Ayşe Sayın / Cumhuriyet
23 Şubat 2014 Pazar
AB: ‘Hükümet bizi kandırdı!’
AB ve AP yetkilileri, AKP’nin ‘dondurduk’ mesajına karşın HSYK’yi geçirmesinden rahatsız.
AB yetkilileri, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın, 10 Şubat’taki Brüksel ziyaretinde HSYK yasasını “dondurma” sözü verdiğini belirtip “Önce dondurma sözü verdiler. Ardından HSYK yasasını geçirdiler. Çok şaşırdık” dedi. Brüksel’de temaslarda bulunan CHP heyeti ise başta HSYK, internet düzenlemeleri olmak üzere “yolsuzluklara zırh” niteliğindeki düzenlemeler nedeniyle “Türkiye’nin AB üyeliğine karşı çıkan kesimlerin sesini yükselttiğini ve bu kesimlerin eline koz verildiği” uyarısında bulundu. AB, hükümetin ‘bu kadar cüretkâr müdahalesi’ni ise Türkiye’de kurumların “çok zayıfladığının” göstergesi olarak yorumluyor. CHP’nin dış ilişkilerden sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Faruk Loğoğlu ile eski AİHM yargıcı da olan İzmir Milletvekili Rıza Türmen’den oluşan heyet AKP’nin “yolsuzluklara zırh” getiren ve yargı bağımsızlığını tümüyle ortadan kaldıran HSYK düzenlemelerinin Avrupa’daki yansımaların yerinde izlemek ve partilerinin görüşlerini anlatmak için Brüksel’e gitti.
AB yetkilileri, AKP’nin HSYK düzenlemesini, kendilerini de kandırarak Meclis’ten geçirmesinin nedenini ve Türkiye’ye vereceği zararı “tanımlamakta güçlük çektiklerini” ifade etti. CHP heyeti, AB’nin Genişlemeden Sorumlu Komiseri Stephan Füle’nin, HSYK ve internet yasası konusunda hükümete art arda gönderdiği 5 mektupla ilettiği rahatsızlıkları bizzat AB yetkililerinden dinledi. CHP heyetine birinci elden aktarılan ve AB’nin kabul edilen yasalarla ilgili rezervleri şöyle:
Kabul edilen internet yasası ifade özgürlüğüne önemli kısıtlamalar getiriyor. İnternet sağlayıcıların sunulan içeriği ve kullanıcıların tarama geçmişinin 2 yıl boyunca tutulması, aynı zamanda TİB Başkanı’na verilen, yargı kararı olmaksızın 4 saatte internet erişimini durdurma yetkisi, yargı yetkisinin sınırlandırılması anlamına gelmektedir.
l Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu yeni yapıyla ağır siyasi etki altına giriyor. Bu durum, müzakerelerin temeli olan Kopenhag kriterlerini ihlal anlamına gelir. Bu tür düzenlemeler yapılırken mutlaka Avrupa Konseyi’nden görüş alınmalı.
AB’ye üyeliğin doğal süreçlerinden biri de yasaların AB kurumlarıyla danışılarak yapılmasıdır. İnternet ve HSYK düzenlemeleri de müzakere sürecinin en önemli parçasıdır. Başbakan Brüksel’e geldiğinde, kendisine bu görüşleri ilettik. Hem Başbakanınız hem de yetkili bakanlar buraya geldiklerinde bize HSYK’yi “dondurma sözü” verdiler. Ancak sonrasında hiçbir danışmada bulunmadan, yasayı geçirdiler. AB kurumları olarak hükümetin bunu neden yaptığını, Türkiye’nin demokrasisine nasıl zarar vereceğini tanımlamakta zorlanıyoruz. Bu, AB içindeki Türkiye dostu kesimleri de son derece zor durumda bırakmıştır.
HSYK ve internet düzenlemeleri kadar tartışılması ve görüş alışverişinde bulunulması gereken bir başka konu ise yolsuzluk operasyonuna yapılan müdahaleler. Yolsuzluk operasyonunda görev alan polis müdürlerinin yerinin değiştirilmesi son derece kaygı verici. Türkiye’de yaşanan tartışmaları yakından izliyoruz. Yapılan düzenlemeler konusunda toplumsal mutabakat aranmadığı görüşündeyiz. Bu düzenlemeler yargı bağımsızlığı ve özgürlükler açısından büyük hayal kırıklığı yaratmıştır.
Duygu Güvenç/Cumhuriyet
18 Şubat 2014 Salı
Avrupa Birliği’nden uyarı yağdı
AB, incelemeye aldığı HSYK düzenlemesi için rapor hazırlayacak.
CHP’nin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün onayını beklemeden Anayasa Mahkemesi’ne iptal başvurusu yapmaya hazırlandığı HSYK düzenlemesi AB tarafından da incelemeye alındı. AB, yapılan son değişikliklerle uyarılarının dikkate alınıp alınmadığını inceleyecek ve görüşünü hem Ankara’ya hem de Konsey’e iletecek. AB’nin genişlemeden sorumlu üyesi Stefan Füle’nin sözcüsü Peter Stano da “Ciddi endişelerimizi defalarca söyledik” dedi. Stano, Cumhuriyet’e yaptığı açıklamada, HSYK düzenlemesiyle ilgili “anlamlı işbirliği” beklediklerini ve Ankara’yı defalarca uyardıkların anımsatarak şunları söyledi:
“Komisyon, yasasın parlamento tarafından onaylanmasını not etti. Bu kanun Türkiye’de hukukun üstünlüğü için ciddi önem taşıyor. Komisyon defalarca Türk otoriteleriyle taslak üzerinde anlamlı işbirliği istediğini söyledi. HSYK Yasası’nın önceki versiyonunun yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığına, Türkiye’de güçler ayrılığına potansiyel etkileriyle ilgili birçok defa ciddi endişelerimizin altını çizdik. Komisyon şimdi kabul edilen yasayı, katılım kriterlerini göz önüne alarak izleyecek ve rapor edecek.”
AB’nin kaygısı AB, HSYK Yasası’nın erkler ayrılığına kalıcı zarar vermesinden kaygı duyuyor. Cumhuriyet’in AB’li diplomatlardan edindiği bilgiye göre, HSYK Yasası’ndaki en büyük kaygıyı Adalet Bakanı’na verilen yetkiler oluşturuyor. AB, tıpkı CHP gibi yasanın onaylanmasına kadar geçecek sürede hükümetin HSYK’de yapacağı atamalardan da kaygı duyuyor. Bir AB’li diplomat, Türkiye’ye yasada yapılmasını istedikleri değişiklikleri maddeler halinde sunduklarını belirterek “Şimdi bizim işaret ettiklerimizin ne kadar dikkate alındığını görmemiz gerek. Daha önce gördüklerimiz, Kopenhag Kriterleri ve AB standartları açısından çok teşvik edici değildi.
Seçimler öncesinde niye bu kadar acele ettikleri net. Elbette zaman konusunda biz de endişeliyiz. ‘Ne yaparsanız yapın ama yargı bağımsızlığına zarar vermeyin. Sizi geriye götürür ve kesinlikle katılım sürecine olumlu etkisi olmaz’ dedik. Hükümet yargının ne yapacağına karar vermemeli” diye konuştu.
