DOĞA – TARIM – EKOLOJİ *** SİVİL MANİFESTO

Tüketim toplumu olmanın getirdiği yaşam tarzını doğa dostu ve adil bir yapıya dönüştürmek isteyen, doğal kaynakların ve yabani türlerin tükenişinden endişe duyan, kültürel değerlere sahip çıkan, küçük üreticiyi destekleyen, gıda zincirinde sorumluluk almak isteyen bireyler olarak, soframıza gelen gıdalar ve üretim süreçleriyle daha yakın bir bağ kurmak istiyoruz.

Bunun, üreticilerle tüketiciler arasındaki bağların güçlendirilmesiyle, yani herkesin türetici* olmasıyla mümkün olabileceğini düşünüyoruz. Küreselleşme ve yerelleşme kavramlarının yarattığı kutuplaşmadan sıyrılmak gerektiği; çözümün, türetici olmaktan geçtiği ve bunun hepimizi özgürleştireceği kanaatindeyiz. Bunun için türeticileri destekleyen mekanizmalar hayata geçirilmelidir.
Önerdiğimiz çözümlere ortak olmaya hazırız…

Ekolojik yaşam bilgisi, okuldan hastaneye toplumun bütün kesimleriyle paylaşılmalı ve yaygınlaştırılmalıdır. Hem içerik, hem de uygulama konusunda sivil örgütler ile işbirliği yapılmalıdır. Yerelliğe önem veren ve küçük çiftçiyi koruyan modeller çoğaltılmalı, bu modellere erişimin yaygınlaştırılması konusunda karar vericiler, sivil toplumla işbirliği yapmalı ve sivil toplum bu hedefin kolaylaştırıcısı olarak algılanmalıdır.

Üretici ve tüketicinin doğrudan ilişki kurabileceği yapıların oluşturulması konusunda yasal düzenlemelerin yapılması için sivil örgütlerden gelecek öneriler dikkate alınmalıdır. Örneğin, köylü ürünlerinin işlenmesine ilişkin üretim izni benzeri yeni yasal düzenlemelere ihtiyaç olduğu düşünülerek, alternatif çözümlerin üretilmesi ve yasalaştırılması için işbirliği içinde çalışmak gereklidir.

Küçük hacimli üretimlerin ve doğrudan iletişime dayalı, yerel değiş-tokuş süreçlerinin önündeki engellerin kaldırılması, bu tanıma uyan yerel işbirliklerinin büyük ölçekli uygulamaların tabi olduğu mevzuat hükümlerinden muaf tutulması ve/veya konuyla doğrudan ilişkili olan taraflara karar verme süreçlerinde daha fazla inisiyatif tanınması gerekir.

Sağlıklı gıdaya erişebilirliğin, adil ve izlenebilir olması, sağlıklı bir topluluk ve insan ilişkilerinin uyumu için gereklidir. Bu nedenle yerelde üretip tüketmek, karşılıklı güven ilişkisini artıracak, tüketicinin desteği üreticiyi teşvik eder.

Üreticilerarası kooperatif sistemiyle bir ağ kurularak ürünlerin türeticiye ulaştırılması, üretimdeki tüm aşamaların türeticiler tarafından denetlenmesi, bu sistemin desteklenmesi için teşviklerin verilmesi, toplumun bu sistemin yaygınlaşması yönünde bilgilendirilmesi, ekolojik pazarların yaygınlaşması, küçük üreticinin tanıtım yapabilmesi için fırsatlar yaratılması ve türeticilerin gıda toplulukları oluşturulmasının desteklenmesi gereklidir.

Ürün etiketlerinin anlaşılabilir olması için gerekli düzenlemelerin yapılması, ürün analiz sonuçlarına güvenilir bir kaynaktan kolayca ulaşılması sağlanmalıdır. Tanımı tam olarak netleşmemiş ürünlerin üretim süreçleri konusunda da şeffaf ve eksiksiz bir biçimde bilgilendirme yapılmalıdır.

Atalık tohumlar ve yerli hayvan ırklarıyla, bunların üretim biçimlerinin korunması sağlanmalıdır. Bu gen kaynaklarımızın ıslahının doğal yollarla yapılması gerekmektedir. Sürdürülebilir tarım için toprağın kalitesini koruyan organik tarım uygulamalarının ve işbirliği kültürünün desteklenmesi gerekir. Bitkisel ve hayvansal üretimin doğal, sosyal ve kültürel yapıyı bozmayacak ölçeklerde yapılması bir zorunluluk olarak kabul edilmelidir.

Politika yapıcı ve karar vericilerin, politika ve karar süreçlerinde şeffaf ve katılımcı olması gereklidir. Sivil toplumun kararlarda katılımcı kılınması esas olmalıdır.

Yerel kaynakların değerlendirildiği, üreticiyle tüketici arasındaki kopukluğun giderildiği; hem kırsalda, hem de kentlerde kendine yeten yerel, doğa dostu alternatif ekonomilerin acilen geliştirilmesi için gerekli düzenlemelerin yapılması gereklidir. Tüketimin türetime dönüştürülmesi teşvik edilmelidir.

Dönüşüm sürecinin kalıcı hale gelmesi ve güçlenmesi için kırsalda, üretimde büyük rol oynayan kadınların dönüştürücü etkilerinin, sürece daha fazla katılması sağlanmalı, yerel-kırsal ekonomi içindeki konumu desteklenmeli, güçlendirilmelidir.

Üretimde yöresel farklılıkların göz önüne alınarak yerel ürün çeşitliliği korunup desteklenerek, kırsalda yaşayanların refah düzeyinin yükseltilmesi gerekmektedir. Yerel ürün çeşitliliğinin korunması ve desteklenmesi yoluyla kırsalın refahını tetikleyen Coğrafi İşaretler ile ilgili uygulamaların disipline edilmesi gerekmektedir.

Ekolojik yaşam konularında birbirimizi doğru anlayabilmek ve kavram kargaşasına son vermek için, tanımlama dağarcığı ve kullanışlı bir veritabanı geliştirmemiz gereklidir. Sivil örgütler ve konuyla ilgili uzmanların da katılımıyla geliştirilecek söz konusu kavramların ve yöresel ürün adlandırmalarının, mevzuatlara ve TDK’nın resmi sözlüklerine dahil edilmesi ve tüketiciye ulaştırılması (örneğin satış noktalarında bilgilendirme) yönünde adımlar atılmalıdır.