Aydogan Kekevi
3.11.2018 15:59:59
Aşağıdaki yazıyı „Harf devrimi“nin yıldönümünde paylaşmayı düşünerek geçtiğimiz günlerde yazmıştım. Bu arada yazıyı unutmuşum.. Bugün tvitterde Sn.Dr.Metin ÇAKIR’ın aşağıya aldığım tveetini okuyunca anımsadım.
Her ikisini de paylaşıyorum
Aydoğan 3.11.18
* * * *
Dr. Metin Çakır @DrMetinCakir 1 Kas
Linguistik bilgisi olmadan harf devrimini anlamak mümkün değildir. Türkçe, predental, dişlerin ön tarafı ile konuşulan orta Asya dilidir. Ortadoğu dilleri, postdental, dişlerin arkasında, gırtlakta telaffuz edilen bir dil olup harfleri ona göredir Devrim yerindedir. Doğrudur
* * * * *
Arapçayı “MİLLİ EĞİTİM” sanan “HARF DEVRİMİ” karşıtlarına..
Milli Eğitim dergisi’nde “Harf İnkılâbı’nın Psiko-sosyal Atlası” başlıklı bir yazıda “Latin alfabesine geçiş” eleştirilmiş.Hakkıdır eleştirir, yalnız eleştiri hem “kin, intikam” kokmamalı, hem gerçeği yansıtmalı hem de “inci döktürmek amacıyla” olmamalı..
Söz konusu yazıdaki incilerinden bir bölüm:
“Dili bozulan medeniyetlerin gelenek, inanç, tarih bağları kopar zamanla. Dil psikolojisinde; geleneğinden uzak bir kitle kendini dışlamış hisseder. Hiçbir zaman kendini bulamaz. Silinmesi gereken bir vesika için miydi yoksa bu değişim? Geçmişin kapılarını kapamak, İslam Tarihini, kültürünü, dinin toplum üstündeki etkisini zayıflatmak mıydı acaba?”
* * *
Yazının sahibi „Şecaat arzederken…“ durumuna düşmüş:
Hani arkadaş “Dili bozulan medeniyetlerin gelenek, inanç, tarih bağları kopar zamanla. Dil psikolojisinde; geleneğinden uzak bir kitle kendini dışlamış hisseder. Hiçbir zaman kendini bulamaz“ demiş ya, haksız sayılmaz; öyledir, çünkü „Orta Asyadan gelirken getirdiğin dilini harfini yazını bırakıp Arapça ile Acemce karışımı dil ve harfe sarılmak da bu tanımlamaya girmektedir.
Bunlar hep kendi işledikleri kabahatlere verilmesi gereken tepkiyi cevabı karşılarındakilere vererek cin oluyorlar.
* * *
Özetle Harf devrimi dediğiniz halka geri dönüştür yani Türk’ün diline ABC‘sine özetle kültür köküne dolayısıyla benliğine özüne kavuşmasıdır. Osmanlı’nın Atalarının kullandığı harfleri dili bırakıp Arapca Acemce karışımı „seçkinler dili“ne yamanmasına da tepkidir.
Bunlar Osmanlı’yı Türk’ün tarihinin, Türk kültürünün sıfır noktası yani başlangıç noktası sanıyorlar Ya da öyle öğretmeye çalışıyorlar ama nafile akıl mantık ister istemez soruyor: „Atalarımın Orta Asya’da konuştuğu yazdığı Türkçeyi kimler neden terk etti?“ * * *
Bir de „Silinmesi gereken bir vesika için miydi yoksa bu değişim?“diyerek yazıya „kuşku“ ve „gizem“ katmış arkadaş: Bizden de bu „gizemli“ soruya, sorulu bir cevap: „O belge neydi o gün okunamadıysa bugün getir okut.Belge okumak yasaklanmadıki; vesika silindi mi, silindiyse nereden nasıl öğrendin; getir o „vesika“yı bugün çevirsinler.“
Yani „Olay bu kadar kolay“: Öyle kuşku uyandırmaya gizlilik katmaya falan gerek yok.
* * *
Ben tam 50 yıldır bu konuda bunlara cevap yetiştirmekten bıktım dostlar. Aşağıya genç kuşağın bir kalemi Sn.Ekin TOPÇUOĞLU tarafından verilen konuyla ilgili bir cevabı ekliyorum
Aydoğan19.10.18
* * * *
ÖNCE SÖZ KONUSU YAZI, DAHA AŞAĞIDA SAYIN EKIN TOPÇUOĞLU!NUN YANITI:
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/1115489/Milli_Egitim_dergisinden__Harf_devrimi_enkaz_birakti_.html
Milli Eğitim dergisinden: Harf devrimi enkaz bıraktı!
İstanbul Kâğıthane İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nün okullara dağıttığı dergide Arap alfabesinden Latin alfabesine geçişin doğru olmadığı ve geride bir enkaz bıraktığı iddia edildi.
cumhuriyet.com.tr
Yayınlanma tarihi: 19 Ekim 2018 Cuma, 08:54
Kâğıthane İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nün okullara dağıttığı dergide Arap alfabesinden Latin alfabesine geçişin doğru olmadığı ve geride bir enkaz bıraktığı iddia edildi.
BirGün gazetesinden Mustafa Kömüş’ün haberine göre, Eğitim Vadisi isimli dergide Hayrettin Taylan tarafından yazılan “Harf İnkılâbı’nın Psiko-sosyal Atlası” isimli yazıda Latin alfabesine geçiş eleştirildi.
Sosyolog yazar Cemil Meriç’in “Kamus, bir milletin hafızası, yani kendisi; heyecanıyla, hassasiyetiyle, şuuruyla. Kamusa uzanan el namusa uzanmıştır” sözüne yer verilen yazıda şöyle denildi: “Meriç’in dile getirdiği gibi kültür ve medeniyet namusuna uzanan elin psiko-sosyal derinliğini ne kadar irdeledik?”
Karahanlılar’ın İslamiyet’e geçtikten sonra Türk devletlerinin Arap alfabesini kullandığı ifade edilen yazıda alfabe değişikliğiyle tarihi bağların koptuğu savunuldu. Bu konuyla ilgili şu ifadeler kullanıldı:
“Dili bozulan medeniyetlerin gelenek, inanç, tarih bağları kopar zamanla. Dil psikolojisinde; geleneğinden uzak bir kitle kendini dışlamış hisseder. Hiçbir zaman kendini bulamaz. Silinmesi gereken bir vesika için miydi yoksa bu değişim? Geçmişin kapılarını kapamak, İslam Tarihini, kültürünü, dinin toplum üstündeki etkisini zayıflatmak mıydı acaba?”
Değişikliğin hızlı yapıldığı “Kendi aydınını yetiştirmeden, dil bilimcilerini yetiştirmeden, okur yazar kitlesini artırmadan, çağdaşlaşmayı sınıra getirmeden kısa sürede yapılan bu değişimin sosyolojik sonuçları üstünde durmak gerekmez mi?” sözleriyle savunuldu.
Harf Devrimi’nin kültürel yönden fetret devrine girmeye neden olduğu şu şekilde iddia edildi:
“Osmanlıca dinsel, ruhsal, hissel bir dildi. Bu muazzam dilin dokusunu bozmak bile dile ihtilaldi. Latin harflerinin kabul edilmesi; düşünsel, algısal, çözülmeleri beraberinde getirmiştir. Kültürel yönden, Latin harflerinin kabulüyle başlayan fetret dönemi günümüze kadar sürdü.”
Devrimin bir enkaz bıraktığı ve bu enkazın temizlenmesinin de bugüne kaldığı da savunulan yazıda şu ifadeler yer aldı:
“Alfabe kalkınmaya engel olmasa da tam aksine ivmedir. Yıllardır, toplumun neşetleri, erdemlileri, üst algı isimleri yetişmedi. Gerçekleştirilen dil inkılâbı dil ve kültür tarihimizin çetin bir dönemeci olmuş, beraberinde onlarca faydalı, onlarca zararlı etkiler bırakmıştır. Bu enkazın temizlenmesi bugünün dil bilimcilerine, aydınlarına, eğitimcilerine miras kalmıştır.”
* * * *
https://www.medyasiyaset.com/kemalistler-cevap-veriyor-harf-devrimi/
Kemalistler Cevap Veriyor “Harf Devrimi”
07 Eylül 2018 – Ekin Topcuoğlu
Cumhuriyet tarihinde belki de en çok eleştirilen, üzerinden farklı görüşler üretilen konuların başında 1 Kasım 1928 tarihinde hayata geçirilen Dil Devrimi geliyor.
Kimilerine göre bütün bir milletin bir gecede cahil kalmasına, kimilerine göre kültürümüzden, dinimizden kopmamıza sebep olmuştu. Durum sanılanın aksine bir gecede oldu bitti ile gerçekleşmemiş, neredeyse 150 yıllık maziye sahip bir ihtiyaç hayata geçirilmişti.
Kavramların, olayların, zaman ve mekan ekseninde değerlendirilmediği, yalan ve iftira üzerine kurulu bir tarih anlayışının genç beyinlere yerleştirilmek istendiği süreçler yaşıyoruz. Tarihçi kılığında toplum mühendisliği yapanları, hayal dünyalarını gerçek gibi aktaranları artık televizyon ekranlarında, radyolarda, yazılı ve sanal basında her an görmek durumundayız. İkinci bölümü yayınlanan bu yazı dizisi bu ihtiyaçtan doğmuş, yalnız gerçeği arzulayan tarih severlere hitaben yazılmıştır.
KEMALİSTLER CEVAP VERİYOR ‘’ HARF DEVRİMİ ‘’
Osmanlıca, Arap ve Fars alfabelerinin karışımı ile hazırlanmış, Türkçe kelimeler barındıran bir yazım şeklidir. Arapçanın çekimli bir dil olmasına karşın Türkçe sondan eklemeli bir dil yapısına sahiptir. Bu gibi bir takım teknik sorunlar, yazım kurallarında sorun yaratmaktaydı.
Harf Devriminin gerçekleştirilme nedenlerinin başında ihtiyacı karşılamaması, Osmanlıda halk ve aydın dünyası arasında oluşan uçurum gelir. Ağız yapınıza uygun olmayan bir yazı şekli ile bilim üretemez, edebi eser meydana getiremezsiniz. Türkçe, sesli harflerin yoğunlukla kullanıldığı bir dil olmasına karşın, Arap alfabesinde sınırlı sayıda sesli harf vardır. Osmanlıca bilenler bu durumun zorluğunu anlayacaktır, bilmeyenler için örnek verecek olursak ;“kef” ve “lam” harfleri ile yazılan bir sözcüğün “kel” mi, “kil” mi, “gel” mi, “gül” mü okunacağına karar vermek oldukça zordur’’ (1)
Harf Devriminden sonra halkı aydınlatmak üzere hazırlanmış bu görsel, Osmanlıca bilmeyenler için durumu özetler nitelikte. Aynı harfler ile yazılmış bir kelime üç manaya gelebilmekte, ancak yazının gidişatına göre hangisi olduğuna karar vermek mümkün oluyor.
Harf Devriminin kökleri esasen Osmanlıya dayanır. Osmanlı aydınları Arap alfabesinden doğan sorunlara dikkat çekmiş ve çözüm önerileri sunmuşlardı.
Münif Paşa, Cemiyet-i İlmiye-i Osmaniye’nin 11 Mayıs 1862 tarihinde vermiş olduğu konferansta yetersiz olan Arap alfabesini ıslah etmenin gerekliliğinden bahsetmişti. Osmanlı aydınlanma hareketinin öncülerinden Ali Suavi’de 1869 yılında Paris’te yayınlanan ‘’ Ulum’’ gazetesinde “Lisan ve Hatt-ı Türki” isimli bir makale kaleme almış ve kusurlu bulunan Arap alfabesinde ıslahat yapılması gerektiğini vurgulamıştı.
Yine Osmanlı aydınlarından Celal Nuri, Harf Devrimi yapılmadan yıllar önce ‘’ Tahrir-i Tedenniyat-ı Osmaniye Mukadderat-ı Tahriye’’ isimli kitabında harf ve yazı meselesine şu sözlerle yaklaşıyordu:
“Harflerimiz berbattır. Bu harflerle biz işimizi göremeyiz. Bunlar yetersizdir. Harflerimizin noksanından, bir işe yaramadığından, gayr’i ilmi bulunduğundan burada bahsetmeyeceğiz. Yalnız şurasını söyleyeceğiz ki, bu harfleri ve bunlarda yazılmış şeyleri halk kolaylıkla öğrenemiyor.’’
Osmanlı aydınlarının henüz Harf Devrimi yapılmadan yıllar evvel başlattıkları bu tartışma, Enver Paşanın da üstünde durduğu hatta kısmi olarak uygulamaya koyduğu bir meseleydi. ‘’ Birinci Dünya Harbi öncesinde Enver Paşa da, bitişik harfli yazı yerine, ayrık harfli yazıyı askerler için kabul ederek orduda okur yazarlığı yaymak tecrübesine girmişti. Harp bunun gelişmesine engel oldu.‘’ ( 2 )
“Harfleri Islah Cemiyeti”nin 1914’te yayınladığı “Enver Paşa Alfabesi”. (3)
Öyle ki Harf tartışmaları daha devrimden 5 sene evvel toplanan 1923 tarihli İzmir İktisat Kongresinde gündeme gelmiş, bir yazı değişikliğine gidilmesi konusunda fikirler ortaya atılmıştı, kongre başkanı Kazım Karabekir Paşa tarafından reddedilerek tartışma dışı bırakıldı.
Atatürk devrimlerinin tepeden inme olduğunu iddia edenler hayli çoktur. Danışmadan, bir gecede karar verilerek yapıldığı sanılan bütün devrimler aslında aylarca ve hatta yıllarca süren tartışmaların ürünüdür. Bir gecede cahil kaldığını zanneden cahiller, Atatürk’ün emriyle dil komisyonunda çalışmaya başlayan Ahmet Cevat Emre’nin Atatürk’ün İzmit’te konakladığı gece anlattıklarını aktararak aslında Atatürk’ün dil meselesinde çekingen olduğunu bunu ancak ilim sahibi insanların tartışarak aşacağını düşündüğünü belirtir.
Gazi, Ahmet Cevat Emre’ye :
‘’ Ben o adamım ki ordunun, memleketi ve milleti muhakkak bir neticeye götürebileceği noktalarda emir veririm. Fakat ilim ve bilhassa içtimaî ilim sahasına dahil işlerde, ben kumanda vermem. Bu vadide isterim ki, beni alimler irşad etsinler. Siz kendi ilminize, irfanınıza güveniyorsanız, bana söyleyiniz. İçtimaî ilmin güzel istikametlerini gösteriniz. Ben takip edeyim .’’ (4)
Bu sözlerden sonra emin oluyoruz ki Atatürk, bir diktatör edasıyla hiçbir işi halletmeye kalkmamış, görevleri ehline vererek sonucun kaliteli olmasını istemiştir. İlim sahiplerinden kendisine önderlik etmelerini, kendisinin de onları takip edeceğini beyan etmiştir.
Bütün bu tarihsel birikim ve hazırlık, artık zamanı gelen Harf Devrimi için genç Türkiye Cumhuriyeti ve onun kurucusu Atatürk’ü harekete geçirmişti. Bu amaçla 1928 yılı Haziran ayında Atatürk’ün isteğiyle Ankara’da bir komisyon kurularak çalışmalara başlandı. Maarif Vekaleti Müsteşarı Mehmet Emin Erişirgil, Talim ve Terbiye Dairesi reisi İlhan Sungu, Ruşen Eşref Ünaydın, Profesör Ragıp Hulusi, Ahmet Cevat Emre, İbrahim Grandi ve Falif Rıfkı Atay bu komisyonda görev alan azalardı. Uzun ilmi tartışmalardan sonra komisyon raporu Falih Rıfkı Atay aracılığıyla Atatürk’e sunuldu. Falih Rıfkı Atay, Atatürk ile arasında geçen diyaloğu şöyle aktarıyor :
‘’ Atatürk bana sordu :
Yeni yazıyı tatbik etmek için ne düşündünüz ?
– Bir on beş yıllık uzun, bir de beş yıllık kısa mühletli iki teklif var, dedim…
Yüzüme baktı:
-Bu ya üç ayda olur, ya hiç olmaz, dedi. ‘’
Mensubu olduğu milletin yaşam tarzını ve ihtiyaçlarını çok iyi bilen Atatürk, herhangi bir ekonomik buhran, savaş gibi bir durum söz konusu olursa bu işin aksayacağını belki de tamamen unutulacağını çok iyi biliyordu. Herkesin korktuğu, temkinli yaklaştığı olaylarda öncü olan, radikal kararlar alan Atatürk bir an evvel bu devrimin yapılması taraftarıydı.Tarih onu haklı çıkardı mı ?
Kuşkusuz !
1 Kasım 1928 Meclisin yıllık toplantı açılış gününe rast gelmişti. Açılış konuşmaları sona erince aza heyeti çalışmalarını tasarı haline getirdi ve meclisin oyuna sunuldu. İtiraz olmadan 3153 kanun numarası ile Yeni Türk Harflerinin kabulü gerçekleşti. 3 Kasım’da Resmi Gazetede yayımlanan kanun resmi olarak yürürlüğe girdi. Kanuna göre 1 Ocak 1929 tarihinden itibaren basılacak bütün yayınlar Latif Harfleri ile basılmak zorundaydı.
Kadınların binde 4, erkeklerin yüzde 7 okuma yazma bildiği bir dönemde, bitmiş, tükenmiş milleti tekrar ayağa kaldıran Atatürk sayesinde halk okuma yazma seferberliğine katılmış, Millet Mekteplerine koşmuştu. Memleketin dört bir tarafına hücum eden aydınlar ve öğretmenler bu ilim savaşını kazanacaklarına dair söz vermişlerdi .
‘’ 1923 yılında nüfusun % 2.5’i okuma-yazma biliyordu
1928 yılında ülkedeki okur-yazar oranı % 10.6, öğrenci sayısı 350.000 civarında iken, 1938 yılında okur-yazar oranı % 22.4’e, öğrenci sayısı ise 1.110.000’a çıkmıştır.
1923’te, tüm ilkokulların sayısı 4.894, öğrenci sayısı 341.941, öğretmen sayısı 10.238 iken, 1932 yılında okul sayısı 6.788’e, öğrenci sayısı 567.361’e, öğretmen sayısı 15.064’e yükselmiştir.
1938 yılında ise okul sayısı 7.862’ye, öğrenci sayısı 813.636’ya, öğretmen sayısı ise 17.120’ye ulaşmıştır. ‘’ (5)
Bütün bu veriler gösteriyor ki, Harf devrimi amacına ulaşmış ve millet tarafından benimsenmiştir. Bugün Türkiye’nin aydın sınıfı ve yetişmiş toplumu, atılan bu radikal adımların eseridir. Bu yoldan, modern çağda bile dönmek, eskinin karanlığına çekilmek isteyenler çoktur. Ancak Türk toplumu devrimleri benimsemiştir ve yüzünü yalnız ileriye çevirmiş, hedefine muasır medeniyetler seviyesini koymuştur.
Sonuç olarak görüyoruz ki bağnazlığın hedefindeki Harf Devrimi Osmanlıdan süre gelen bir ihtiyaç neticesinde doğmuş, çekimser politikacı ve idareciler yüzünden hayata geçirilememiştir. İçinden yetiştiği halkın ihtiyaçlarını çok iyi bilen Atatürk, bu meseleyi çok genç yaşlardan itibaren düşünmeye başlamış ve millete önderlik zamanı geldiğinde hayata geçirmiştir.
Harf Devrimi ile kimse cahil kalmamış, bilakis yüzyıllar boyunca cahil bırakılmış halk aydınlatılmıştır. Vatanı yalnız İstanbul ( Başkent) ‘dan ibaret gören basiretsiz yöneticilerin aksine, Cumhuriyet herkese fırsat eşitliği sağlamış, her öğrenciye okuma imkanı sunmuştur.
Başka memleketlerde böylesine büyük devrimler ( Toplum yararına) yapmış bir başka lider bilmiyorum. Böylesine büyük devrimlerin mimarı, bir toplumu yoktan var eden bir kurtarıcıya mesnetsiz, ipe sapa gelmez iddialar ile saldırıldığını da yalnız bizim memlekette görüyorum.
Gelin değerlerimize, kurucularımıza, Orta Doğu cehenneminin ortasında bir huzur yuvası olan vatanımıza sahip çıkalım.
Başka Türkiye yok !
KAYNAKÇA
