Batuhan ÇOLAK 22 Ocak 2019
batuhancolak@yenicaggazetesi.com.tr
Kilis Artık Türk Şehri Değil!
Suriyeli sığınmacı konusunda, resmi makamlar artık sayıları gizleyemiyor. Uzunca bir süredir Türkiye’de yaşayan sığınmacı sayısının 5 milyona yaklaştığını ifade ediyorduk. Hükümet yetkilileri ise sayının 3.5 milyon olduğunu, diğer iddiaların gerçeği yansıtmadığını ileri sürüyordu.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, katıldığı bir televizyon programında sığınmacılarla ilgili “Şu anda 3.6 milyon kayıtlı olan, toplamda ise 4.7 milyon mülteci var” ifadelerini kullandı. Bu açıklamalardan anlaşılıyor ki, sığınmacı sayısı, tıpkı belirttiğimiz gibi 5 milyona dayanmış durumda, bunların 1.1 milyonu da kayıtsız!
Ayrıca bu sayının her geçen gün daha da arttığını vurgulayalım. Özellikle Kilis Öncüpınar Sınır Kapısı’ndan yapılan girişlerle, Türkiye’nin her yanına yoğun bir göç hareketi devam ediyor.
Durumu yerinde gözlemlemek için Kilis’e gittim.
Şehir girişinde Belediye Başkanı Hasan Kara’nın tabelasıyla karşılaştık. Hemen aracımızı kenara çekip, o tabelayı görüntüledik: “Umudun ve barışın şehri Kilis’e hoş geldiniz. Kilis nüfusu: 93.400, Suriyeli misafir: 130.825.” Tabeladan anlaşılıyor ki, Kilis artık bir Türk şehri değil ve bununla övünmeliyiz!
Çarşıda meyve-sebze ve kuruyemiş işlerinin neredeyse tamamı Suriyeli işletmeciler tarafından sağlanıyor. Ana caddelerde Türkçe tabelaların yerini artık Arapça tabelalar almış. Herhangi bir kısıtlama olmadan isteyen istediği tabelayı asabiliyor.
Kentteki nüfus dengesi Suriyeliler lehine değiştiği için Kilis’e dair bildiğiniz birçok şey değişmiş durumda.
Örneğin Suriyeli sığınmacılar artık Kilis’in etkin nüfusu oldukları için, alışveriş için sadece kendilerinden olanları tercih ediyorlar. İnşaat işleri ve ustalık gerektiren diğer konularda da zorunlu kalmadıkça Türklerle çalışmıyorlar. Sığınmacılarda birbirine bağlanma ve karşı tarafı ‘ötekileştirme’ eğilimi var.
Şehir merkezinde sığınmacılar arasında müthiş bir iletişim ağı kurulmuş. Suriyelilerin karıştıkları en ufak bir kavga sonrasında çok sayıda sığınmacı toplanıp olaya müdahale ediyor.
Mülkiyet yapısı da de artık el değiştirmiş. Suriyeliler ev ve dükkân sahibi olabiliyor. Türkler ise ellerindekini kaybedip, farklı illere göç etmek zorunda kalabiliyor. Hatta iş bulamayan birçok Türk, Suriyelilerin yanında çalışmaya başlamış.
Özellikle eğitim hayatı tepe taklak olmuş durumda. Çünkü Suriyeliler, Türklerle aynı sınıflarda karma eğitim alıyor.Kilis’te 32 bin Türk, 29 bin Suriyeli öğrenci var.
Geçici eğitim merkezlerindeki Türkçe eğitimi verilen Suriyeli çocuklar, Türk okullarına başlatılıyor. Ancak bu merkezlerde eğitim yetersiz kaldığı için birçok öğrenci Türkçeyi tam olarak öğrenmeden okullara gönderiliyor. İlkokul ve liselerde bu karmaşadan dolayı her geçen gün büyüyen bir sorun var. Türk öğrenciler dersleri dinlemekte zorlanıyor, eğitimciler ise Suriyeli çocukları eğitebilmek için Arapça öğrenmeye çalışıyor. Müfredattaki birçok konu atlanıyor ya da eksik bırakılıyor.
Sınıflardaki öğrenci sayısı her geçen yıl daha da artıyor. 2003 yılında üniversiteye girişte Türkiye 22.’si olan Kilis, geçtiğimiz yıl 71.sıraya kadar geriledi.
Görüştüğüm eğitimciler karma eğitimi şu sözlerle özetliyor: “Türk öğrencilerimizi kaybediyoruz. Sistem eşitsiz olduğu için, yaptığımız sınavlarda Suriyeli öğrenciler birinci çıkmaya başladı.”
Milli Eğitim Bakanlığı’nın talimatıyla evleri uzak olan Suriyeli sığınmacı öğrenciler için servis imkanı oluşturulmuş ve herhangi bir ücret talep edilmiyor. Ama Türk öğrenciler için böyle bir imkân bulunmuyor.
Sınırdan kaçak geçişler sürüyor
Kilis’te sınır bölgesinde resmi geçişler Öncüpınar Sınır Kapısı’ndan yapılıyor. Yasa dışı geçişleri engellemek için oldukça uzun bir duvar örülmüş. Ancak boyu çok yüksek olmadığı ve devriye yetersiz kaldığı için günde 1-2 bin aralığında kaçak giriş oluyor. Bunların hiçbirisi Kilis’te kalmıyor. Türkiye’nin her yanına dağılıyorlar.
Öncüpınar Sınır Kapısı’nın hemen yanında sığınmacıların kaldığı konteyner kent ise boşaltılmış durumda. Kampın girişinde ise: “Fırat ve Zeytin Dalı operasyonlarından dolayı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a teşekkür ederiz” şeklinde Arapça tabelalar yer alıyor.