MODERN KÖLELİK DÜZENİ * EVDEN ÇALIŞMA SÜREKLİ HALE GELECEK

Evden çalışma, ücretli köleliğin yeni biçimi

25.02.2021

Koronavirüs salgınıyla birlikte tüm dünyada milyonlarca “beyaz yakalı” işçi evden çalıştırılmaya başlandı. Bunların bir bölümü ilerleyen süreçte işyerlerine geri dönse de, başta eğitim sektörü olmak üzere pek çok sektörde çalışanların dönüşümlü ya da devamlı olarak evden çalışmayı sürdürdükleri görülüyor.

Bankacılık, sigortacılık, basın-yayın, bilişim gibi alanların yanı sıra hizmet sektörünün diğer bazı kollarında da “evden” ya da daha genel bir terimle “uzaktan” çalıştırılma belli bir ivmeyle yaygınlaşıyor.

Bazı analizler, işgücünün yüzde 25-30’unun 2021 sonuna evden çalışmaya devam edeceğini öngörüyor. Örneğin Google evden çalıştırma uygulamasını 30 Haziran 2021’e kadar uzattı, 200 bin çalışanından kendilerini buna göre ayarlamalarını istedi. Apple yönetimi ise şirketin önceki haline geri dönmeyeceğini, evden çalışma uygulamasının kalıcılaştırılacağını açıkladı.

Türkiye’de uzaktan çalışma pandemiye dek yaygın bir uygulama değildi. Avrupa İstatistik Ofisinin (Eurostat) 2018 verilerine göre AB ülkelerinde “evden çalışma” oranı büro personeli içinde yüzde 6’ya yaklaşırken, Türkiye’de bu oran yüzde 2’ler düzeyindeydi. Ancak pandemiden sonra başta eğitim, bilişim, bankacılık, medya gibi sektörler olmak üzere bu alanda hızlı bir değişim yaşandığı görülüyor.

Geçtiğimiz günlerde Türkiye’nin en büyük holdingi olan Koç Holding, yaklaşık 100 bin çalışanı içerisinde 35 bin ofis çalışanının bundan sonra tamamen evden çalışacağını duyurdu. Koç Holding’den sonra, Sabancı Grubu’na bağlı Türkiye’nin en büyük 5. özel bankası Akbank da evden çalışmayı kalıcı hale getireceğini açıkladı.

Kapitalistler evden çalışmadan kazanç sağlıyor

Uzaktan çalışma, kapitalistler için en başta maliyet indirimi demek. Kira, elektrik, su, mobilya, araç-gereç, yemek, servis, ısınma gibi kalemlerde patronlar için maliyetler büyük oranda azalıyor. Örneğin ABD’de ortalama bir işyerinde patronun haftanın yarısında evden çalıştırdığı işçi başına 11 bin dolarlık (yüzde 20) yıllık kazancı olacağı hesaplanıyor.

Evden çalışma uygulamasında pek çok işçi 24 saat patronların kölesi haline geldi. Her an görüntülü toplantı/konuşma uygulaması, “pijamayla çalışma” hayallerini kısa sürede sona erdirdi.

Evde kesintisiz açık bırakılmaları zorunlu hale getirilen telefonlar ve bilgisayarlar aracılığıyla çalışanların günün 24 saati izlenmesi ve emre amade durumda tutulması, işçi sınıfının yüzlerce yıllık mücadeleleriyle elde ettiği günlük ve haftalık dinlenme süresi kazanımlarının, mahremiyet haklarının gasp edilmesi anlamına gelmektedir.

http://marksist.org/icerik/Isci/15505/Evden-calisma,-ucretli-koleligin-yeni-bicimi