Cumhuriyet
Şehriban / 30 Ocak 2019 Çarşamba
516 bin esnaf iflas etti
Küçük işletmelerin batık kredi oranı geçen yılın 11 ayında yüzde 60 yükseldi. Esnafın kredi ve kefalet kooperatifleri aracılığıyla kullandığı borç miktarı da bir yılda yüzde 44 artış gösterdi. 2018 kepenk indiren esnaf sayısı bakımından son 4 yılın en kötü senesi olarak kayıtlara geçti.
Cumhurbaşkanlığı’nın raporunda yer aldı…
1.2 milyon kişi iflas sınırında
Borcunu ödeyemediği için 4.6 milyon kişi takibe düştü. 11 aylık dönemde tüketici kredisini ödeyemeyenlerin sayısı 826.8 bin kişiye çıktı. Kredi kartı borcunu ödeyemeyenlerin sayısı ise 744.8 bin kişiyi buldu.
Artan maliyetler, borçları döndürememe, kurun yükselmesi gibi nedenler esnafta seri iflaslara neden oldu. Esnafın borç yükü son bir yılda yarı yarıya artarken, 2018’de kepenk indiren esnaf sayısı bir önceki yıla göre yüzde 10’luk yükselişle 106 bin 167’ye fırladı. Son 5 yılda ise batan esnaf sayısı yarım milyonu geçerek 516 bin 137’yi buldu. 2018 kepenk indiren esnaf sayısı bakımından son 4 yılın en kötü senesi olarak kayıtlara geçti.
40 milyar TL batık
Türkiye Esnaf ve Sanat-kârları Konfederasyonu (TESK) verilerine göre, Yeni tescil yaptıran esnaf sayısı ise 2017’ye göre sadece 69 adet artış gösterdi. 2018 sonu itibarıyla Türkiye’de faaliyet gösteren esnaf ve sanatkâr sayısı ise 1 milyon 753 bin 213 oldu. Geçen yıl en fazla tescili yapılan meslek grubu ise büfelerde, bakkallarda ve marketlerde yapılan ticaret, lokantacılık, kahvehane, kıraathane ve çay ocağı işletmeciliği ile servis aracı işletmeciliği alanları oldu. İlin nüfusuna oranladığımızda en fazla esnaf yüzde 4 ile Burdur ve Muğla’da bulunuyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, 2017 sonunda 25.2 milyar TL civarında olan takipteki KOBİ kredilerinin miktarı 2018’in 11 aylık döneminde yüzde 60 artışla 40.1 miyar TL düzeyine çıktı. KOBİ niteliğindeki müşteri sayısı 2018’de bir önceki yıla göre 159 bin 604 kişi azalsa da, çarkları döndürmek için daha fazla krediye sarıldılar. KOBİ’lerin kullandığı kredi miktarı 2018’in 11 ayında 2017’nin sonuna göre yüzde 21 artışla 621.7 milyar liraya fırladı. Kredi kullanan KOBİ sayısı da yükseldi. 2017 yılı sonunda 3 milyon 318 bin 266 KOBi kredi kullanırken 2018 Kasım ayı verilerine göre kredi kullanan KOBİ niteliğindeki müşteri sayısı 4 milyon 48 bin 786’ya çıktı. Bunların 3 milyon 334 bin 664’ü ise mikro işletme niteliğindeki müşterilerden oluştu.
![[Haber görseli]](https://i0.wp.com/www.cumhuriyet.com.tr/thumbs/527x472/Archive/2019/1/29/1223647_resource/grafik.jpg?resize=527%2C472)
Kredi miktarı arttı
2018 başında KOBİ’ler toplam 512 milyar 670 bin TL kredi kullanırken takipteki kredi miktarı 25 milyar 550 milyon TL civarındaydı. O dönem kredi kullanan KOBİ sayısı ise 4 milyon 223 bin 163’tü. Aradan geçen 11 ayda kredi kullanan KOBİ sayısı düşerken hem kullanılan kredi hem de batık oranı yükseldi.
| Borç yükü yüzde 44 yükseldi
Kredi ve kefalet kooperatifleri aracılığıyla 2018’de esnaf ve sanatkâra kullandırılan toplam kredi miktarı ise, geçen yıllardan devirler hariç olmak üzere 18 milyar 715 milyon liraya ulaştı. Kredi bakiyesi bulunan esnaf ve sanatkâr sayısı 2018 sonu itibarıyla 493 bin 704, kredi bakiyesi ise 31 milyar 126 milyon lira oldu. Böylece 2002 yılından bugüne kadar 1.8 milyon esnaf ve sanatkâr 92 milyar lira borç aldı. Geçen yıl, önceki dönemlerden devirler hariç olmak üzere 218 bin 314 esnaf ve sanatkâra kullandırılan kredi tutarı bir önceki yıla göre yüzde 44 artış gösterdi. Kooperatif tarafından ortağın takibinde uygulanan gecikme faiz oranı, bir aya kadar olan gecikmelerde yüzde 16, bir aydan daha fazla gecikmelerde ise yüzde 20 olarak uygulanıyor. Borçlu ve bunların kefilleriyle birlikte yaklaşık 250 bin esnaf ve sanatkârın 1 milyar 500 milyon liraya ulaşan gecikmiş borcu bulunuyor. Öte yandan Hazine’den 2002-2018 yıllarında esnaf ve sanatkârların faiz indirimli kredi kullanabilmeleri için mali bütçeye 7.6 milyar lira ödenek tahsis edilirken, 2019 için ise yaklaşık 1.88 milyar lira ödenek ayrıldı. [1] |
Cumhurbaşkanlığı’nın raporunda yer aldı…
1.2 milyon kişi iflas sınırında
Borcunu ödeyemediği için 4.6 milyon kişi takibe düştü. 11 aylık dönemde tüketici kredisini ödeyemeyenlerin sayısı 826.8 bin kişiye çıktı. Kredi kartı borcunu ödeyemeyenlerin sayısı ise 744.8 bin kişiyi buldu.
Türkiye’de tüketici kredisi ve kredi kartı borcunu ödeyemeyenlerin sayısı 1.2 milyon kişiye ulaştı. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Türkiye Ekonomisinde Haftalık Gelişmeler ve Genel Görünüm Raporu’nu yayımladı. Rapora göre, geçen yılın ocak-kasım aylarını kapsayan 11 aylık dönemde tüketici kredisi ve kredi kartı borcunu ödeyemeyen kişi sayısı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 215 bin 842 kişiden, 1 milyon 284 bin 261 kişiye çıktı.
Sözcü’den Erdoğan Süzer’in haberine göre; Ekonomik krizin derinden hissedildiği bu dönemde vatandaşlar kredi kartlarından çok tüketici kredilerini geri ödemekte zorlandı.
Rapora göre 11 aylık dönemde tüketici kredilerini ödeyemeyenlerin sayısı 137 bin 391 kişi birden artarak 826 bin 899 kişiye fırladı. Buna karşılık kredi kartı borcunu ödeyemeyenlerin sayısı aynı dönemde yaklaşık 76 bin kişi azalarak 744 bin 865 kişiye düştü.
4.6 MİLYON KİŞİ TAKİPTE
Raporda, kriz yılı olan 2018 ile 2017 yıllarının kasım ayları da karşılaştırıldı. Ekonomide toparlanma ve dengelenmenin yaşandığı iddia edilen 2018’in Kasım ayında hem tüketici hem de kart borçlarını ödeyemeyenlerin sayısında net artış yaşandı. 2018’in Kasım ayında, bir öneki yılın Kasım ayına göre tüketici kredisini ödeyemeyenlerin sayısı yüzde 34.1 artarak, 79 bin 813 kişiden, 107 bin 37 kişiye, kredi kartı borcunu ödeyemez duruma düşenlerin sayısı da yüzde 9.7 artışla 70 bin 887’den, 77 bin 749 kişiye çıktı. Kasım ayında kart ve tüketici borcunu ödeyemeyenlerin toplam sayısı ise 133 binden 164 bine yükseldi.
Borcunu ödeyemez duruma düşen bu vatandaşların yanı sıra 2018 yılı Kasım ayı itibarıyla 2 milyon 227 bin kişi tüketici kredisini, 2 milyon 408 bin kişi de kredi kartı ödemelerini aksattığı için bankaların takibine düştü. Kart ve tüketici kredi borçları nedeniyle takibe düşen kişi sayısı toplamda 4 milyon 635 bini aşarken, hem tüketici hem de kredi kartı borcu olanların sayısı 3 milyon 373 bin kişiye dayandı.
KRİZ FRENE BASTIRDI
Ekonomik gelişmeler ve genel görünüm raporu, geçen yıl ağustos ayında ekonomik krizin başlamasıyla birlikte vatandaşın harcamalarda bir anda frene bastığını da ortaya koydu. Rapora göre tüketici kredileri geçen yılın temmuz ayına kadar sürekli artarak 421.5 milyar liraya kadar tırmandı. Ancak dövizin patlama yaptığı ağustos ayından itibaren tüketici kredileri birden bire inişe geçti. Tüketiciler harcamalarını kısıp kredi kullanmayı azaltınca, bankaların bireysel kredi bakiyesi 23.1 milyar lira birden düşerek 11 Ocak 2019 tarihi itibarıyla 398.4 milyar liraya kadar geriledi. Buna karşılık, aylık gelirleriyle geçinmekte zorlanan bireyler, krize rağmen kredi kartı harcamalarında aynı düşüşü sağlayamadı. Kart harcamaları eylülde hız kesip ekimde düşüş gösterse de bu yılın ocak ayı ortalarına kadar hemen hemen aynı seviyelerde tutundu.
Kredide konuttan ve taşıttan vazgeçtik
Ekonomik krizle birlikte adeta harcamalarını askıya alan vatandaş, tüketici kredileri ve kredi kartlarının yanı sıra konut, taşıt ve diğer ihtiyaçları için banka kredisi kullanmaktan da büyük ölçüde vazgeçti. Geçen yılın temmuz ayına kadar sürekli yukarı tırmanış göstererek 201.2 milyar liraya kadar çıkan konut kredileri ağustos krizinin başlamasıyla inişe geçti ve 11 Ocak 2019 kadar 13.6 milyar lira birden azalarak 187.6 milyar liraya düştü. Taşıt kredileri de aynı şekilde 7.2 milyar liraya kadar tırmanmasına rağmen ağustostan itibaren inişe geçti, yeni yılda 6.5 milyar liraya geriledi. Kriz öncesinde 214.4 milyar liraya kadar çıkan diğer tüketici kredileri de bu aya kadar 10.1 milyar liralık kayıp yaşadı. Rapora göre, geçen yılın ilk 11 aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre protestolu senet sayısı yüzde 1.9 azaldı, ancak ödenemeyen çek tutarı yüzde 45.5 oranında artarak 11.5 milyar liradan 16.8 milyar liraya çıktı. Aynı dönemde karşılıksız çek miktarı yüzde 22 artarken, karşılıksız çıkan çek tutarı yüzde 60’a yakın artarak 15.8 milyar liradan 25.3 milyar liraya yükseldi. [2]
