Naci Kaptan
Dünyada hiç bir Devlet adamı yoktur ki ; Vatanının var oluş savaşı (Sakarya) sürecinde ülke eğitimini düzenleyici toplantı/kongre yapsın. İşte bunu ancak Gazi Paşa Mustafa Kemal yapar.
Sakarya Savaşı sürecinde
yapılan “I. Maarif Kongresi”
Mehmet Boz / 22.07.2019
15-21 Temmuz 1921 tarihleri arasında Ankara’da “I. Maarif Kongresi”ni toplanmıştı. Hemde Sakarya Savaşı’nın( *) en sıkıntılı sürecinde… Türkiye’nin içinden geçilmekte olduğu süreçte uygulanmakta olan eğitim izlenceleri(müfredat), I. Maarif Kongresi’nde temeli atılan Türk Misak-ı Maarifi’nin neresinde?
Mustafa Kemal’in açılış konuşmasından:
– Asırlardan beri idaredeki büyük ihmalin, devlet bünyesinde açtığı yaraları tedavi için bundan böyle en büyük gayretlerin eğitim alanında olmasıdır.
– Gerçi elimizdeki tüm olanakları henüz ülkemizi istilâ eden düşmana karşı kullanmaya mecbur isek de ülkenin eğitimi için elverişli koşullar ele geçirilmeden önceki savaş günlerinde bile, çok dikkat ve itina ile işlenmiş bir “millî eğitim programı “vücuda getirmeye çalışmaktayız.
I. Eğitim Kongresi Sürecinde Durum:
– 23 Nisan 1920’de Ankara’da TBMM’ni açılmış ve yeni Türk Devleti resmen kuruldu.
– Yunan ordusu, Anadolu içerilerine doğru ilerlemektedir. 1921 yazında Eskişehir’i de ele geçirmiştir. Düzenli Türk ordusu kuruluş sürecinde,yeterli güçte değildir. Mustafa Kemal Paşa ordumuzu plânlı bir şekilde Sakarya Nehri gerisine çekmektedir.
– 1921 Temmuzu, yeni Türkiye’nin kaderinin tayin edileceği Sakarya Savaşında son hesaplaşmaya gebedir. Yunan ordusu Eskişehir’den çıkmış, doğuya doğru ilerlemektedir.. Ankara’da sinirler gergindir. Melisin, Kayseri’ye göçü gündemdedir.
İşte böyle, hassas ve kritik bir dönemde, ülke gayet normal şartlar içindeymişçesine, 15-21 Temmuz 1921 tarihlerinde Ankara’da “I. Maarif Kongresi” toplanır. Türk öğretmen temsilcilerini bir araya getirir. Cumhuriyet döneminin eğitimine esas olacak temel ilkeleri çizer.
Bir kısa öykü(anekdot)
(*) Yunanlılar, 10 Temmuz 1921’de iki ayrı cepheden taarruza geçerek Türk Ordusunu yok etmek istediler. Desteklenmiş kuvvetleriyle güçlü bir şekilde ilerlemeyi başardılar. Türk Ordusu, zor durumdan kendisini kurtarmak amacıyla Eskişehir’e kadar çekildi. Mustafa Kemal Paşa, 18 Temmuz 1921’de Batı Cephesi karargahına geldi ve durumu yakından görüp inceledi. Ordunun düzenlenip kuvvetlendirilmesi için, Sakarya’nın doğusuna kadar çekilmesini gerekli gördü. Bunun üzerine, Türk Ordusu, 25 Temmuz 1921’de taktik savunma yapmak amacıyla Sakarya’nın doğusuna çekildi.
