Mehmet Boz / 19.07.2019
BAĞIMSIZLIK ÜZERİNE
İsmet İnönü,Türkiye’nin, Amerikan’ın yarı sömürgesi olduğunu, yalnızca Milli Eğitim’in değil, diğer pek çok bakanlıklarının, 1947’dan başlayarak Amerikalı uzmanlar tarafından yönetildiğine ilişkin acı gerçekleri 1963’de şöyle itiraf etmişti.
-Daha bağımsız ve kişilik sahibi dış politika izlenmesini istiyoruz. Herkes aynı şeyden söz ediyor. Nasıl yapacağım ben bunu?
– Karar vereceğim ve işi teknisyenlere havale edeceğim. Onlar ayrıntılı çalışmalar yapacaklar ve öneriler hazırlayacaklar. Yapabilirler mi bunu?
– Hepsinin çevresinde uzman denen yabancılar dolu. İğfal etmeye çalışıyorlar.
-Başaramazlarsa işi sürüncemede bırakmaya çalışıyorlar. O da olmazsa karşı tedbir alıyorlar. Bir görev veriyorum sonucu bana gelmeden, Waşington’un haberi oluyor. Sonucu, memurlardan önce sefirden öğreniyorum.
– Bağımsızlık Savaşı’ndan sonra, Lozan’da, asıl savaşım da bu uzmanlar konusunda oldu.
-Yoksa sınırlar zaten belli idi. Tazminat işini iki devlet aramızda çözerdik. Bütün savaşım, hükümetimize yapılmak istenen müdahale yüzünden çıktı.
– Bir tek uzman vermek için büyük ödünlerde bulunmaya hazırdılar. Dayattık. Biz onların neden ısrar ettiklerini biliyorduk. Onlar da bizim neden inatla reddettiğimizi biliyorlardı.
– Böyledir bu işler, peygamber edasıyla size dünyaları verir gibi yaparlar. İmzayı attınız mı, ertesi günü gelmişlerdir. Personeli gelmiştir, teçhizatı gelmiştir, üsleri gelmiştir. Ondan sonra sökebilirsen sök. Gitmezler.
– Ancak bu sorunun üzerine vakit geçirmeden gitmek gerek. Yoksa ne bağımsız dış politika ne de bağımsız iç politika güdemezsiniz. Havanda su döversiniz. Fakat, sanmayın ki bu kolay bir iştir. Denediğinizde başınıza neler geleceği bilinmez.
