ONBAŞI NEZAHAT-İSKİLİPLİ ATIF ve VAHDETTİN
Nezahat Onbaşı (Nezahat Baysel) (ö. 24 Eylül 1994, İstanbul), henüz dokuz yaşında bir kız çocuğu iken babası ile birlikte Türk Kurtuluş Savaşı’na katılmış savaş kahramanıdır.
Kurtuluş Savaşı’nda “Kızlı Alay” olarak bilinen Albay Halit’in kumanda ettiği 70. Alay vardır. Veremden hanımını kaybeden Albay Halit 9 yaşındaki kızı Nezahat’ı emanet edecek kimsesi olmadığı için önce Çanakkale, sonra Kurtuluş Savaşı’na beraberinde götürür. Bu yüzden 70. Alay yerine “Kızlı Alay” adı yaygınlaşır. Nezahat Onbaşı cephede ata binmeyi ve kendisine Çerkez Ethem’in hediye ettiği küçük mavzeri kullanmayı öğrenir.
70. Alay Komutanı olan babasıyla Geyve Savaşı, Konya İsyanı, I. ve II. İnönü Savaşları ile Sakarya ve Gediz muharebelerine katılmış; İnönü Savaşı’ndaki katkıları nedeniyle Mustafa Kemal Atatürk’ün takdirini almıştır. 12 yaşında tümen komutanı Ahmet Derviş Paşa tarafından onbaşılığa terfi ettirildi. TBMM’nin 30 Ocak 1921 tarihli oturumunda verdiği kararla, kendisine İstiklal Madalyası takdim edilmesine kararlaştırılan ilk kişi oldu. Ancak uygulama gecikmiş ve madalya, 2013’te Baysel’in torununun kızı Gizem Ünaldı’ya takdim edilmiştir.
İlk asker elbisesini 1920’de giydi. İlk silahı, cephede karşılaştığı Çerkes Ethem tarafından kendisine hediye edildi. Yunan kuvvetlerinin “Kızlı Alay” dedikleri 600 kişilik 70. Alayın simgesi haline geldi. Mustafa Kemal ve İsmet Paşa’nın da dikatini çekti. Alayı ziyareti sırasında Mustafa Kemal Paşa ile tanışan Nezahat, Bursa Ahudağ eteklerinde, Bozüyük’te Atatürk’ün özel vagonunda ve Akşehir’de olmak üzere üç kez daha cephede Mustafa Kemal Paşa ile karşılaştı.
Türk ordusunun Yunanlara karşı ilk defa yenilgi aldığı cephelerden biri olan Gediz Cephesi’nde kaçan askerlerin geri döndürülüp birliğin toparlanmasında rolü oldu;
12 yaşındaki Nezahat, Gediz Savaşı’nda cepheden kaçan askerlerin önüne at sürer: “Ben babamın yanında ölmeye geldim, siz nereye kaçıyorsunuz?.. Tuuu sizin erkekliğinize!..” diye bağırarak kaçanları geri çevirir. Askerlerin önüne dikilmesi onun bir savaş kahramanı olarak tarihe geçmesini sağlamıştır. Bu olaydan sonra kendisine onbaşı rütbesi verildi.
Bütün savaşlarda askerin moral kaynağı olur. Gördesli Makbule ise Batı cephesinde kahramanca savaşırken, arkadaşlarına cesaret vermek için ön safhalarda çarpışırken şehit düştü. Antepli Şahin Bey “Vurun Antepliler namus günüdür” diyerek şehit düştü. Türk milleti vatan toprağı için kan verirken, şehit düşerken Sultan Vahdettin İstanbul’da 5. Evliliğinin gerdeğine girmek için düğün yapıyordu.
Teali İslam Cemiyeti Reisi İskilipli Atıf, Onbaşı Nezahat’ı, Gördesli Makbule’yi, Antepli Şahin Bey’i ve cephedeki bütün Mehmetçikleri içine alacak şekilde İstanbul’da şu fetvayı veriyordu: “Kuvayı Milliye askerinin vücudlarını külliyen ortadan kaldırmak Müslümana farz olmuştur.””
Tuuu sana İskilipli Atıf… Onbaşı Nezahat’ın, Gördesli Makbule’nin, Antepli Şahin Bey’in kellesini mi istedin? Aslında senin kelleni Kurtuluş Savaşı biter bitmez almak gerekirdi.
Nezahat Onbaşı’nın kahramanlık hikâyesi savaş yıllarında TBMM’de tartışıldı. 30 Ocak 1921 günü yapılan 140. oturumun birinci celsesine Bursa mebusu Emin Bey, ilk İstiklal Madalyası’nın Nezahat Onbaşı’ya takdimini teklif etti. Madalya takdimine dair karar zabıtlara geçmiş, ancak Nezahat Hanım’ın ömrü boyunca hayata geçirilmemiştir.
