AKDENİZ HAVZASINI VE TÜM AVRUPAYI BEKLEYEN TEHLİKE; Avrupa’daki süper volkan “Campi Flegrei” patlamanın eşiğinde: Civardaki kasaba 4 metre yükseldi. Nisan ayında bölgede 600’den fazla deprem kaydedildi * Bilim insanları, Neandertalleri yok etmiş olabilecek İtalya’daki yanardağın yeniden patlamasının “gerçekçi bir ihtimal” olduğu uyarısında bulundu.

Ülkenin güneyinde, Napoli yakınlarında yer alan Campi Flegrei, bir yanardağ patlayıp çöktüğünde meydana gelen büyük çukurlar olan süper volkanik kalderaların etrafa yayıldığı bir bölge (Wikimedia)

Avrupa’daki süper volkan patlamanın eşiğinde: Civardaki kasaba
4 metre yükseldi. Nisan ayında bölgede 600’den fazla deprem kaydedildi

Independent – Salı 20 Haziran 2023
SciTechDaily, Space – Derleyen: Çağla Üren

İtalya’nın ünlü süper volkanı Campi Flegrei’de beklenen gerçekleşiyor. Yeni bir araştırmaya göre volkan, patlamaya bir adım daha yaklaşmış olabilir.

Birleşik Krallık’taki University of College London’dan ve İtalya Ulusal Jeofizik ve Volkanoloji Araştırma Enstitüsü’nden araştırmacılar, yanardağın bazı bölümlerinin neredeyse kırılma noktasına kadar gerildiğini tespit etti. Bu da ülkenin güneyindeki yanardağı zayıflatıyor ve patlamaya daha yatkın hale getiriyor.
En son 1538’de patlayan yanardağdaki gerilme ve huzursuzluk 1950’ler, 1970’ler ve 1980’lerde iki yıllık periyotlar halinde artış göstermişti. Daha sonra biraz daha yavaşlasa da volkandaki huzursuzluk onlarca yıldır devam ediyor.
Bu da bilim insanlarını yanardağla ilgili araştırmalar yapmaya ve beklenen patlamayla ilgili tahminler yürütmeye teşvik ediyor. Yanardağda 1950’lerden beri binlerce küçük deprem meydana geldi. Bunun sonucunda civardaki Pozzuoli kasabası yaklaşık 4 metre yükseldi.
Hakemli bilimsel dergi Nature’da 9 Haziran’da yayımlanan son çalışmanın başyazarı Profesör Christopher Kilburn şöyle söylüyor: “Yeni çalışmamız, Campi Flegrei’nin kırılmaya yaklaştığını doğruluyor. Ancak bu, bir patlamanın garanti olduğu anlamına gelmez.”
Bilim insanı, “Yırtılma kabukta bir çatlak açabilir. Bir patlamanın meydana gelmesi için magmanın doğru yerde yukarı doğru itilmesi gerekir” diye de ekliyor: “Aktif bir volkanda patlamayı tahmin etmeye yönelik çalışmamız türünün ilk örneği. Dünya çapındaki patlama tahminlerini iyileştirme hedefimizde bir adım daha ilerledik.”
Vezüv Gözlemevi’nden Dr. Nicola Alessandro Pino da şu ifadeleri kullanıyor:
“Bulgularımız yanardağın bazı bölümlerinin zayıfladığını gösteriyor. Gerilimler 40 yıl önceki son krizden daha küçük olsa bile kırılma yaratabilir. Campi Flegrei, Avrupa’daki en aktif yanardağlardan biri. 12 ila 14 kilometre çapında bir çöküntüye sahip olan yanardağın zirvesine yakın bölgelerde 360 bin kişinin yaşadığı biliniyor. Nisan ayında bölgede 600’den fazla deprem kaydedildi.”
Vezüv Gözlemevi’nden Dr. Stefano Carlino, bu yüzden yeni bir patlamaya hazırlıklı olmak gerektiğini söylüyor: “Henüz ne olacağını kesin olarak bilmiyoruz. Önemli olan tüm sonuçlara hazırlıklı olmak.” (1)

İtalya Pozzuoli’de bulunan Campi Flegrei volkan kraterleri ve sismik istasyonlar

Campi Flegrei, 1950’den beri “hareketli”
Neandertallerin yeryüzünden silinmesinde rol
oynayan süper volkan yeniden patlayabilir

Independent – Tara Cobham
Perşembe 29 Haziran 2023
Türkçe’ye çeviren: Sevgi Aydoğan

Bilim insanları, Neandertalleri yok etmiş olabilecek İtalya’daki yanardağın yeniden patlamasının “gerçekçi bir ihtimal” olduğu uyarısında bulundu.

The Communications Earth & Environment adlı bilimsel dergide yayımlanan yeni bir araştırma, en son 500 yıl kadar önce patlayan Campi Flegrei’nin 1950 civarından beri “hareketli” olduğunu ve bu dönemde binlerce depremin kaydedildiğini gösteriyor.
Şimdiyse, UCL (University College London) ve İtalya Ulusal Jeofizik ve Volkanoloji Araştırma Enstitüsü’nün (INGV) bu ay yaptığı çalışmada, volkan kabuğunun giderek zayıflayarak “kırılmaya yaklaştığı” uyarısında bulunuldu.
Bu durum, sonrasında yaban hayatını ve ekinleri öldürecek küresel bir kış korkusuna yol açmakla kalmadı, Yunanca’da “Phlegraean” alanları ve İngilizce’de “burning” (yanan) alanlar diye bilinen bu volkanik bölgede yaşayan en az yarım milyon kişiyi de endişelendirdi.
Yaklaşık 39 bin yıl önce Campi Flegrei’de muazzam bir patlama meydana geldi ve bazıları, bunu takip eden kışın Neandertallerin soyunun tükenmesinde payı bulunduğunu düşünüyor. Öte yandan başkaları da bu teoriye karşı çıkıyor.
Ülkenin güneyinde, Napoli yakınlarında yer alan Campi Flegrei, süper volkanik kalderaların etrafa yayıldığı bir bölge. Kalderalar, bir yanardağ patlayıp çöktüğünde meydana gelen büyük çukurlardır.
Volkan en son 1538’de patladığında, erimiş kayalar ve volkanik gazlar stratosfere yayılarak yaklaşık 30 metre yüksekliğinde tsunamilere yol açmıştı. Eğer bu olay tekrarlanırsa, kükürt ve zehirli kül tüm dünyaya yayılacak, muhtemelen uzun bir küresel kışa yol açarak yaban hayatı ve ekinleri yok edecek.
Volkanik bölge neredeyse yarım asırdır aktif değil fakat sadece nisanda bölgede 600’den fazla deprem kaydedilmesi bölgedeki deprem sayısının arttığına işaret ederek uzmanların uyarıda bulunmasına neden oldu.

Campi Flegrie bölgesi
Yerel halktan Francesco Cammarota, The Guardian’a şöyle dedi:
“Bazı günler birden fazla deprem oluyor. Özellikle geceleri korkutucu bir hal alıyor. Volkan bir gün öylece patlayacak. Çevrede yaşayan yarım milyon kişiyi üç gün içinde bölgeden çıkaracak bir tahliye planı hazırlandı. Halihazırda pek çok kişi, 4 renk kodlu ölçekte (yeşil, sarı, turuncu ve kırmızı) ikinci seviyedeki sarı risk uyarısı verilen Pozzuoli’de yaşıyor.  Bölgenin yakınındaki, INGV’ye bağlı Vezüv Gözlemevi’nin müdürü Mauro Antonio Di Vito, dar sokakların yoğun nüfusla bir araya gelmesi nedeniyle halkın tahliyesinde zorluk yaşanabileceği uyarısında bulunuyor.”
Di Vito sözlerine şöyle devam ediyor:
“Bu alanlar hassas yönleri dikkate alınmadan kentleştirildi. Binaların daha iyi yapılandırılması gerekiyor ve halkı bunu yapmaya gerçek anlamda teşvik etmek için kültürel bir değişime ihtiyacımız var. Ancak ihtiyatlı bir iyimserlik içindeki uzmanlar, patlamanın kaçınılmaz olmadığına dair güvence veriyor çünkü bunun gerçekleşmesi için gazların dışarı çıkmalarından daha hızlı şekilde birikmesi ve magmanın kabuktaki bir çatlaktan hızla ilerlemesi gerekiyor.”
University College London’da yer bilimleri alanında öğretim üyesi olan, çalışmanın baş yazarı Christopher Kilburn, “Yeni çalışmamız Campi Flegrei’nin kırılmaya yaklaştığını doğruluyor. Ancak bu, bir patlamanın kesin gerçekleşeceği anlamına gelmiyor. Kırılma kabukta bir çatlak yaratabilir ancak bir patlamanın meydana gelmesi için magmanın yine de doğru noktadan yukarı itilmesi gerekir” diyor.
Gözlemevinde araştırmacı olan Stefano Carlino ise “Nesillerdir durgun olan tüm yanardağlar için aynı şey geçerli. Campi Flegrei, dünyanın dört bir yanındaki benzer yanardağlarda görüldüğü gibi yavaşça yükselip alçaldığı yeni bir rutine girebilir ya da sadece dinlenmeye dönebilir” diye açıklıyor.
Ne olacağını henüz kesin bir şekilde söyleyemiyoruz. Önemli olan nokta, tüm sonuçlara hazırlanmak. (2)

(1) Avrupa’daki süper volkan patlamanın eşiğinde: Civardaki kasaba 4 metre yükseldi | Independent Türkçe (indyturk.com)
(2) Neandertallerin yeryüzünden silinmesinde rol oynayan süper volkan yeniden patlayabilir | Independent Türkçe (indyturk.com)

Naci Kaptan * 29.06.2023
This entry was posted in DOĞA - ÇEVRE, DOĞAL FELAKETLER, DOĞAL YAŞAM. Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *