Arkeoloji haber bülteni * Konya’da Grekçe “Türkoğlu” Yazan Yazıt Keşfedildi * Moğolistan’da İlteriş Kağan’ın Anıtı ve Yazıtı Bulundu * Nehirlerde Yüzlerce Yıllık ‘Açlık Taşları’ Ortaya Çıktı

Konya’da Grekçe “Türkoğlu” Yazan Yazıt Keşfedildi

Konya’da yer alan Savatra Antik Kenti’nde, İslam öncesi erken dönem Türk tarihine ait Grekçe “Türkoğlu” yazan bir yazıt bulundu. Yazıtın, Savatra’da yer alan bir kaleden getirilmiş ve olasılıkla bir şapele ait templon payesi parçası olduğunu belirten kazı başkanı Doç. Dr. İlker Işık, Arkeofili’ye yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Üzerindeki rozet ve bezemelere bakılırsa 10-11. yüzyıllar içerisinde Bizans ordusu içerisinde görev alan Türk askerlerine ait olduğunu düşünüyoruz. Zira Türkoğlu tabiri Bizans ordusunda Türk boylarının tümüne tek bir terimle ifade etmek için türetilmiş bir sözcük.”

“Türkopol, Türkçe karşılığı olarak Türkoğlu demek. Anadolu’da bu şekilde bulunan ilk yazıt niteliğinde. Önemi açısından da şöyle söyleyebiliriz: 1071 öncesi İslam sancağının Türkler tarafından buraya getirilmeden önceki evresinde Hristiyanlaşmış Türklerin burada varlığını gösteren bir delil. “

https://arkeofili.substack.com/p/konyada-grekce-turkoglu-yazan-yazt

Moğolistan’da İlteriş Kağan’ın Anıtı ve Yazıtı Bulundu

Moğolistan’da Kültekin ve Bilge Kağanın babası İlteriş Kutluğ Kağan’ın anıt kompleksi ve yazıtı bulundu. Yazıt, Türk ve Soğd dillerinde yazılmış. Yazıt, Uluslararası Türk Akademisi ve Moğolistan Arkeoloji Enstitüsü’nün Nomgon Vadisi’ndeki ortak bilimsel arkeolojik araştırmalar sırasında bulundu. Türkiye Akademisi Başkanı Darhan Kidirali, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Detaylı bilgi Ulan Batur’daki basın merkezinde açıklanacak.” dedi.

https://arkeofili.substack.com/p/mogolistanda-ilteris-kagann-ant-ve

Nehirlerde Yüzlerce Yıllık ‘Açlık Taşları’ Ortaya Çıktı

Yüzlerce yıl önce Avrupa’daki nehirlerde üzerine yazılar kazınan ‘açlık taşları’, insanları kuraklığa karşı uyarıyor: “Beni görürsen ağla.”

Şiddetli kuraklık, nehirleri kurutuyor ve gelecek nesillere zor zamanlar için uyarmak adına yüzyıllar önce oyulmuş taşları ortaya çıkarıyor. Yerel halk, “açlık taşları” olarak bilinen asırlık taşların geçen hafta Avrupa’daki nehirlerin kuraklık nedeniyle kurumasıyla yeniden ortaya çıktığını söylüyor.

Bu taşlardan biri, Çek Cumhuriyeti’nden başlayıp Almanya’dan geçen Elbe Nehri’nin kıyısında yer alıyor. Taşın geçmişi 1616’ya kadar uzanıyor ve üzerine Almanca bir uyarı kazınmış: “Wenn du mich seehst, dann weine” yani “Beni görürsen ağla.”

2013 yılında yapılan bir çalışmada, bir araştırma ekibi, bu taşların yıllarca süren zorluklar ve tarihte unutulmuş yazarların baş harfleriyle yontulduğunu söyledi. Yazıtlar temel olarak, kuraklığın sonuçları konusunda bir uyarı niteliği taşıyor.

Yazıtlarda kuraklığın kötü hasat, gıda kıtlığı, yüksek fiyatlar ve yoksul insanlar için açlığı beraberinde getirdiği belirtiliyor. Araştırma ekibine göre, 1900’den önce, aşağıdaki kuraklıklar taş üzerinde anılıyor: 1417, 1616, 1707, 1746, 1790, 1800, 1811, 1830, 1842, 1868, 1892 ve 1893.

Bu “hidrolojik işaretler” en son 2018 kuraklığı sırasında ortaya çıktı. Ancak Avrupa Komisyonu Ortak Araştırma Merkezi’nde kıdemli araştırmacı olan Andrea Toreti’ye göre, Avrupa’nın yaşadığı mevcut kuraklık son 500 yılın en kötüsü olabilir.

Toreti, 9 Ağustos’ta düzenlediği basın toplantısında, son 500 yılda başka hiçbir olayın 2018’deki kuraklığa benzemediğini, ancak bu yıl daha kötü olduğunu söyledi. Toreti ayrıca, önümüzdeki üç ay boyunca devam edecek “çok yüksek kuru koşullar riski” olduğunu da sözlerine ekledi.

Giderek artan araştırmalar, daha sık ve yoğun kuraklıkları iklim değişikliğiyle ilişkilendiriyor. Artan küresel sıcaklıklar yağışta değişikliklere neden oluyor ve buharlaşmayı artırıyor. Avrupa Kuraklık Gözlemevi’ne göre, Avrupa’nın yüzde 47’si kuraklık uyarı koşullarında, yani toprakta nem açığı var; yüzde 17’si de tetikte, bu da bitki örtüsünün stresli olduğu anlamına geliyor.

https://arkeofili.substack.com/p/nehirlerde-yuzlerce-yllk-aclk-taslar