Suriye sınırına HİSAR kalkanı:
Stratejik her hedefi koruyabilecek
Türkiye’nin ilk yerli ve milli hava savunma sistemi HİSAR/A ve HİSAR/O, önümüzdeki hafta Bahar Kalkanı Harekatı bölgesinde konuşlandırılacak.
Türkiye’nin bölgesel hava ve füze savunma sistemine olan ihtiyacını karşılamak üzere son 10 yılda harcanan yoğun çabaların ilk meyvesi olan sistemler, ilk kez operasyonel hale getirilecek.
Peki, HİSAR-A sistemi nasıl görev yapıyor ve sınırda hangi görevleri üstlenecek?
Türkiye’nin ilk defa kendi yerli ve milli hava savunma sistemlerini savaş ortamında test etme imkanı bulacağına dikkat çeken Savunma ve Güvenlik Uzmanı Dr. Merve Seren, “Hisar, savaş uçakları, helikopterler, İHA’lar, seyir füzeleri ve havadan karaya füzelere karşı savunma yapabiliyor. İrtifası 10 km ama Hedef önleme menzili 15 km civarı. Askeri birlikler, tesisler, askeri üsler, ya da liman gibi stratejik hedefleri koruyabilirsiniz.” diye konuştu.
Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, HİSAR-A ve HİSAR-O hava savunma sistemlerinin 3 ay erkene çekilerek bir hafta içerisinde Bahar Kalkanı Harekatı bölgesine konuşlandırılacağını açıkladı.
Bilindiği üzere, Türkiye çok uzun süredir kendisine ait hava savunma sistemini bağımsız ve münferit olarak kullanma imkân ve kabiliyetine erişmek istiyordu.
2011’de projesine başlanan HİSAR sistemleri ilk kez operasyonel hale getirilecek.Peki, HİSAR-A sistemleri nasıl görev yapıyor? Bölgede hangi görevleri üstlenecekler?
Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Savunma ve Güvenlik Uzmanı Dr. Merve Seren, “Hisar, savaş uçakları, helikopterler, İHA’lar, seyir füzeleri ve havadan karaya füzelere karşı savunma yapabiliyor. İrtifası 10 km ama Hedef önleme menzili 15 km civarı. Askeri birlikler, tesisler, askeri üsler, ya da liman gibi stratejik hedefleri koruyabilirsiniz” diye konuştu.
“Hisar A ile S400 ve Patriot gibi sofistikte ve stratejik hava ve füze savunma sistemlerini mukayese etmek hata olur” diyen Seren sözlerini şöyle sürdürdü:
“Türkiye ilk defa kendi yerli ve milli hava savunma sisteminin operasyonel kabiliyetini gerçek savaş ortamında test etme imkanı bulacak. Her halükarda sistem operayonel olsun yahut olmasın, Türkiye’nin caydırıcılık gücünde çarpan etkisi yaratıyor.”
“Unutmamak gerekir ki hava savunma sistemi dediğimizde bir ağ modeli vardır, hedef türüne, değerine, etkisine göre farklı savunma sistemleri devre sokarsınız. Bu ağ modeli içerisinde sizin savaş uçaklarınız, silahlı ve silahsız İHA’larınız, hava ve füze savunma sistemleriniz ve radarlarınız birbirleriyle entegre çalışan, holistik bir yaklaşım içerisinde görev yaparlar.
“TÜRKİYE HAVA SAVUNMADA YENİ AŞAMAYA GEÇECEK”
Bu anlamda Hisar A’nın yanı sıra Hisar-O ve halihazırda geliştirme safhası devam eden SİPER hava savunma sistemleri katmanlı hava savunma mimarisinin ögeleridir. Hepsinin operasyonel kabiliyet kazanması halinde Türkiye, hava savunmasında başka bir aşamaya geçmiş olacaktır.”[1]
HİSAR, İdlib’de devreye giriyor
04.03.2020 / SEYFETTİN ERSÖZ Ankara
Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, Türkiye’nin ilk yerli ve milli hava savunma sistemi HİSAR’ın bir hafta içinde Bahar Kalkanı Harekâtı bölgesine konuşlandırılacağını açıkladı. Gelişmeyi Milliyet’e değerlendiren uzmanlar, HİSAR’ın TSK’nın üs ve toplanma bölgeleri ile konvoylarına atılabilecek seyir füzeleri ve havadan karaya mühimmatların engelleyebileceğini söyledi.
Patriot ve S-400 tartışmaları sürerken Türk savunma sanayisi, yerli ve milli hava savunma sistemi HİSAR projesinde önemli bir adım attı. Demir, CNN TÜRK’e yaptığı açıklamada HİSAR-A Alçak İrtifa Hava Savunma Sistemi ve HİSAR-O Orta İrtifa Hava Savunma Sistemi’nin bir hafta içinde Bahar Kalkanı Harekât Bölgesi’ne konuşlandırılacağını söyledi. Demir ayrıca, KORKUT alçak irtifa hava savunma sisteminin de sahada görevde olduğu bilgisini verdi.
Süre tarihi öne çekildi
HİSAR, İdlib’de TSK birliklerine yönelik hava saldırılarının artması üzerine acil olarak bölgeye gönderilecek. Böylece, HİSAR-A’nın envantere alınma süresi 3 ay, HİSAR-O’nun envantere alınma süresi 1 yıl öne çekilmiş oldu. HİSAR-A geçtiğimiz yıl atışlı testlerde hedefleri yüksek başarı ile vurmuştu. Uzmanlar HİSAR’ın İdlib sınırında neler yapabileceğini Milliyet’e değerlendirdi:
“Üs ve toplanma alanları korunacak”
Turan Oğuz (Savunma politikası analisti):
Hisar A da Hisar O da kriptolu RF veri bağı ile ara güdüm, INS ve görüntülü kızılötesi (IIR) arayıcı başlıkla nihai güdüm, çift darbeli motor, itki vektör kontrolü, elektronik harbe dayanıklılık gibi ileri teknolojik özelliklere sahip çok iyi bir hava savunma sistemi olduğunu biliyoruz.
HİSAR A’nın, güvenilir bir açık kaynaktan en son, 15 kilometre azami menzil ve 30 ila 5 bin metre azami irtifa görevleri için geliştirildiğini biliyoruz. Bu durumda pratikte helikopter, İHA, seyir füzeleri ile havadan karaya mühimmatları vurabilecektir.
Eğer cepheye paletli Hisar-A gönderilirse 34 askerimizi şehit verdiğimiz üs ve toplanma bölgeleri ile konvoylarımız gibi varlıklarımıza atılabilecek seyir füzeleri ve havadan karaya mühimmatları engelleyebilir. Çekili olursa da üs ve toplanma bölgelerinde koruma sağlar. Ancak, azami 5 bin metre irtifa kabiliyeti ile görev yapacaksa, normal görev irtifasındaki jet savaş uçaklarını imha edemeyecektir.
“Sistem sayısı önemli”
Gönderilecek sistemin sayısı da önemli. İdlib’de cephenin girintili çıkıntılı olduğunu da hesaba katarsak toplam uzunluk yaklaşık 150 kilometreyi bulur. Üstelik bu alanda 15’in üzerinde kritik üs ve yerleşim bulunmakta. Böyle bir durumda 1-2 sistem tüm varlıklarımızı korumak için yeterli olmayacaktır.
HİSAR O için ise, güvenilir bir açık kaynaktan en son, 25 kilometre menzil ve 50 ila 10 bin metre azami irtifaya sahip olduğunu biliyoruz. Ayrıca esnek mimarisi sayesinde bir Hisar-O bataryasıyla 40 ila 60 kilometrelik bir bölgeye de koruma sağlanabilmekte. HİSAR O ile rejimin sabit kanatlı uçaklarının da giremeyeceği bir alan yaratılabilir. Çünkü, rejim uçakları Hisar O etki alanı içerisinde görev yapabiliyorlar. HİSAR O, rejimin, elindeki eski mühimmatlarla bombalama yapması konusunda caydırıcılık sağlayabilir. Ama, Rusya’dan yeni platform ve daha uzun menzilli mühimmat yardımı alırlarsa, HİSAR O etki alanına girmeden taarruz yapabilirler. Bu durumda da atan platformu değil ama atılan mühimmatı engelleyebiliriz.
“Atılgan’lar sevk edilmişti”
Hakan Kılıç (Askeri havacılık ve savunma sistemleri araştırmacısı) :
Bilindiği üzere geçen hafta şehit verdiğimiz olaylardan sonra bölgeye alçak irtifa savunma sistemi olarak ATILGAN gönderilmişti. ATILGAN, MANPADS silahlarından yani Stinger füzesi taşıyor. Ancak bu sistem daha çok helikopterlere karşı etki edebilir. Çünkü Stinger füzesinin İrtifa menzili 4 km. Yani helikopterler ve 4 km irtifanın altında uçan uçak ve İHA/SİHA’lar. Dolayısı ile bu irtifanın üzerinde uçan ve taarruz eden uçaklara karşı etkisizdir. Oysa Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Hisar hava savunma sistemi operasyonel olduğunda ilk önce bölgeye konuşlanacağını söylemişti. SSB Başkanı İsmail Demir’in Hisar-A alçak irtifa hava savunma sisteminin teslimatının öne çekilerek acilen bölgeye gönderilmesini beyan etmesi bunun gerçekleştiğini gösteriyor.
Takip edip, kilit atacak
HİSAR-A bölgede birlik seviyesinde koruma için gönderilecektir. HİSAR-A paletli zırhlı araç üzerinde olduğu için tüm arazi şartlarına uyumlu, tüm zırhlı mekanize birlikler ile hareket edecek yüksek mobiliteye sahip. Aynı zamanda tesis koruması yapacak bir sistem. HİSAR-A’nın, MANPADS’lerden farklı olarak kendi radarı ile helikopter ve alçaktan uçan uçakları takip edip, kilit atarak vurabileceğini söyleyebiliriz. Ancak radar rakip için. Yoksa radar güdümlü füze kullanmıyor.
Çift darbeli motor farkı
HİSAR-A’nın rakiplerinden en ayrıcalıklı özelliği ise IR değil IIR; yani Görüntüleyici Kızılötesi Güdüm başlığına sahip olması. HİSAR aynı zamanda çift darbeli motora ((Tek motor gövdesi içinde birbirinden bağımsız ateşlenebilen iki ayrı roket motoru) sahip. HİSAR broşüründe, “Hava savunma füzelerinin etkinliği, ilk fırlatıldığı andan etkinlik menzilinin sınırına gelene kadar ciddi miktarda düşmekte, bu durum da tehdit hava unsurlarının füze tarafından vurulmadan kaçma şansını artırmaktadır. Bu teknoloji sayesinde HiSAR füzeleri, akıllı algoritmaları ile hedefine az mesafe kaldığında ikinci motorunu ateşleyerek son manevra evresinde çok yüksek etkinlik kabiliyeti kazanmaktadır” deniliyor. Yani füze terminal aşamada ikinci motoru ateşleyerek hız ve manevra yeteneğini kaybetmeden hedefi kovalayabiliyor.
“Kaçamayacaklar”
Hisar A 5 km irtifa menzili, 15 km yatayda menzile sahip. Dolayısı ile 5 km üzerinde etkisiz. Türkiye’nin bölgede tüm silah sistemleri düşünüldüğünden tek eksiği orta ve yüksek irtifa hava savunma sistemi. Hisar-O ise bir süre sonra devreye girdiğinde ki onun da atış testleri yaptığını biliyoruz, orta irtifa savunması da sağlanmış olacak. Hisar-O 10 km irtifa sınırı 25 km menzile sahip. Ancak aldığımız duyumlar ilk açıklanan bu değerlerin daha da geliştirildiği ve füze sisteminin seri üretime geçtiğinde yani operasyonel olduğunda bir nebze de olsa daha yüksek menzil ve irtifa değerine sahip olacak. Ayrıca HİSAR-O dünyadaki tüm muadillerinden farklı olarak kızılötesi görüntüleme sistemi kullanacak. Bu da düşman hava aracının kaçabilme ihtimalini çok azaltmaktadır.
HİSAR-A ve HİSAR-O’nun özellikleri?
HİSAR-A, harekât halindeki birliklerin hava savunmasını korumak için ASELSAN-ROKETSAN iş birliğiyle geliştirildi. Paletli ve tekerlekli araçlar üzerinde görev yapabilen sistem, 15 kilometre menzilde tehdit önleme kapasitesine sahip. HİSAR-A İHA, seyir füzeleri, uçak ve helikopter gibi havadan gelebilecek tehditleri 5 kilometre irtifada vurabiliyor.
HİSAR’ın füze sistemleri Roketsan-Tübitak Sage ortaklığıyla geliştirildi. Dikey atış yapabilen her sistemde, atışa hazır dört füze bulunuyor. Açık kaynaklara göre, Orta Menzili Hava Savunma Sistemi HİSAR-O ise, 25 kilometre menzile ve 10 kilometre irtifaya sahip. [2]
