Kişiler Ölür Ama Türk Milleti Yaşar
Sadık Rıdvan Karluk – 15 Nis 2021
<ridvankarluk@gmail.com>
Gündem çok yoğun olduğu için Boğazlıyan Kaymakamı Mehmet Kemal Bey’i bu yıl anan sayısı bir elin parmaklarından çok daha azdı. Atatürk için idam kararı veren mahkemenin aldığı kararla vatansever kaymakam Kemal Bey idam edilmiştir. İdamdan sonra Kemal Bey’in babasıyla Atatürk arasında şu konuşma geçmiştir: “Sen öyle bir evlat yetiştirdin ki oğlun bu meşaleyi tutmasaydı biz ateşi yakamazdık. Işık tutan senin oğlundur.”
Osmanlı, Ermeni iddiaları ortaya çıkınca bazı Türkleri haksız yere idam etmiştir. Bunlardan biri de Boğazlıyan Kaymakamı Mehmet Kemal Bey’dir. 10 Nisan 1919 Perşembe günü Beyazıt Meydanı’nda soykırım suçlamasıyla idam edildiğini genç nesiller unutmamalıdır. İdamdan önce usulen son sözü sorulan Kemal Bey’in bir asır önce söylediği tarihe geçmiş sözleri günümüzde de çok önemlidir;
“Sevgili vatandaşlarım! Ben bir Türk memuruyum. Aldığım emri yerine getirdim. Vazifemi yaptığıma vicdanım emindir. Sizlere yemin ederim ki, ben masumum. Son sözüm bugün de budur, yarın da budur. Ecnebi devletlere yaranmak için beni asıyorlar. Eğer adalet buna diyorlarsa kahrolsun böyle adalet. Asil Türk milletine çocuklarımı emanet ediyorum. Borcum var, servetim yok. Üç çocuğumu millet uğruna yetim bırakıyorum. Yaşasın millet…”
Kemal Bey Yozgat İstinaf Mahkemesi’nde beraat eder ancak hemen sonrasında Divan-ı Harp önüne çıkarılır. Mahkeme Başkanı Hayret Paşa, Kemal Bey’in asılmasına yönelik baskılar üzerine istifa edince yerine Nemrut Mustafa Paşa atanır ve Kemal Bey’i idama mahkum eder. Nemrut Mustafa Paşa, Talat Paşa, Enver Paşa, Cemal Paşa’nın yanı sıra Mustafa Kemal Atatürk, Rauf Orbay ve Kazım Karabekir’i de gıyaben idama mahkum etmiştir.
Kemal Bey, 1884 yılında Beyrut’ta doğmuş, Antalya ve İzmir liselerinde okumuş, Mülkiye’den pekiyi derece ile mezun olduktan sonra 1908 yılında Beyrut Vilayeti Maiyet Memurluğuna atanmıştır. 1909 yılında 12 Adalar Valiliği (Cezair-i Bahri Sefid) maiyet memurluğunda stajını bitirip kaymakam olmuştur. Aynı dönemde bir yıl Rodos İdadisi’nde Türkçe ve Sosyal Bilimler öğretmenliği yaptıktan sonra 18 Aralık 1911’de asıl mesleğine dönerek sırasıyla Doyran, 1912’de Gebze, 1913’de Karamürsel ve 1915’de Boğazlıyan kaymakamı olmuştur. 20 Ağustos 1915-9 Ekim 1915 tarihleri arasında Yozgat Sancağı Mutasarrıfı Vekilliğinde bulunmuş, Nisan 1916’da Batraski–Şam Kazası Kaymakamlığına, 26 Ekim 1916 İzmit Sancağı Muhacirin Müdürlüğüne atanmıştır.
13 Haziran 1917 tarihinde Boğazlıyan Kaymakamı iken tehcir sırasında ihmali bulunduğu gerekçesiyle Ankara Valiliği İdare Kurulunun kararıyla görevinden azledilmiştir. Konya’da yargılandıktan sonra İstinaf Mahkemesi’nin kararıyla aklanmıştır. Fakat Damat Ferit Paşa Hükümeti’nin kararıyla yargılanmak üzere 7 Ocak 1919 tarihinde gözaltına alınmış, 30 Ocak 1919 tarihinde İstanbul’a getirilmiştir.
Birinci Dünya Savaşı sırasında iktidarda bulunan İttihat ve Terakki Hükümeti’nden sonra Hürriyet ve İtilaf Partisi iktidara gelmiş, Ermeni ayrılıkçılara ve onlarla bir olan Batılı devletler lehine kararlar almıştır. Kemal Bey, bu düzmece mahkemenin usulsüz kararıyla 10 Nisan 1919 tarihinde saat 17.20’de Beyazıt Meydanı’nda idam edilmiştir. Kemal Bey, TBMM’nin çıkardığı özel bir yasa ile 14 Ekim 1922 tarihinde “Milli Şehit” ilan edilmiş ve ailesine şehit aylığı bağlanmıştır.
Kemal Beyin şehadetinin 102. yıldönümünde toplumsal bellek unutmuş gibidir.
Kemal Bey, idamından önce yetkililere verdiği vasiyetnamesinin 7. maddesini şöyle yazmıştır: “Fert Ölür, Millet İse Yaşar ve İnşallah Türk Milleti Yaşayacak…” Şüphesiz sonsuza kadar… Sen rahat uyu Kemal Bey. Mehmet Kemal Beyi bir Mülkiyeli olarak idam edilişinin yıldönümünde rahmetle anıyorum. Ruhun şad olsun millet kahramanı, milli şehit kaymakam Kemal Bey. Seni unutanlar var ama bizler seni hiç unutmadık, unutturmayacağız da!…
Sayın S.Rıdvan Karluk’un yazısına katkı sunmak için (Naci Kaptan)
Boğazlıyan Kaymakamı Kemal Bey nasıl idam edildi? Son mektubunda neler yazdı?
Ermeni çetelerinin yaptığı katliamlar nedeniyle sürgün edilmesi kararını uygulayan Boğazlıyan Kaymakamı Kemal Bey nasıl idam edildi. Şahadete giderken neler söyledi. Son mektubunda vasiyeti neydi?
Osmanlı topraklarının doğusunda Ermeniler Taşnak hınçak ve diğer cemiyetleri vasıtasıyla gün geçtikçe silahlanıyor, Avrupa devletleri ve Rusya Ermenilere elinden geldiğince hem askeri hem siyasi desteklerini esirgemiyorlardı. Ermeniler gizli olan cemiyetlerinin tabelalarını dahi binalara asarak alenen Ermenistan’ı kurma çabaları yürütüyorlardı. Osmanlı-Rus harbinde Osmanlı ordusu doğuda savaşmaktan ve donarak ürünlerden büyük dayak vermişti, Doğu cephesi savunmasız kalmıştı silahın Ermeniler çeteler oluşturarak Osmanlı askerinin savunmasından mahrum kalmış köy kasaba ve şehirlerde Türk evlerin basıyorlar Çoluk çocuk kadın ve erkek ayırmak için büyük katliam ve zulüm yapıyorlardı.
Doğu Anadolu şehirlerini işgale hazırlanan Rus ordusuna yol açmak için Ermeniler Müslüman halka katliama başladı. Ermenilerin maksatları Doğu Anadolu’da Müslümanları Doğu Anadolu’dan Müslümanları kaçırmak ve Ermenistan devleti kurup Rusya’ya bağlanmaktı. Bu gelişmeler yaşanırken Osmanlı Hükümeti de mecburen Ermenilere karşı bazı radikal kararlar almak zorunda kaldı.
Türk askerini arkadan vuran sivil halka zulmeden bu Ermenilerin bölgeden uzaklaştırılarak Osmanlı topraklarının güney yerleşim yerlerinde İskan edilmeleri kararlaştırdı. Bu tarihte Yozgat’ın Boğazlıyan ilçesinde Kaymakam olan Kemal Bey görev yapmaktaydı . Bu bölgede Türk ordusuna kurşun sıkan Ermeniler hakkında hükümet mecburi ikamet kararı almıştı. Başta bulunan İttihat ve Terakki hükümeti Ermenilerin Tehcirine dayalı bir kanun çıkartarak 14 Mayıs 1095 tarihinde sadrazam Talat Paşa’nın imzası ile yayınladı.
Bu karar gereği, Kaymakam Kemal Bey’e Dahiliye nezaretinden bir şifre gelmiş, kaza dahilinde bulunan Ermenilerin 24 saat zarfında yola çıkarılması istemiyordu. Sevk edileceği istikametinde Suriye olduğu bildirilmişti Kemal Bey şifrenin alındığını bildikten sonra Jandarma Komutanına Ermenilerin kaza dışına tahliye işlemlerinin yapılması emri verdi. Kendisi de tahliyenin icrasında bizzat nezaret etti. Kemal Bey emri yerine getirmek mecburiyetindeydi. Emir, İttihat ve Terakki Hükümeti’nin merkezinden geliyordu. Kaymakam da devletten aldığı emri yerine getiriyordu.
Bunun üzerine Ermeniler işgal itilaf devletlerinin Türkiye’deki temsilcilerine baskı yaptılar. Ermenilere kötü muamele bulunduğunu iddialarıyla Kaymakam Kemal Bey’in mahkemeye çıkarması istediler. Damat Ferit Paşa hükümeti de bu devletlerin baskısına boyun eğerek Kaymakamı mahkemeye sevk etti. Devletin aldığı emre uyumaktan başka günahı olmayan Kemal Bey, Konya İstinaf mahkemesinde Beraat etmesine rağmen, Nemrut lakabı ile tanınan Mustafa Paşa başkanlığındaki mahkeme tarafından 8 Nisan 1919’da idama mahkum edildi. Mahkeme heyetinin yarısı gayrimüslim idi.
Kaymakam Kemal Bey savunmasında: “ Savaştan yenilişimizin aleyhimizde meydana getirdiği hezeyanı durdurmak maksadıyla iddia makamın da isteği üzerine kurbanlar verilmesi bir siyaset icabı sayılıyorsa, bu kurban ben olamam. Siz kurban seçmekle değil ancak hak ve adaletle hüküm vermek vicdani görevini taşıyan bir yüksek heyetsiniz. Mutlaka kurban aranıyorsa herhalde bütün bu işlerin tertipçisi ve İdarecisi olarak benim gibi küçük bir memur bulunacak değildir.” Daha sonra idam kararı tasdik edilmek üzere saraya gönderilir. Padişah Vahdettin kararı tasdik etmek istemese de Dahiliye Nazırı Mehmet Ali Bey Adliye Müsteşarı, İngiliz muhipler Cemiyeti reisi Sait Molla ve Damat Ferit Paşa padişahı ikna ederek idam kararını onaylatırlar.
Kemal Bey akşam karanlığında Beyazıt meydana getirilir. Halk idam sehpasının etrafını doldurmuş, tepkilidir. Polis ve jandarma halkı yaklaştırmaz. İDAM SEHPASINDA SON SÖZLERİ Kemal Bey idam sehpasında şunları söyler:
“Sevgili vatandaşlarım, Ben bir Türk memuruyum, aldığın emri yerine getirdim, vazifemi yaptığıma vicdanım emindir. Sizlere yemin ederim ki ben masumum, son sözüm bugün de budur yarın da budur. Ecnebi devletlere yaranmak için beni asıyorlar. Eğer buna adalet diyorlarsa kahrolsun böyle adalet” Meydanı dolduran on binlerce insanın hep bir ağızdan “Kahrolsun böyle Adalet” sözleri arasında Kemal Bey konuşmasını söyle sürdürür: Benim sevgili kardeşlerim ne yaptıysam vatanım milletim için yaptım. Yaşasın vatan. Çocuklarımı asil Türk milletine emanet ediyorum. Bu kahraman millet elbette onlara bakacaktır. Vatan uğrunda cephede ölen bir insan gibi Şehit gidiyorum, Allah vatan ve milletimize zeval vermesin, Amin.”
Meydanı dolduran halk hıçkıra hıçkıra gözyaşlarına boğulmuştur. O sırada yakın bir köşkten infazın yerine getirmesini takip eden ve seyreden İngiliz sevenler Cemiyeti reisi Sait Molla cellatlara bağırarak “söyletmeyin bu alçak herifi hemen asın bu köpeği.” Diye bağırır. Ve infaz yerine getirilir. Kaymakam Kemal Bey idam edilir.
Ermenilere karşı Osmanlı Devleti’nin almış olduğu Tehcir kararının uygulamaktan başka bir suçu olmayan Boğazlıyan Kaymakamı Kemal Bey 10 Nisan 1919 günü kendi devletinde kendi hükümeti tarafından idam edilerek şahadete erer. Naaş’ı Kadıköy Mahmut Baba türbesindeki mezarlığa büyük bir törenle defnedilir.
