BİLİYOR MUSUNUZ? * YABANCI KÜLTÜRLERDE HAFTANIN GÜNLERİ VE KÖKENLERİ

İngilizce günler konusu İngilizler için çok önemlidir. İngilizlerin geçmişten beri çok planlı ve programlı yaşayan bir toplum olduğu bilinir. Devamlı planlı ve programlı bir yaşantıda ise İngilizce günler, günlerin isimleri çok önemli bir hale gelir. Bu nedenle İngilizce’de gün isimleri en çok kullanılan kelimelerdendir. İngilizce’yi öğrenmekte olan kişilerin, İngilizce günleri hemen başlangıçta çok iyi öğrenmesi gerekir.
İngilizce günler, Monday (Pazartesi ), Tuesday (Salı), Wednesday (Çarşamba), Thursday (Perşembe), Friday (Cuma), Saturday (Cumartesi), Sunday (Pazar)’dır.
Şimdi İngilizce’de günlerin söylenişinin nasıl oluştuğunu inceleyeceğiz. Böylece ingilizce günler konusunda daha akılda kalıcı bir etimolojik bilgi birikimine sahip olacağız. 

Pazar (Sunday)
İngilizcede Güneş, “Sun” sözcüğü ile karşılanmaktadır. Dolayısıyla Pazar günü, “Güneş günü” anlamına gelmektedir. Latincede de aynı şekilde “dies solis”, yani Güneş Günü olarak bilinmektedir. Bunun haricinde Orta İngilizcede “sone(n)day” ya da “sun(nen)day” olarak, Eski İngilizcede “sunnandæg” olarak, Germencede “sunnon-dagaz”, Antik Yunancada “hemera heli(o)u” olarak geçmektedir. Bunların hepsi aynı anlama gelmektedir.

Pazartesi (Monday)
İngilizcede Ay, “Moon” sözcüğü ile karşılanmaktadır. Dolayısıyla Pazartesi günü, “Ay günü” anlamına gelmektedir. Latincede de aynı şekilde “dies lunae”, yani Ay Günü olarak bilinmektedir. Bunun haricinde Orta İngilizcede “monday” ya da “mone(n)day” olarak, Eski İngilizcede “mon(an)dæg” olarak, Antik Yunancada “hemera selenes” olarak geçmektedir. Bunların hepsi aynı anlama gelmektedir.
İngilizce Monday kelimesi eski İngilizcede Ayın Günü anlamından türemiştir. Pazartesi, Pazarla Salı arasındaki gündür. Eskiden Pazartesi, Mavi Pazartesi diye adlandırılırdı, çünkü Pazartesi (çamaşır makinesinin icadından önce) çamaşır günüydü ve giysileri sararmaktan korumak için sık sık mavi bir boya kullanılırdı. Ama, şimdi çalışanların hafta sonu tatilinden sonra işe dönmek zorunda oldukları günü anlatıyor. Pek çok kültürde, Pazartesi haftanın en kötü günü olarak düşünülür, çünkü haftanın ilk günüdür. 1966’daki Mamas & the Papas’tan Pazartesi, Pazartesi ve 1971’de Carpenters’tan Yağmurlu Günler ve Pazartesiler gibi bir sürü şarkı Pazartesi’yi depresyon, gerginlik ve melankoli günü olarak gösterirler.

Salı (Tuesday)
Salı gününün İngilizce karşılığı olan “Tuesday”, aslen “Tiu’s Day”, yani “Tiu’nun Günü” olarak bilinmektedir. Tiu, Nors Mitolojisi’ndeki Germen tanrılarından hukuk ve kahramanca kazanılmış zafer tanrısı Týr’den türetilmiştir. Bu tanrı, İngiliz/Germen tanrılarından gök ve savaş tanrısı olan Tiu ya da Twia’dır. Týr, Eski İngilizcedir ve modern İngilizceye “Tue” olarak geçmiştir. Bunun haricinde Orta İngilizcede “tiwesday” ya da “tewesday” olarak, Eski İngilizcede “tiwesdæg” olarak geçmektedir. İlginç bir şekilde, “Salı” sözcüğü Latincede “dies Martis” yani “Mars Günü” demektir. Mars, Romalı Savaş Tanrısı’dır. Antik Yunancada ise “hemera Areos”, yani “Ares Günü” olarak geçmektedir. Ares, Yunan Savaş Tanrısı’dır.
İngilizce Tuesday kelimesi eski İngilizce’de savaş ve hukuk tanrısı olan Tiw’in Günü anlamından türemiştir. Salı haftanın Pazartesi ve Çarşamba arasındaki günüdür. İspanyolca konuşan ülkeler Salıyı şanssız kabul ederler. Amerika genellikle seçimlerini, bazen Süper Salı diye de adlandırılan Salı günleri yapar.

Çarşamba (Wednesday)
Çarşamba gününün İngilizce karşılığı olan “Wednesday”, aslen “Woden’s Day”, yani “Woden’in Günü” olarak bilinmektedir. Woden, Anglosakson ve Germen mitolojisindeki “Baş Tanrı”dır. Vahşi Av olarak bilinen olayın lideridir. Woden sözcüğünün kökeni olan “wod” sözcüğü “vahşice çılgın”, “en” eki ise “liderlik” anlamına gelmektedir. Bir diğer deyişle Woden, “vahşice çılgın lider” demektir. Bunun Nors Mitolojisi’ndeki karşılığı Odin’dir. Bunun haricinde Orta İngilizcede “wodnesday” ya da “wednesdai” olarak, Eski İngilizcede “wodnesdæg” olarak geçmektedir. İlginç bir şekilde, “Çarşamba” sözcüğü Latincede “dies Mercurii” yani “Merkür Günü” demektir. Merkür, Romalı ticaret, seyahat, hırsızlık, güzel konuşma ve bilim Tanrısı’dır. Ayrıca diğer tanrıların mesajcısıdır. Antik Yunancada ise “hemera Hermu”, yani “Hermes Günü” olarak geçmektedir. Hermes, Yunan ticaret, icat, aldatma ve hırsızlık tanrısıdır. Aynı zamanda diğer tanrıların mesajcısıdır. Bunun ötesinde gezginler ve dolandırıcıların başı olarak bilinir.
İngilizce Wednesday kelimesi eski İngilizce’de Odin diye de bilinen Alman tanrısı Woden’in Günü anlamından türemiştir. Çarşamba haftanın Salı ile Perşembe arasındaki günüdür. Çarşamba bazen Amerikan İngilizcesinde argoda haftalık işin en büyük yükünü aldığı için kambur gün diye adlandırılır.

Perşembe (Thursday)
Perşembe gününün İngilizce karşılığı olan “Thursday”, aslen “Thor’s Day”, yani “Thor’un Günü” olarak bilinmektedir. Thor, Nordik şimşek tanrısıdır. Keçiler tarafından çekilen bir araç ile seyahat etmesi ve Miölnir isimli çekici üretmesiyle bilinir. Aesir’in koruyucusudur ve yazgısında Midgard Serpent’i öldürmek varken onun tarafından öldürülen tanrıdır. Orta İngilizcede “thur(e)sday” olarak, Eski İngilizcede “thursdæg” ya da “thunresdæg” (Şimşek Günü) olarak, Eski Norsçada “thorsdagr” olarak geçmektedir. İlginç bir şekilde, “Perşembe” sözcüğü Latincede “dies Jovis” yani “Jüpiter Günü” demektir. Jüpiter, Romanın kudretli tanrısıdır ve Roma devletinin sahibidir. Yıldırım ve şimşek yaratmasıyla bilinir. Antik Yunancada ise “hemera Dios”, yani “Zeus Günü” olarak geçmektedir. Zeus, Yunan göklerin tanrısıdır. En üstün tanrı olarak bilinir.
İngilizce Thursday kelimesi Norveç gök gürültüsü tanrısı Thor’un adından gelir. Thursday eski İngilizcede Thor’un Günü demektir. Perşembe uluslararası ISO 8601 standardına göre haftanın dördüncü günüdür ve Çarşamba ve Cuma arasındadır. Birleşik Krallık’ta 1935’ten beri tüm genel seçimler Perşembe günü yapılmaktadır ve bu yasal bir gereklilik olmamasına rağmen bir gelenek halini almıştır. Amerika’da Şükran Günü, Kasımın dördüncü Perşembesi kutlanan yıllık bir festivaldir. Avustralya’da filmlerin ilk gösterimlerinin çoğu Perşembeleri yapılır.

Cuma (Friday)
Cuma gününün İngilizce karşılığı olan “Friday”, aslen “Freya’s Day”, yani “Freya’nın Günü” ya da “Özgürlük Günü” olarak bilinmektedir. Freya (ya da Friya), Germenik mitolojideki aşk, güzellik ve üreme tanrıçasıdır. Nors Mitolojisi’ndeki Freya ile aynıdır. Valkyries’in lideri ve Vanir’lerdendir. Almanya’da genellikle Frigg ile karıştırılır. Frigg ise Germenik bulut, gökyüzü ve evliliğe dayalı aşk tanrısıdır. Odin’in eşi olarak bilinir. Aesir’lerdendir. Orta İngilizcede “fridai” olarak, Eski İngilizcede “frigedæg” geçmektedir. İlginç bir şekilde, “Cuma” sözcüğü Latincede “dies Veneris” yani “Venüs Günü” demektir. Venüs, Romalı güzellik ve aşk tanrıçasıdır. Antik Yunancada ise “hemera Aphrodites”, yani “Afrodit Günü” olarak geçmektedir. Afrodit, Yunan aşk ve güzellik tanrıçasıdır.
İngilizce Friday kelimesi eski İngilizcede Norveç bereket ve aşk tanrıçası Frige’nin Günü anlamından türemiştir. Cuma haftanın Perşembe ve Cumartesi arasında olan günüdür ve haftanın son çalışma günü olarak düşünülür. Bazı kültürlerde, batıl inançlar Cumayı deniz yolculuğuna çıkmak için uğursuz bir gün olarak görür. Ama Cuma tohum ekmek için uğurlu bir gün kabul edilir. 13. Cuma uğursuz sayı 13’le birleştiği için çok uğursuz kabul edilir. Yılda genellikle üç kere olur ve bazıları bu tarihe Kara Cuma der. İslam’da Cuma, genel bir huzur günüdür. Hinduizm’de tanrıçalar için özel dini törenler bu günde yapılır. Yahudi Şabat’ı Cuma günü güneşin batmasıyla başlar ve Cumartesi havanın kararmasına kadar sürer.

Cumartesi (Saturday)
Cumartesi gününün İngilizce karşılığı olan “Saturday”, aslen “Saturn’s Day”, yani “Satürn’ün Günü” olarak bilinmektedir. Satürn, Roman ve İtalyan mitolojisinde tarım tanrısıdır. Onun hükmünde Dünya’nın mutluluk ve erdem ile yönetildiğine inanılmaktadır. Orta İngilizcede “saterday” olarak, Eski İngilizcede “sæter(nes)dæg”, Latincede “dies Saturni”, Antik Yunancada “hemera Khronu” (Cronus’un Günü) olarak geçmektedir. Cronus (ya da Kronos), Evren’e hükmetmiş bir titandır ve Zeus tarafından yenilerek alt edilmiştir.

İngilizce günler nasıl oluşmuştur?
Source: https://www.timeanddate.com/calendar/days/monday.html
Monday | Pazartesi
The English word Monday was derived from Old English which literally means moon’s day. Monday is the day of the week that is between Sunday and Tuesday. Monday used to be called Blue Monday because Monday (before the advent of the washing machine) was the usual day for washing and a blue dye was frequently used to keep clothes from yellowing. However, it now refers to the day when employees have to return to work after the weekend. In many cultures, Monday is considered the worst day of the week because it is the first day of the work week. A number of songs often feature Monday as a day of depression, anxiety, or melancholy such as Monday, Monday from the Mamas & the Papas in 1966 or Rainy Days and Mondays from the Carpenters in 1971.

Tuesday | Salı
The English word Tuesday is derived from Old English and literally means Tiw’s day, the god of war and law. Tuesday is the day of the week that is between Monday and Wednesday. Spanish-speaking countries consider Tuesdays to be unlucky. The United States usually holds elections on a Tuesday, which is sometimes referred to as Super Tuesday.

Wednesday | Çarşamba
The English word Wednesday is derived from the Old English and literally means Woden’s day the Germanic god who is also known as Odin. Wednesday is the day of the week that is between Tuesday and Thursday. Wednesday is sometimes referred to as hump day in American English slang meaning that one has made it over the hump of the workweek.

Thursday | Perşembe
The English word Thursday is named after the Norse god of thunder, Thor. Thursday literally means Thor’s day in Old English. Thursday is the fourth day of the week according to the international standard ISO 8601 and between Wednesday and Friday. In the United Kingdom, all general elections have been held on a Thursday since 1935, and this has become a tradition, although not a requirement of the law. In the United States, Thanksgiving Day is an annual festival celebrated on the fourth Thursday of November. In Australia, most movie premieres occur on Thursdays.

Friday | Cuma
The English word Friday is derived from Old English and literally means a day of Frige the Norse goddess of fertility and love. Friday is the day of the week that is between Thursday and Saturday and is considered the last working day of the workweek. In some cultures, superstition considers Friday an unlucky day to begin a voyage. However, Friday is considered a lucky day for sowing the seed. Friday the 13th is considered to be very unlucky because of its association with the unlucky number thirteen. It usually occurs one to three times a year and some refer to this date as Black Friday. In Islam, Friday is a day of general peace. In Hinduism, special observances are practiced for goddesses. The Jewish Sabbath begins at sunset on Friday and lasts until nightfall on Saturday.
This entry was posted in BİLİYOR MUSUNUZ ?, EĞİTİM. Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *