BİLİM BİLİŞİM * CHATGPT, YAPAY ZEKA * Yapay zeka ve bilinmeyen dünyası * Uzman 5 akademisyen yanıtladı: Yapay zeka insan seviyesine ulaşacak mı? * “Yapay zeka tanrılaşıyor” “İnsanlığın yok olmasına yol açabilir”

Yapay zeka ve bilinmeyen dünyası

Yeni çağı tasarlamak sadece mühendislerin ve iş adamlarının görevi
olmadığı gibi, elbette sadece siyasetçilerin de görevi değildir.


Ünlü Google şirketinin CEO’su Sundar Pichai, CBS kanalında yayımlanan “60 Dakika” programına verdiği röportajda, yapay zekanın yaygınlaşmasının etik ve sosyal çözümler gerektiren yeni zorluklar doğurduğunu belirtti. Bu sebeple felsefecileri bu alandaki rollerini üstlenmeye ve sorumluluğu sadece iş adamlarına veya mühendislere yüklememeye çağırdı.
Benim ilgimi çeken şey, yapay zekanın kültürel yansımalarına ilgi gösteren bilim insanları ve araştırmacıların sayısının artmasıdır. Başlangıçta eski ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger’ın konuya ilgi duyduğunu okumuştum.
Kissinger, siyasetçi olmadan önce öncelikle bir düşünürdü. 1923 yılında dünyaya gelen ve şu anda 99 yaşında olan Kissinger, 2021’in sonlarında, eski Google CEO’su Eric Schmidt ve MIT Profesörü Daniel Huttenlocher ile birlikte ‘The Age of AI and Our Human Future’ (Yapay Zeka Çağı ve İnsani Geleceğimiz) adlı bir kitap yayımladı.
Kitap, yukarıda bahsedilen konuya odaklanıyor, kitabın adı içeriği hakkında ipucu vermektedir.
Ünlü düşünür Noam Chomsky, geçtiğimiz ay, yapay zeka araçlarına dayanan arama motoru olan ChatGPT platformunun lansmanı hakkında bir makale yazdı. Lansmanı, yapay zekanın neleri mümkün kılabileceği ve potansiyel etkilerinin ne kadar büyük olabileceği konusunda bir örnek model sağladığı için Doğu ve Batı’da büyük bir heyecana neden oldu.
İspanyol-ABD’li düşünür Manuel Castells, internete dayalı ilişki ve iletişim sistemlerine atıfta bulunarak değerler, sosyal ilişkiler ve kültürde beklenen dönüşüm hakkında detaylı bir şekilde yazmıştı. Castells, ‘ağ toplumu’ olarak adlandırdığı bir oluşumun ortaya çıkmasıyla birlikte yeni bir dünyaya işaret etmişti. Şimdi internetin genişlemesinden kaynaklanan büyük değişimi fark ediyoruz.
Kültürde, işlerde, yaşam tarzlarında, eğitimde, kimlikte ve hayatın diğer her yönünde, hatta savaşlarda bile.İnternet sonrası dünya, geçtiğimiz yüzyılda bildiğimiz dünyaya pek benzemiyor. Chomsky, insanın yerini alacağı ya da köleleştireceği endişesi taşıyanların söylediği gibi, yapay zekanın insanın yerine geçeceğine inanmıyor. Makine, verileri işlemede insanı geçebilir ancak fikir üretiminde insanı geride bırakamaz.
Düşünce, sadece önceden bilinen veya mevcut verilere dayalı keşfedilebilecek cevaplar sunmak değildir, bu makinenin yaptığı bir şeydir. Düşünme, soruyu yeniden şekillendirme ve sorunu yeniden tanımlama ile başlar ve daha önce mevcut olmayan olasılıkları içerebilir. Bu, makinenin kapasitesini aşar. Dolayısıyla, insan zekasının iptal edilmesinden kaygı duymak gereksizdir.

Alanında uzman 5 akademisyen yanıtladı:
Yapay zeka insan seviyesine ulaşacak mı?

Bir uzmana göre “yapay genel zeka artık bir olasılık değil, kesinlik” Yapay zekanın varoluşsal riskleri, teknoloji dünyasının son dönemdeki en hararetli tartışma konularından.
Örneğin Stanford Üniversitesi’nin verilerine göre yapay zeka uzmanlarının yüzde 36’sı bu teknolojinin nükleer felaket boyutunda bir yıkıma sebep olabileceğini düşünüyor.
Aralarında Elon Musk’ın da yer aldığı birçok ünlü ismin imzaladığı, geçen ay yayımlanan “yapay zeka mektubu” da halen tartışılıyor. Mektup, riskleri anlaşılana kadar ChatGPT benzeri sistemler geliştiren tüm kurumların çalışmalarını 6 ay durdurmasını talep ediyor.
Tüm bu tartışmaların vardığı nokta da aslında bu teknolojinin “yapay genel zeka” seviyesine ulaşıp ulaşamayacağı sorusu. Geniş bir kavram olmasına rağmen yapay genel zeka, kabaca, makinelerin insan seviyesinde bilişsel yetenekler kazandığı nokta olarak tanımlanabilir.
Uzmanlar yapay zekanın bu aşamaya ulaşıp ulaşmayacağı veya ne zaman ulaşacağına dair epey farklı görüşler taşıyor. The Conversation’a konuşan 5 yapay zeka uzmanı da bu soruya çeşitli cevaplar verdi.

Paul Formosa: Birçok görevde bunu başardı

Avustralya’daki Macquarie Üniversitesi’nde teknoloji ve felsefe akademisyeni Paul Formosa, “Yapay zeka zaten birçok görevde insan zekasını çoktan aştı. Go, satranç, StarCraft ve Diplomacy gibi strateji oyunlarında bizi yenebilir, birçok dil sınavında bizden iyi performans gösterebilir ve lisans düzeyinde makaleler yazabilir” dedi.
Formosa’ya göre yeterince uzun bir zaman ölçeği göz önüne alındığında bu teknolojinin yapay genel zeka seviyesine ulaşması mümkün görünüyor. Öte yandan akademisyen, “Yarattığımız yapay zekalar hiçbir zaman bilince sahip olmayabilir de” diye ekledi:
Ancak giderek daha akıllı şeyler yapabilir hale geliyorlar. Bazı durumlarda, bunları bizi aşan bir seviyede yapıyorlar ve bu muhtemelen devam edecek bir trend.

Christina Maher: Yakın zamanda olmayacak

Sidney Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği Fakültesi ve Beyin ve Zihin Merkezi’nde görev alan araştırmacı Christina Maher, “Yapay zeka insan seviyesinde zekaya ulaşacak ama yakın zamanda değil” ifadelerini kullandı.
“İnsan düzeyinde zeka, akıl yürütmemize, sorunları çözmemize ve karar vermemize olanak tanır. Uyum sağlama yeteneği, sosyal zeka ve deneyimlerden öğrenme dahil olmak üzere birçok bilişsel yetenek gerektirir. Yapay zeka zaten bunların çoğunu başardı” diyen Maher, sözlerini şöyle sürdürdü:
Geriye yapay zeka modellerinin eleştirel muhakeme gibi doğal insan özelliklerini öğrenmesi, duygunun ne olduğunu ve hangi olayların onu harekete geçirebileceğini anlaması kaldı. Maher’e göre yapay zeka henüz bu yetenekleri edinmedi. Ancak insanlar bunları öğrenebiliyorsa, yapay zeka da muhtemelen öğrenebilir.

Seyedali Mirjalili: İnsan zekasını geçeceğine inanıyorum

Malezya Yapay Zeka Araştırma ve Optimizasyon Merkezi Direktörü Seyedali Mirjalili, yapay zekanın gelecekte insan zekasını aşacağına inandığını söyledi.
Aynı zamanda Malezya Teknoloji Üniversitesi’nde doçent olan Mirjalili, “Pek çok kişi, bilgisayar oyunları oynama, görüntü tanıma ve içerik üretme gibi görevlerin yalnızca insanlar tarafından yapılabileceğine inanıyordu ama teknolojik ilerleme bunun aksini kanıtladı” dedi:
Bugün yapay zeka algoritmalarının hızla ilerlemesi ve benimsenmesi, daha önce hayal bile edilemeyecek bir düzeyde zeka ve otomasyona yol açtı. Bu yörüngeyi takip edersek, yapay genel zeka artık bir olasılık değil, kesinlik.

Dana Rezazadegan: Kuantum belirleyecek

Avustralya’daki Swinburne Teknoloji Üniversitesi’nden yapay zeka ve veri bilimi uzmanı Dana Rezazadegan, “Yapay zeka birçok yönden insanlar kadar akıllı olacak ama tam olarak ne kadar akıllı olacağını büyük ölçüde kuantum hesaplamadaki ilerlemeler belirleyecek” diye konuştu.
Araştırmacıya göre mevcut yapay zeka modelleri, nispeten küçük veri kümeleriyle eğitiliyor ve sınırlı hesaplama gücüne sahip. Ancak kuantum hesaplamanın ortaya çıkışı, yapay zekanın yeteneklerini de dönüştürecek.
“Kuantumla geliştirilmiş yapay zekayı insanların dünyayla etkileşime girerek elde ettiği doğal ‘çok modlu veri toplama’ biçimiyle kıyaslayabiliriz” diyen Rezazadegan, kuantum sayesinde yapay zeka sistemlerine çok sayıda büyük veri kümeleri beslenebileceğini söyledi: Bu modeller hızlı ve doğru analizler yapabilecektir.

Marcel Scharth: Zaman çizelgesi belirsiz

Yine Avustralya’daki Sidney Üniversitesi’nde ekonomi ve yapay zeka alanında dersler veren öğretim üyesi Marcel Scharth, zaman çizelgesinin belirsiz olduğunu ama gelecekte yapay genel zekanın mümkün olabileceğini vurguladı.
“Prensipte makinelerin insan benzeri problem çözme yeteneklerine ulaşmak için gerekli hesaplamaları yapmada yetersiz olduğuna inanmak için hiçbir neden yok” diyen akademisyen, yapay zekanın insanlara göre daha iyi hız ve hafıza kapasitesine sahip olduğunu dile getirdi:
Hesaplama gücü arttıkça yapay zeka sistemleri nihayetinde insan beyninin hesaplama kapasitesini aşacaktır.

Teknoloji yatırımcısı Ian Hogarth uyardı:
“Yapay zeka tanrılaşıyor” “İnsanlığın yok olmasına yol açabilir”

Teknoloji yatırımcısı Ian Hogarth, “yapay zekanın giderek tanrılaştığını” yazdı.
Hogarth, Birleşik Krallık’ın (BK) önde gelen gazetelerinden Financial Times’ta kaleme aldığı yazıda, birçok şirketin yapay genel zeka (Artificial General Intelligence -AGI) adı verilen sistemi oluşturmaya odaklandığına dikkat çekerek, bunun yaratabileceği riskleri ele aldı.
Yapay genel zeka, bir insanın anlayıp yapabileceği tüm işleri gerçekleştirebilecek seviyede bir yazılımın oluşturulmasını öngören çalışmaları tarif ediyor.
Hogarth, yazısında yapay genel zekanın kısaltması olan AGI’yı “God-like AI” (“Tanrısal yapay zeka”) ifadesiyle karşılayarak, böyle bir teknolojinin kendi kendisini geliştirerek öngörülemeyen bir güce ulaşabileceğini savundu.
Yapay zeka yatırımcısı, şu ifadeleri kullandı:
Tanrısal yapay zeka, kontrolümüzün ya da anlayışımızın ötesinde bir güce dönüşebilir. İnsan ırkını demode kılabilir ya da yok olmasına yol açabilir. Hogarth, başından beri insanların yapay zeka programlarının oluşturulmasına önemli rol oynadığına dikkat çekerken, gelecekte bu durumun değişebileceğini iddia ederek, şunları yazdı:
Şimdiye kadar insanlar, yapay zekadaki ilerlemeyi oluşturan öğrenme sürecinin gerekli bir parçasıydı. Bir noktada, birileri bizi bu döngünün dışında bırakmanın yolunu bulacak ve sonsuz kendini geliştirme yeteneğine sahip tanrısal bir yapay zeka yaratacaktır. O zaman da çoktan iş işten geçmiş olacak.
Cambridge Üniversitesi’nde mühendislik ve yapay zeka eğitimi alan Hogarth, saniye başına yaptıkları işlemler göz önüne alındığında en gelişmiş yapay zeka sistemlerinin işlem kapasitelerinin son 10 yılda 100 kat arttığına dikkat çekti.
Ürettiği grafik kartları yapay zeka sistemlerinin güçlendirilmesinde kullanılan Nvidia şirketinin yöneticisi Jensen Huang da aynı dönemde yapay zekanın genel olarak 1 milyon kat daha güçlendiğini söylemişti.

Tevfik Seyf Suudi yazar ve düşünür * Perşembe 27 Nisan 2023 – https://www.indyturk.com/node/627486/d%C3%BCnyadan-sesler/yapay-zeka-ve-bilinmeyen-d%C3%BCnyas%C4%B1

Salı 25 Nisan 2023 – Independent Türkçe, Science Alert, The Conversation – Derleyen: Çağla Üren – https://www.indyturk.com/node/627091/bi%CC%87li%CC%87m/alan%C4%B1nda-uzman-5-akademisyen-yan%C4%B1tlad%C4%B1-yapay-zeka-insan-seviyesine-ula%C5%9Facak-m%C4%B1

Independent Türkçe – Perşembe 20 Nisan 2023 – https://www.indyturk.com/node/625841/ya%C5%9Fam/teknoloji-yat%C4%B1r%C4%B1mc%C4%B1s%C4%B1-ian-hogarth-uyard%C4%B1-yapay-zeka-tanr%C4%B1la%C5%9F%C4%B1yor
This entry was posted in Bilim ve Teknoloji, BİLİŞİM - İNTERNET -. Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *