EMPERYALİZMİN SİLAHSIZ
KUVVETİ SİYASAL DİNCİLİK
5 Mart 2020 ŞAHİN FİLİZ
Büyük dinlerin değişmez ilkelerinin sayısı sonradan eklenip bitiştirilen yığınlarca dinsel literatürle kabartıldıkça din ile siyaset arasındaki kalın çizgi gittikçe incelmiş ufalmış ve son yüzyılda iyice yok olmaya yüz tutmuştur. Bu durum özellikle İslam dünyası için geçerlidir. Siyasal Dincilik en kestirme deyimle Tanrı’ya bir ahlak otoritesi payesini az görüp siyasal bir otorite bağışlamak kaygısını taşır. Bu kaygının başını çekenler siyasal örgütlenmeye varan sözde “sivil toplum kuruluşları” aracılığıyla cemaatten tarikata oradan da siyasete terfi ettirilen siyasallaşmış bir din yaratırlar.
İşte bu son yüzyılda İslam dünyasında yaratılan bu dinin adı siyasal Dinciliktır. Bu aşamadan sonra hem din hem de onun bağlıları için yatay ve dikey sömürü evresi başlamıştır. Yatay kendi içinde sömürü çarkıdır. Dikey de emperyalizmin siyasal Dincilik sayesinde kurduğu sömürü düzenidir. Siyasal İslamcılığın sivil karakolları olan cemaatler artık ister istemez emperyalizmin silahsız kuvvetlerine dönüşmüştür.
Siyasal dincilik tüm dinler için kullanılabilecek bir kavramdır.
SİYASAL DİNCİLİK : TARİHSEL SÜRECİN KISA ANATOMİSİ
İslamiyet klasik literatürde “ iman (inanç) ibadet ve ahlak” olmak üzere üç ana bölüme ayrılır. Muamelat yani insan ve toplum davranışlarına yönelik bir takım düzenlemeler ibadetin bir parçası olarak da görülür. Ancak bunların çoğu ibadet değildir. İbadetin yapılıp yapılmaması hiçbir amir dinsel bir denetime bağlı değildir. Yani hiçbir kurum ve organ ya da siyasi bir güç kişinin ibadetini iman ve bireysel ahlaki durumunu denetim altında tutma yetkisine sahip değildir.
İmanın dince ölçülmesi olan dışı iken ibadet ve muamelatın denetlenip döküm çıkarılması sonra da bunun kişiye ceza veya ödül olarak yönlendirilmesi daha çok olanak dışı bir durumdur. İslamiyet’te ne iman ne de ibadeti Tanrı veya din adına denetleyecek hiçbir kurum kişi ya da otorite yoktur. Kendilerini Tanrı adına yetkilendiren şeyhler dervişler tarikat ve cemaat liderleri ilahi dini ve İslami hiçbir yetkiye sahip bulunmadıklarını çok iyi bildiklerinden bu yetkiyi dinsellik kılıfı altında siyasal dincilik ile kotarmayı başarmışlardır. Çünkü din siyasallaşmadan bu yetki savı tutmayacak ve kitleler somutlaşmış dinsel otorite içeren bu “sahteci din”e yönelmeyecektir.
Peki İslamiyet başlangıcı bakımından siyasal bir hareket özelliği taşıyor muydu?
Bu konuda düşünce yürüten pek çok kişi İslamiyet’in “Asr-ı Saadet” (Mutluluk Asrı) denilen döneminde özgün bir nitelik taşıdığını; siyasal olmaktan çok inançsal ve ahlaksal bir yapıyı içinde barındırdığını savlamaktadır. Bireysel bir ahlak sistemi kişisel bir dindarlık söyleminin özellikle Emeviler döneminden başlayarak siyasal bir harekete dönüştüğü vurgulanmaktadır. Oysa Hz. Muhammed dinsel otorite olduğu kadar Mekke’de olmasa bile Medine’de siyasi bir otorite gibi davranmış; hatta bunu Medine Sözleşmesiyle perçinlemişti.
Demek ki siyasal karakterin ilk işaretleri o zamandan beri vardı. Emeviler Abbasiler Selçuklu ve Osmanlılar dinin özünde barınan bu siyasal karakteri gittikçe siyasal organlara yansıtarak adı konmamış bir “İslam devleti”nin aracına dönüştürmüşlerdir. Bu dönüşümde X. Yüzyılda baş gösteren tarikatlar siyasal otorite için ilk sosyal tabanı oluşturmuşlardır. İslamiyet bu süreç içinde sosyolojik birer kurum olan tarikatlarla siyasi tabanını güçlendirdikçe dindeki ahlaksal ve kişisel yaşam felsefesinin yerini toplumsal ve siyasal projeler almış; bu projeler de İslam dünyasının sürekli sömürülmesini kolaylaştıran ortam oluşturmuştur.
İslam dünyasında bu kör siyasal döngüye son veren tek ülke Türkiye olmuştur. Atatürk Türkiye Cumhuriyeti’ni kurarak İslam dininin tarih içinde süregelen siyasallaşmasının önüne geçmiş; siyasetin bir enstrümanı haline gelen dini kendine özgü bireysel yaşam felsefesi çerçevesi içindeki saygın yerinde kalmasını sağlayacak devrimlerle siyasetle din arasında rasyonel mesafeyi yeniden kurmuştur. Bu mesafenin yeniden kuruluşu aynı zamanda din ile emperyalizm arasında yüzyıllardır kemikleşmiş yakın akrabalığa da eşi görülmemiş Kemalist devrimin darbesi olmuştur. Bu hem dini hem de Türk halkını içteki ve dıştaki sömürü çarkından kurtaran devrim olarak tarihe geçmiştir.
Atatürk devrimleri imparatorluktan ulus-devlete imandan bilgiye dinden bilime ve çağdışı ilkellikten çağdaş uygarlığa geçişi sağlamıştır. “Pisuarcı” Ordu Valisi Ali Kaban “çağdaş uygarlık saçmalıktır” demesiyle bu geçişin henüz ülkemizde içe sindirilemediğini de burada vurgulamak gerekiyor.
BİLGİDEN İNANCA DÖNÜŞÜM: BİLGİSİZ İNANÇ
Yahudilik ve Hıristiyanlık gibi İslamiyet’in de doğasında “iman itaat ve teslimiyet” öğe ve normları vardır. Bilmenin yerine inanma bilimin yerine iman ve teslimiyet dinlerin doğasında yeterli görülür. Tarikat ve cemaatler siyasal normları ve tercihleri belirleyebilecek sosyal ve ekonomik tabana hükmettikçe inanç her türlü insan yapı-etmelerinin belirleyici dinamiği olmuştur. Bu yolla itaat ve teslimiyete alıştırılan kitleler bilmeyi ve bilim üretmeyi dine ve imana aykırı insan icatları olarak görmeye başlamıştır.
Siyaset de bu gölgenin altında asırlardır İslam dünyasındaki toplumsal ve ekonomik ilişkileri belirleyen dinsel içerikli bir mekanizma haline gelmiştir. Kuran’da “inanıyorsanız en üstün sizlersiniz güçlüsünüz” mealindeki ayetler hep inancın bilmeye ve bilime üstünlüğünü vurgular tarzda yorumlana gelmiştir. Oysa inanmanın objesi net olarak belirtilmemiş; bilgi imana tercih edilir denmemiştir.
Ancak İslam dünyasında iç ve dış sömürgenlere verimli bir zemin oluşturulmasında bilgi taşlanan şeytan muamelesi görmüştür. Emperyalistler akıl ve bilimi değil itaat ve teslimiyeti dinsel görev bilen Müslüman ülke ve toplumları sömürmek için gerekli sosyal psikolojik etüdü böylece tamamlamış olmaktadır. Bilim akıl ve bilmenin yorucu ve zahmetli sürecinden ürkütülen kitleler iman ve teslimiyetle hem iki dünyalarını kurtardıklarına hem de Cumhuriyet’le kendilerine altın tepside sunulan zenginliklerin emperyalistlerce sömürülmesinin bir hikmete mebni olduğuna inandırılmışlardır.
DEĞİŞEN SİYASETE DEĞİŞTİRİLEN DİN:
HUKUKUN AHLAKA EGEMENLİĞİ
Siyasal İslam dine dayalı hukuku bireysel ahlaka tercih eder. Türkiye’de siyasal İslamcıların “Medine Sözleşmesi” tarihsel ve hukuksal değeri olmayan bir anlaşma metnini bir zamanlar gündem tutmuş olmaları rastlantı değildir. Türban namaz oruç tespih cübbe vs gibi davranış ve sembollere yani muamelata ilişkin dinsel konularda genellikle İslam Hukukunun ve İslam hukukçularının devrede olması da aynı anlamda rastlantı değildir.
İşte bu hukuksal din siyasal dini o da sömüren ve sömürten bir yapma-dini yaratmıştır. Din ahlak alanından soyutlanıp hukuk ve siyasetin dini olmuştur. Bu da bireyleşmeyi ön gören ahlaksal yaşam felsefesini değil kitlesel dindarlığı sürekli besleyen hukuk ve siyaset dinini öne çıkarmıştır. Bu tam da emperyalizmin istediği dönüşümdür. Çünkü emperyalizm bireyselleşme kültürünü sindirmiş bir toplumu değil sürüleşmiş toplumları tercih eder. Bireyin ve bireysel özgürlüğün en büyük düşmanı emperyalizmdir.
Dinler inanç ilkeleri ve bu ilkelerin uygulamalarını içeren iki doğalı bir yapıya sahiptir. İnancın doğası Tanrı ile insan arasındaki aracısız ilişkiye dayanır. Uygulanmaları ise görünüşte toplumsal ve hukuksal alanlara uzanır. Bir inancın hukuksal ve toplumsal alanda ortaya çıkıp çıkmadığını denetleme hakkının aynı şekilde yine bireyin kendi oto kontrolünde olan bir durum olması beklenir. Ancak “fıkıh” “şeriat” “halife” “ibadet” ve nihayet “din devleti” veya teokrasi gibi kavramlar hem bireyin inançlarını hem de bunların yerine getirilip getirilmediğini denetleyen bir mekanizmanın var olduğu kanaatini yüzyıllarca yerleştirmiş bulunmaktadır.
Kuran’daki bir takım ayetler Tevrat ve İncil’le sorumlu tutulan Yahudi ve Hıristiyanlara ait geçmiş dönemlerdeki “şeriat”ların ilga ve iptal edildiğini bildirir.
Bireyin kendi etkinlik alanı içinde var olan yapıp-etmelerinden toplumsal ve siyasal alanlara kadar uzanan kolektif ibadet ve sorumluluklarına kadar tüm yaşamını ipotek altına alan “şeriat” geriye dönük olarak ortadan kaldırılırken en temel gerekçe bu uygulamaların miadını doldurdukları yönünde olduğu şeklindedir. Hukuk-ahlak olgu-ilke ya da din diliyle söyledikte “zahir-batın” ilişkisi birincilerin sürekli değiştiğini; ikincilerin ise insanlığın yeryüzündeki ömrüne denk kalıcılık niteliği taşıdığı ortadadır. Ahlak hukuku ilke olguyu batın zahiri içerip kapsıyorsa dahası bu onların kendi doğalarının gereği ise önceki şeriatların bu gerçeğin gereği olarak ortadan kaldırılması için Kuran devreye girmiş olmaktadır.
Peki Kuran’daki “şeriat” nedir? Hukuk olgu ve zahir gibi kavramlar inanç ilkelerinin zaman mekân ve farklılaşan koşullara göre uygulanmasını temsil etmekte olduklarına göre değişip değişmediklerini nasıl bileceğiz? Kuran’daki şeriatın değiştiğini yeni bir ilahi kitap gelmesiyle mi öğreneceğiz? Yoksa hala bir uygulamalar bütünü olan bu olguların ve pratiklerin değişmediğini “kıyamete kadar da değişmez ilkelerle özdeş olduklarını öne sürmeye devam mı edeceğiz?
“Hırsızın çaprazlama iki elinin kesilmesi” “erkeğin kadından daha fazla miras alması” “ erkeklerin kadınlar üzerinde tasarruf hak ve yetkisi olduğu” gibi yargılar mı değişmez yoksa bunlara esas teşkil eden ilkeler mi? “Hırsızlık haramdır” “ kadın da en az erkek kadar miras hakkına sahiptir” ve “ köleleştirilen kadınlar kendi sosyal rüşdlerini kanıtlayıncaya kadar erkeklerin bu hatalarını telafi için onlara bir süre bakmaları gerektiği” gibi ilkesel yargılara dönüştürülemez mi?
Kuşkusuz esas olan pratiklerin temelinde yer alan ilkelerdir ve uygulamalar ister istemez değişmek zorundadır. Daha önceki “şeriat”ları Kuran değiştirmişti. Kuran’daki “şeriat”ı da gelişen insanlık değer ve ilkelerinden oluşan insancıl koşullar değiştirmektedir. Bu fiili bir durumun saptanmasından ibarettir. Olması beklenen olduğuna tanık olunan bir doğal süreçtir.
Hz. Muhammed’in son Peygamber Kuran’ın da son kitap olması bundan sonra peygamber ve ilahi bir kitap gelmeyeceğine işaretten başka anlama gelir mi? Bundan sonra peygamber ve kitap gelmeyecek olması olup olacak her uygulama ve pratiğin insan yapıp-etmelerini içerebilecek tüm yargıların Kuran’da bir bir sayılıp döküldüğünü mü anlatır? Eğer böyleyse insanın bilim teknoloji kültür ve uygarlık adına geliştirdiği aklı ve düşüncesiyle meydana getirdiği tüm eserler Kuran’da yazılıp belirlenen hükümlere göre mi ortaya çıkmıştır?
Gerçek böyle olmadığına göre Kuran’da “şeriat”a dair ne varsa çoğunlukla fiilen değişmiş olmaktadır. Değişmediğini ve değişemeyeceğini öne sürmek İslam dünyasının bugüne kadar geçirdiği süreçleri ve şu gün geldiği hal-i pür melalini olumlamak devamını istemek ve bu durumun “dinin ve Tanrı’nın iradesi” olduğunu iddia etmek değil de nedir?
Kuran şeraiti de değişme ve gelişmeler karşısında fiili durumdan etkilenip değişime uğruyorsa peki Kuran’da değişmeyen şey nedir?
Her hukuksal olan ahlaksaldır ancak her ahlaksal olan hukuksal değildir. Hukuk ahlaktan beslenir; ondan kaynaklanmak zorundadır. Ahlaksal temeli olmayan hukukun insancıl geçerliliği yoktur. Ahlak dışı ve ahlaka zıt bir hukuk kaidesinden söz edilemez. Bunun yanında her ahlaksal olan hukuksal değildir. Çünkü ahlak hukuktan daha geniş ve daha derin yaptırım niteliği gösterir.
Kötü niyet ahlaka göre suçtur ancak hukuka göre suç değildir. Değişen ve değişmeyen kategorileri kuşkusuz kişisel arzularımızın ve temennilerimin etkisiyle teşkil ediliyor değildir. İslam’a ait olsa da hukuku ibadet şekil ve zamanlarını içeren fıkıh çağdaş yaşam koşullarının zorlamasıyla zaten değişime uğramaktadır. Değişmesi de hem normal hem de zorunludur. Pratikler değişime direndikleri ölçüde dinde bürokrasi aracılık ve sığlık artar. Bireysellikten çıkan din toplumsal ve siyasal zemine kayar.
Acaba İslam dininde değişmeyen şey nedir?
Yalnız İslam dininde değil diğer dinlerde de değişmeyen şeyler vardır. Bunlara kısaca “dogma” diyebiliriz. Dogma her zaman asılsız ve kör inanç anlamına gelmez. Ayrıca dogma sırf dinlere ait ilkeleri anlatan yargılar da değildir. Yaşamın her alanında görülür. Örneğin “yaşam kutsaldır” “insan canı değerlidir” gibi sayısını çoğaltabileceğimiz her hüküm birer dogmadır. İlkeler bütünü olan ahlak ve ahlaksal erdemler değişmez. İslam dini ahlaksal erdemler bütünüdür. Bunlar değişmez. Şeriatlar değişir; yok olur; ancak “iyi-kötü” kategorileri her zaman varlığını sürdürür.
“Hırsızlık kötüdür” “cinayet işlemek; cana kıymak haramdır ya da kötüdür” “başkalarına kötülük yapmak haramdır” “ anne-babaya kötü davranmak yanlıştır” gibi İslam dininde yer alan ahlaksal yargılar kalıcıdır. Kuran’ın asıl amacı hırsızı cezalandırmak caniye haddini bildirmek değil hırsızlığı ve cinayeti ahlaki olarak engellemektir. Bu da bireysel dindarlık ve bireysel ahlaklılıkla mümkündür.
Bireysel ahlak ve bireysel dindarlık ahlaka dayanır. Hukuk alanı ahlaktan daha dar olduğu için uygulama ile sınırlı bir dindarlık yüzeysel bir dinselliği anlatır. Ahlak alanı yalın geniş doğrudan ve içtendir. Denetim mekanizması bireyde başlar; toplumda şekillenir. Ancak toplumun denetimi bireyin kendi kendini denetlemesi kadar yaptırım gücüne erişemez. Çünkü ahlaksal erdemlilik bireyin iç dünyasında tanrı ile kurduğu doğrudan ve mahrem ilişkiyle şekillenir. Kanıtı ve tanımı olmaz. Doğal ve hacimsizdir. Simge ve sembollerle temsil edilmez. İslam dini dindarlığı ahlaklılığa bağlar. Bir kimsenin iyi ahlaka ya da kötü ahlaka sahip olması ya da dindar olup olmamasının görünür ve tüketilebilir hiçbir ölçüsü yoktur. Dindarlık ve ahlaklılık ölçüye ve simgeye sığmaz. Bunlara ölçü ve simge uygulamaya kalkmak ahlakı hukukla sınırlandırmaktan başka bir şey değildir.
Siyasal Dincilik sürekli değişen siyasi ve ekonomik çıkarlara uygun düşecek “fıkıh dini”ni amaçlamaktadır. İslam dinindeki temel bireysel ve toplumsal ahlak ilkeleri bu değişen ve sonu gelmez çıkarlara ket vuracağı için siyasi manevralara denk düşen bir “değiştirilen din” in egemenliğine tabi kılınmalı ki emperyalizmle işbirliğini kolaylaştıran cemaat aktörleri toplum gözünde meşruiyet bulabilsin. Bu nedenle siyasal çıkarlara hizmet eden din ile bireysel ahlakı ön gören din arasında derin çatlaklar oluşur. Aradaki sahici farkın giderilip kitlelerin kandırılarak sömürülmesi “dinen bir hikmete” bağlanmış olur. Böylece bireysel ve toplumsal ahlak çökerken siyasal ve ekonomik çıkara dayalı dincilik güç ve iktidar sayesinde bir süre ayakta kalmayı başarır. Oysa tam bu noktada yeni postmodern bir dincilik ile karşı karşıyayız demektir. Ancak bu dinciliğin tanımı gerçek dindarları değil dincilerin sömürgeci ideolojilerini vurguladığı ölçüde anlamını bulacaktır.
Cemaat ve tarikatlar böylece emperyalizmin silahsız kuvveti olan Siyasal İslamcılığın altyapısını hazırlamış olmaktadır. Bence Dincilik şu şekilde yeniden tanımlandığında hem gerçek dindarların siyasi çıkarlardan uzak bireysel yaşam felsefelerini içine almamış olacak hem de dindeki ahlaksal duyarlılıkla hiçbir ilgisi bulunmayan siyasal dinciliği tanımlayacaktır.
Tanım şöyle olmalıdır:
Türkiye Cumhuriyeti’nin devleti ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne bu devletin kurucu iradesi olan Atatürk ilke ve inkılâplarına egemen ve büyük toplum olan Türk milletine onun ahlakı maneviyatı ve değerlerine (bayrak vatan din ve kültürel değerler vs. ) hangi gerekçeyle olursa olsun varlığına ve istikbaline yönelik bölücü yıkıcı tehdit ve tahrip edici iç ya da dış kaynaklı her türlü dini siyasi kültürel ve ekonomik örgütlü düşünce ve faaliyetlere Dincilik adı verilmelidir.
Fethullahçı çete ve ona başka kılıklarda değişik adlarla içten içe özenen tüm örgütler işte bu tanım içine girer.
Emperyalizmin silahsız kuvveti siyasal dincilik | Veryansın TV
