İlhan Selçuk *** Sahtecilik Oyunu…‏

PENCERE

Cumhuriyet 29.09.2010

İlhan Selçuk

Sahtecilik Oyunu…

  

İbni Rüşt 12’nci yüzyılda yaşadı, babası Kurtuba imamı idi, İbni Rüşt Batı’da Averroes diye tanınan İslam bilginidir; bir gün Aristoteles’i okurken iki sözcüğe takılmış:

Trajedi..

Komedi..

Allah Allah!.. Bilgin düşünüyor: Ne anlama geliyor bunlar?..

Avluda çocuklar oynuyorlarmış, gürültüden tedirgin olan Rüşt pencereden bakmış: Veletlerden birisi konuşuyor:

– Ben müezzinim!..

Çocuklardan biri minare olmuş, müezzinim diyen onun omuzuna çıkmış, ötekiler izliyorlar, sözde müezzin olan yaramaz, ellerini kulaklarına yaklaştırmış; ezan mı okuyacak?.. İbni Rüşt çocukların oyununa şöyle bir göz atmış; ama, aklı fikri başka yerde!..

– Komedi ne demek?..

Çünkü Rüşt, yaşamında hiç tiyatro görmemiş, oyun izlememiş, ne bilsin trajediyi, komediyi?.. İsa’dan önce Eski Yunan’da tiyatro var, Müslümanlar bu sanattan haberli değiller..

*

İbni Rüşt’ün bir arkadaşı İpek Yolu’ndan Çin’e gidip gelmiş; gördüğü acaip şeyleri bilgine aktarıyor:

– Kalabalık bir yerdeki bir yükselti üzerinde yüzleri maskeli adamlar bir şeyler yapıyorlar; bir öyküyü temsil ediyorlar; at sırtında gidiyorlar, ama, atları yok; kılıç dövüşü yapıyorlar ama, gerçekten dövüşmüyorlar; ölüyorlar, ama, gerçekten ölmüyorlar; seviyorlar ama, gerçekten âşık değiller…

– Allah Allah!..

Aristoteles’ten 13 yüzyıl sonra dünyaya gelen İbni Rüşt tiyatroyu bilmiyor.

Endülüslü bilgin sonunda trajedi ile komedi sözcüklerini çözmüş mü?.. Gerçekten tiyatro öyle bir şey ki oyuncu prens rolündedir, gerçekten prens değildir; uşak rolündedir, gerçekten uşak değildir; kral rolündedir, gerçekten kral değildir; ölür, ama, gerçekten ölmez…

*

2000 yılının eşiğinde bizim kadar bu sanatın künhüne varacak toplum var mı?.. Ülkemizde demokratım diyen gerçekten demokrat değil, liberalim diyen gerçekten liberal değil, Müslümanım diyen gerçekten Müslüman değil, liderim diyen gerçekten lider değil, namusluyum diyen gerçekten namuslu değil, gazeteciyim diyen gerçekten gazeteci değil, milliyetçiyim diyen gerçekten milliyetçi değil, solcuyum diyen gerçekten solcu değil…

Siyasal yaşam tam bir tiyatro…

Ama gerçekten tiyatro değil.

(7 Şubat 1999 tarihli yazısı)

 

This entry was posted in Uncategorized. Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *