İsveç’te silah üreticileri üzerine yapılan bir araştırma, 2019’da küresel mali krize neden olan Covid-19’dan sektörün çok düşük çapta etkilendiğini ortaya koydu. ABD’li şirketler silah satışında zirvede yer alırken, ASELSAN iki basamak yükselerek 51. sıraya yerleşti.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) hazırladığı Küresel Silah Satışı Raporu’na göre, silah sektörü altı yıl üstü üste satışlarını artırmayı başardı.
Listede iki basamak yükselen ASELSAN da 51. sırayı alarak ilk yüzdeki yerini korudu.
Enstitü, 2020’de savunma sektöründeki en büyük yüz grubun cirosunun 531 milyar dolar (470 milyar euro) ile yeni bir zirveye ulaştığını belirtirken, bu cironun yarısından fazlasının Amerikalı şirketlere ait olduğunu işaret etti.
Listede bulunan ABD’li toplam 41 şirket, 2020’de 285 milyar dolarlık silah satışı yaparak, tüm satışların yüzde 54’ünü karşıladı. Tüm satışların yüzde 21’ine 26 Avrupalı şirket sahip olurken, Çin 5 şirketle bu satışta yüzde 13, Rusya ise 9 şirketle yüzde 5’lik paya sahip oldu.
Covid-19 pandemisinin damgasını vurduğu 2020’de küresel anlamda ekonominin yüzde 3 gerilediği bir dönemde rapor, silah satışlarının yüzde 1,6 arttığını belirtti.
İsveç merkezli araştırma enstitüsü ayrıca 2015’ten beri artan satış oranının toplam yüzde 17 olduğunu kaydetti.
Bununla birlikte 2019’a oranla 2020’de silah şirketlerinin büyüme oranlarının gerilediğini de belirten SIPRI, bu oranın yüzde 6,7 olarak ölçüldüğünü kaydetti.
Silah üretiminde liderliği tekeline alan ABD devlerinden Lockheed-Martin (F-35 savaş jeti, misil vb), 58,2 milyar dolarlık satış gerçekleştirerek podyumun zirvesindeki yerini pekiştirdi. Kendisini Raytheon Technologies, Boeing, Northrop Grumman ve General Dynamics takip etti.
Avrupa tarafında ise İngiltere’den BAE Systems altıncı sırayı alabilirken, Airbus ilk on sınırında (11.) kaldı.
2019’dan beri listede bulunan Çinli silah üreticilerinden Norinco 7., Avic 8. ve CETC 9. sırayı alırken, ilk onda son sırayı diğer bir Amerikalı şirket L3Harris aldı.
Listeye 2017’de girmeyi başaran ASELSAN bu yıl da ilk 100’deki yerini korudu. İki basamak yükselmeyi başaran şirket 51. sırada yer bulurken 2020’de 2,2 milyar dolarlık satış sağlayarak 2019’a oranla yüzde 12’lik bir artış kaydetti.
SIPRI, silah üreticilerinin pandemi sırasında krize dayanmalarına başlıca neden olarak şirketlerin faydalandığı bütçe destek politikalarını gösterdi.
Siparişlerin yıllara yayılmış olması da sektörün dönemlik krizlerden daha az etkilenmesini sağladı. Bununla birlikte Covid-19’un etkilerinin az da olsa hissedildiğini de belirten enstitü, alınan pandemi tedbirleri nedeniyle bir çok defa tedarik zincirleri ve teslimatlarda aksamalar ve gecikmeler yaşandığını belirtti.
AFP’ye konuşan Lockheed Martin’den Lucie Beraud-Sudreau ise tedarik lojistiği sorunlarının 2021’de katlanarak artmasından dolayı 2021’de öngörüldüğü gibi “bu zorlukların satışlarına yansıması mümkün” olduğunu ifade etti. [1]
