Bülent Esinoğlu / 11.11.2019
bulentesinoglu@gmail.com
Çok alametler belirdi
2007- 2008 büyük Amerikan krizinden çıkmak için; Amerikan Merkez Bankası FED, Bankaları kurtarmak ve ekonomiyi yoluna koymak üzere 2008-2013 yılları arasında sürekli para bastı. Bankalardaki toksik bonoları satın aldı. Yirmi trilyon dolara yakın para bastı. Hatta paranın bolluk durumuna, “Helikopterden Para Atıyorlar” ifadesi zamanın aforizması olmuştu.
Karşılıksız para basmak borçlanmak demektir.
Amerika’nın 19 trilyon dolar GASYİ hasılasına karşı, 23 trilyon dolar borcu bulunmaktadır. Bu borca Corparate Debt diyorlar. ABD’nin kurumsal borçları anlamına geliyor. Halkın borcu, öğrencilerin borcu, şirketlerin borcu buna dahil değil.
Öğrenci özel okullarda okuyabilmek için kredi çekiyor. Okul bitikten sonra aylık kazancı borcunu ödemeye yetmediği için, iki işte çalışmak zorunda kalıyor. Öğrenci borçlarının toplamı 2 trilyon dolar olmuş.
Üretmeyen, üretemeyen Amerika sadece dolar satarak yol alan, doları satamadığında, savaşlar çıkaran ABD, şimdilerde aynı yolu sürdüremez konuma düştü.
Bildiğiniz gibi kapitalizm krize düştüğü günlerde, ABD krize düşen şirketleri Amerikan Hazinesinden verdiği paralarla kurtarır. Lakin kısa zaman sonrası ABD geri aynı noktaya gelir.
Şimdi, ABD de, gelecek krizin içinden nasıl çıkılacağı konuşuluyor.
ABD Borsalarının (Nasdaq, Dowjons, S&P) %50 düzeyinde köpük oluştuğu ve Borsa batarsa büyük servet kayıplarının olacağı öne sürülüyor.
Bu iddiada bulunanlar şu kanıtlara dayanıyorlar.
1) Kapitalizm, dünyaya geldiği günden bu yana ilk kez Negatif Faiz ile tanışmış oldu. Avrupa ve Japonya Merkez Bankaları bu uygulamaya başlamışlardır. Negatif faiz; aşırı sermaye birikimi nedeniyle artık sermaye doğrudan faiz yolu ile varlığını çoğaltamıyor demektir. Önemli bir gelişme. 30 trilyon dolar değerindeki bonolar bu durumdadır.
2) Borsalarda köpükler oluştu. Bunun anlamı da şu; şirketler olması gereken değerlerinin üzerinde, spekülatif değerlere ulaşması, yanı şirketin değeri, gerçekte 50 dolarsa, borsadaki gerçek olmayan değeri 50 bin dolar olabiliyor. Bu duruma da Köpük Ekonomisi diyorlar.
3) Repo Manyaklığı olarak anılan Bankalar arası ya da ticari bankalar ile merkez bankası arasında işleyen bir sistem. Repo; geri alım şartıyla, gecelik alınıp satılan menkul değer. Asıl spekülasyon bu varlık alım satım işleminde oluyor. 10 bin lira ihtiyacım var, bana bir geceliğine 10 bin Lira ver, ben de sana 10 bin liralık saatimi teminat göstereyim diyor. 10 bin lirayı merkez bankasından alabiliyor. Karşılık gösterilerek alınan değerlerin gerçek değeri gösterilen kadar olmadığından piyasada toksix bonolar oluşuyor.
4) Krizlere girildiğini gösteren en önemli belirtinin, 10 yıllık tahviller ile 2 yıllık tahvillerin getirisinin birbirine eşit hale gelmesidir.
Bildiğimiz gibi, bankalar kısa vadeli düşük faizli parayı toplar, yatırım için uzun vadeli yüksek faiz ile parayı satar. Bankalar para alıp/satan işletmelerdir. Kar edemezse batar.
2008 krizinde de 2 yıllık tahvil getirisi ile 10 yıllık tahvil getirisi birbirine eşit hale gelmişti. Altından başka hiçbir kâğıda inanç kalmadı.
Paper Gold denilen kâğıt üzerindeki sanal altına sakın para vermeyin. Fiziki altın dışındaki tüm işlemler spekülasyondur.
11 Kasım 2019,
