltere’de büyük bir telaş uyandırdı. Başbakan Llyod George’un hedefi Avrupa’daki Türk topraklarına hiçbir şekilde Türklerin dönmesine izin vermemek ve gerekirse bunun için yeniden savaşmaktı. Ancak Fransızlar ve İtalyanlar yeni bir savaşa yanaşmadılar. İngiliz kamuoyu ve basını yeni bir savaşa karşı çıktı.

Llyod George Mudanya Mütarekesinin imzalanmasından on gün sonra istifa etmek zorunda kaldı. Llyod George’un yerine Başbakanlığa atanan Bonar Law “İngiltere artık dünyanın jandarması rolünü oynayamaz” dedi. 30 Ağustos zaferinin en önemli siyasi sonuçlarından biri de bu oldu.

Bu zaferden sonra itilaf devletleri Türkiye ile barış antlaşması imzalanması için çağrıda bulundular. Ancak Konferansa katılma çağrısını hem Ankara hem de İstanbul Hükümetine yaparak bir siyasi manevra yapmak istediler. Atatürk 1 Kasım tarihinde Meclis’in Saltanatı kaldırma kararıyla bu manevrayı da etkisiz kıldı. 20 Kasım 1922 tarihinde başlayan Lozan Barış Müzakereleri Türkiye’nin büyük siyasi zaferiyle sonuçlandı.

Başta Atatürk olmak üzere 30 Ağustos zaferini gerçekleştiren bütün kahraman subay ve askerlerimizi bir kere daha minnetle ve şükranla anıyoruz.