Yapay Zeka Mühendisliği: Hayaldi, gerçek oldu
Menekse Tokyay • 26/06/2019
Otomasyon teknolojileri ve yapay zekanın istihdam üzerindeki etkileri giderek artan bir endişe konusu olurken, Türkiye’nin bu alandaki ilk lisans programları ve bölümleri, yeni akademik dönemde başkentte görücüye çıkıyor.
Ankara’da Hacettepe Üniversitesi ve TOBB Ekoomi ve Teknoloji Üniversitesi (TOBB ETÜ) Mühendislik Fakültesi bünyesinde ilk kez Yapay Zeka Mühendisliği bölüm ve programları açıldı.
TOBB ETÜ’de 2019-2020 eğitim-öğretim yılında sadece tam burslu 10 öğrenci ile başlayacak olan bölüm, Türkiye’nin ilk yapay zeka mühendislerini yetiştirecek. Bölüm kapsamında yapay zeka ve finans olmak üzere iki ana bilim dalı saptandı.
Üçüncü dal olarak da, Hollanda’dan Türkiye’ye geri dönmüş bir yazılım mühendisi liderliğinde akıllı şehirlerle ilgili çalışmalara odaklanılması planlanıyor.
Eş zamanlı olarak Hacettepe Üniversitesi de Bilgisayar Mühendisliği fakültesi altında Yapay Zeka Mühendisliği Lisans Programı’na 30 kişilik kontenjan ayırdı.
Disiplinler arası müfredat
Yoğunlaştırılmış müfredat kapsamında büyük veri işlemeciliğinden, dünya finans piyasalarına dair teknoloji geliştirilmesine, otonom arabalara, veri madenciliğine, liderlik becerilerine ve akıllı şehir uygulamalarına dek çok farklı alanlarda disiplinler-arası bilim ve mühendislik uygulamalarına yer verilmesi planlanıyor.
Amaç, hukuktan istihbarata dek farklı alanlarda insan hatasını azaltmak ve veri işlemeyi kolaylaştırarak profesyonellerin çalışma hızını artırmaya destek olmak.
TOBB ETÜ Rektörü ve TEPAV İcra Direktörü Prof. Güven Sak, böylelikle hem mühendisliğin bilimsel temellerinin günümüz şartlarına göre evrilmesini, hem de uygulamada fark yaratılmasını hedefliyor.
2,5 milyondan fazla üniversite öğrencisinin katıldığı 2019 Yükseköğretim Kurumları (YKS) sınav sonuçları 18 Temmuz 2019 tarihinde açıklanacak. Adaylar üniversite tercihlerini 23-29 Temmuz tarihlerinde yapacaklar. Dolayısıyla bölümün öğrencileri o tarihte belli olacak.
Başkent Ankara’da akademik dünyadaki bu girişimin entelektüel boyutta ve istihdam alanları açısından meyveleri ise dört yıl sonra ilk mezunlarını vermesiyle birlikte alınacak.
MIT’de Yapay Zeka Fakültesi
Bu yıl Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) 1 milyar dolar yatırımla dünyada ilk kez Yapay Zeka Fakültesi kurulmuştu.
İstanbul merkezli düşünce kuruluşu EDAM’ın CEO’su ve yapay zeka, bilişim konularında uzman Ussal Şahbaz, Türkiye’deki eğitimin sorunlarından biri olarak, insanların mezun olduklarında gelecekteki geçişken ve disiplinler-arası alanları kapsayan mesleklere hazırlıklı olmamaları olduğunu gösteriyor.
“Gelecekte farklı becerileri bilen insanların değeri artacak. Bu programda hem mühendislik eğitimi, hem de yapay zekanın sosyal ve ekonomik boyutu öğretiliyor,” diyor Şahbaz.
İş dünyasıyla bağlantı önemli
Türkiye’de halihazırda iş dünyasında ağırlıklı olarak finans dünyasında yapay zekaya dair farkındalık olduğuna dikkat çeken Şahbaz, imalat ve sağlık alanlarında da yapay zeka mühendisi olacak gençlerin uzmanlaşması gerektiğini belirtiyor.
Ancak, Türkiye’de geleceğin yapay zeka mühendislerinin mezun olduktan sonra beyin göçü dalgasına kapılmamaları için tüm tarafların elini taşın altına koyması gerekiyor.
TOBB ETÜ’de ikinci yıldan itibaren üç kez üç buçuk aylık stajların öngörüldüğü program, iş dünyasıyla geleceğin yapay zeka mühendisleri arasında köprü kurmayı planlıyor. Zira yapay zeka bölümünün açılışında, TÜBİTAK’ın alanında önemli öğretim üyelerinin tersine beyin göçüyle Türkiye’ye getirilmesine dair destekleri de tetikleyici güç oluşturdu.
Üç buçuk yılın ardından öğrencilerin şirketlerde saptadıkları problematikler çerçevesinde, hedeflerine uygun tasarlanmış, problematik etrafında kümelenmiş eğitimler söz konusu olacak.
TOBB ETÜ, önümüzdeki dönemde iş dünyasıyla akademinin yapay zeka alanında ortak çalışmalarına zemin hazırlamak için “kullanıcı çalıştayı” adı altında endüstrinin ihtiyaçlarını tespit eden ortak eğitimler geliştirilecek.
Yapay zeka mühendislerinin sanayi ile yakınlığını kurmak için sonraki yıllarda bazı şirketlerin doğrudan bölüm öğrencilerini burslu olarak okutmaları da hedefleniyor.
Ancak, Şahbaz’a göre, Türkiye’de iş dünyasında önemli bir sorun, kurumlarda yönetici kadrosu ile çalışanlar arasında nesiller-arası farklılıklar olması, yapay zeka gibi alanların önemini kavrayan kadroların kendilerini gösterememesi, bir yandan da ücretlerin düşük olması.
“Ekonomik ve sosyal devrim”
Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Genel Sekreteri Dr. Bahadır Kaleağası, “Dijital çağa geçişin hızlanmasıyla birlikte, 5G, akıllı kentler, kuantum bilgisayarı, genetik, nanoteknolojiler ve nörobilim gibi alanlardaki muazzam gelişmeler ile bir devrim sürecindeyiz” diye tarif ediyor çağımızın dinamiklerini.
Kaleağası’na göre, yaşanan, sadece teknolojik değil, ekonomik ve sosyal bir devrim:
“Üretim yapılarından, şirketlere, özel yaşamdan, devlete değişim haleleri yayılmaya başladı. Bu süreçte insanlaşan robotlar ve robotlaşan insanlar gerçeği ile karşı karşıyayız. Yapay zeka da bu devrimin ana itici gücü.”
20. yüzyılda soğuk savaş yıllarının ABD-Sovyetler Birliği uzay teknolojileri yarışı gibi günümüzde de ABD ile Çin arasında yapay zeka teknolojileri rekabeti olduğuna dikkat çeken Kaleağası, TÜSİAD çalışmalarında odak konusu olan yapay zeka alanında üniversitelerin de harekete geçmiş olmasını ümitvar bir gelişme olarak kaydediyor.