Soner Yalçın
30 Kasım 2014
Sözcü
Twitter: hsoneryalcin
E-mail: syalcin@sozcu.com.tr
Başbakan’ın saati örtülü ödenekten
AKP’li dört eski bakan hakkında kurulan Meclis Soruşturma Komisyonu haberlerine yayın yasağı getirildi. Bu arada Ekonomi eski Bakanı Zafer Çağlayan’ın gümrük vergileri ödenmeden Türkiye’ye sokulan saatinin vergisini cezasıyla ödediği araya kaynadı. Saat, Reza Zarrab’ın “hediyesi” miydi; Çağlayan’ın kendisi mi aldı; bilmiyoruz; yayın yasağı var! Çağlayan’ın “Patek Philippe” markalı saati yıllar önce yine gündemdeydi. Ve yine konu, saatin “hediye” edilip-edilmemesiydi! Saatin gümrük vergisi devletin örtülü ödeneğinden ödenmişti! Benzerliğe şaşırdınız mı? Gelin yıllar öncesine gidelim…
Salonda 592 sanık vardı.
Demokrat Partili siyasetçilerin bürokratların yargılandığı Yassıada’daki duruşmalar, 14 Ekim 1960’da başladı.Duruşmalar 9 ay 27 gün sürdü…Dava konularından biri, Örtülü Ödenek Davası’ydı.Neydi bu davanın konusu?
Bütçe yasası başbakanlara devletin gizli amaçları için belli bir parayı harcama yetkisi veriyordu ve buna “örtülü ödenek” deniyordu.Başbakan Adnan Menderes’in on yıllık hükümeti döneminde devletin bu ödeneğini kendi kişisel ihtiyaçları ve amaçları için kullandığı iddia ediliyordu…Örtülü Ödenek Davası 13 oturum sürdü. Mahkeme, Mendedes’in on yıllık hükümeti boyunca kullandığı örtülü ödenek cetvellerini inceledi.
Binlerce ödeme tek tek kayıt edilmişti.
Örtülü ödenek 1 numaralı cetvelde şu yazılıydı:
Tarih: 3/7/1957
TL: 1.400.00
Konu: Başvekil’e gelen saatin gümrüğü.
Evet, Başbakan Menderes’e yurtdışından bir saat gelmişti; “hediye” miydi; bilmiyoruz. Bildiğimiz, tıpkı “Zafer Çağlayan Olayı”nda olduğu gibi saat yurt dışından gelmişti. Tek farkı, gümrük vergisi devletin örtülü ödeneğinden karşılanmıştı!..
Bir de Zafer Çağlayan’a kızıyorsunuz; adamcağız saatin gümrük vergisini cebinden ödedi! “Haberler çıkmasaydı, öder miydi?” diyerek lütfen kafa karıştırmayınız!
Neyse yayın yasağı var, biz rahmetli Menderes ile devam edelim…
PATEK PHİLİPPE
Ekonomi eski Bakanı Zafer Çağlayan’ın 700 bin liralık saatinin markası; Patek Philippe idi. Adnan Menderes’e yurt dışından gelen saatin markası neydi? Patek Philippe olabilir mi?
Yassıada tutanaklarında saat markası yoktu. Fakat bir ipucu var…Tarih: 27 Ocak 2005.Gazeteci Yavuz Donat, Sabah gazetesindeki köşesini Adnan Menderes’in oğlu Aydın Menderes’e ayırdı.
Aydın Menderes:
– Rahmetli kol düğmesi ve saate meraklıydı… Kaliteli saat takardı… Patek Philippe.
Yavuz Donat:
– Patek Philippe saati nerede?
Aydın Menderes:
– Yassıada’ya giderken kolundaydı… Bir gün dedi ki… ‘Saatim kırıldı, bana yeni bir saat gönderin.’
Yavuz Donat:
– Gönderdiniz mi?
Aydın Menderes:
– Annemle Ulus’a gittik… Posta Caddesi’nden, Anafartalar’a çıktık… Orada kaliteli saat satan bir yerden, Singer marka bir saat aldık.
Yavuz Donat:
– Kaç liraya?
Aydın Menderes:
– Altın kaplamaydı… 1000 lira verdik.
Yavuz Donat:
– Singer marka saati nerede?
Aydın Menderes:
– Son saati oydu… Bir gün, postadan bir torba geldi.. Babamın idamından sonra.. İçinde idam gömleği, Singer saat, idam kararının özeti vardı.
Yavuz Donat:
– Şimdi bunlar sizde mi?
Aydın Menderes:
– Muhafaza ediyoruz… Bir düzenleme yapacağız… O zaman ortaya çıkaracağız.
Yavuz Donat:
– Sahi, Adnan Menderes’in Patek Philippe saati “nasıl kırıldı?” Ve “kırık saat” acaba şimdi nerede?
SAATİN HİKAYESİ
Franciszek Czapek ve Antoni Patek Polonya göçmeniydiler.Franciszek Czapek (1811-1895), -Nazım Hikmet’in büyük dedesi M. Celaattin Paşa (Konstanty Borzecki) gibi Polonya bağımsızlığı için isyana kalkışanlara katıldı; ayaklanma başarısız olunca 1832’de Cenevre’ye kaçtı. Saatçiydi…
Antoni Patek (1811-1874), 16 yaşından itibaren Polonya bağımsızlığı için mücadele verdi. Paris’e kaçmak zorunda kaldı. Rusya’nın mültecileri istemesi sonucu Fransa’dan da ayrılıp birçok Polonyalı gibi İsviçre’ye yerleşti. Likör şarap ticareti yaptı; başarısız oldu. Resim ve gravür üzerine çalıştı. Bunu saatler üzerinde deneyince yolu Polonyalı yoldaşı Franciszek Czapek ile keşişti; 1839’da ortak oldular. Birliktelikleri 5 yıl sürdü; ayrıldılar.
Ve Adrien Philippe (1815-1894)… Fransız’dı. Saatler için yeni mekanizma icat etti ve bunun patentini aldı. 1844 Paris Sanayi Fuarı’nda Antoni Patek ile tanıştı.Bugün dünyanın en değerli el yapımı saat markalarından “Patek Philippe” doğdu…
İngiliz Sotheby’s müzayedesinde eski bir saatleri 1999 yılında 11 milyon dolara satıldı.
Peki…
Tarih: 1 Nisan 2007.
Başbakan Adnan Menderes’in Antik A.Ş’nin İstanbul’da düzenlediği müzayedede saati kaç liraya satıldı?
İDAM SEHPASINDAKİ SAAT
Biliyoruz ki, Adnan Menderes’in birden çok saati vardı.Örneğin…Antik AŞ’nin 2007’de düzenlediği müzayedede, Adnan Menderes’e IWC saat firması tarafından hediye edilen ve arkasında “Adnan Menderes” imzası bulunan altın kol saati açık artırmada satıldı. 6 bin lira ile başlayan artırma 12 bin lirayla sonuçlandı.
Bu saatin gümrük vergisinin devletin örtülü ödenek parasıyla ödenmesi zor; çünkü bu saat 1958 imalatıydı. Oysa örtülü ödenekteki tarih, 3/7/1957 idi.
Adnan Menderes’in saatleri konusu çok uzundur. Öyle ki…Yine hediye edilen bir saatin çeşitli yerlerinde masonik semboller olduğu da iddialar arasındadır! Kafa karıştırmayayım.
Sonuçta…
Adnan Menderes idama bile kolunda saatiyle gitti.
Yani…Bugün de…
“Bir lokma bir hırka” diye iktidara gelip lüksün kölesi olanların anlayamadığı şu:
Kefenin cebi yok!
O halde….
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Ulysse Nardin” ve “Franck Muller” gibi hayli pahalı saat merakını nasıl değerlendireceğiz? Sorunun yanıtı, “rol modeli” gazeteci-yazarın kişiliğinde saklı…